زبان و فرهنگ
نگار داوری اردکانی؛ مریم پورنوروز؛ فرشته باقری؛ مرضیه کلانتری
چکیده
بیش از دو دهه است که در آموزش زبان خارجی، فرهنگ به عنوان مهارت پنجم تدریس میشود. تعارف راهبردی ارتباطی است که فارسیآموزان خارجی در اولین مواجهات خود با زبان فارسی با آن روبهرو میشوند و نداشتن دانش و مهارت فهم و به کارگیری آن میتواند منجر به سوء ارتباط شود. مروری بر برخی از رایجترین کتابهای آزفا نیاز به یک زیرساخت زبانی ...
بیشتر
بیش از دو دهه است که در آموزش زبان خارجی، فرهنگ به عنوان مهارت پنجم تدریس میشود. تعارف راهبردی ارتباطی است که فارسیآموزان خارجی در اولین مواجهات خود با زبان فارسی با آن روبهرو میشوند و نداشتن دانش و مهارت فهم و به کارگیری آن میتواند منجر به سوء ارتباط شود. مروری بر برخی از رایجترین کتابهای آزفا نیاز به یک زیرساخت زبانی و آموزشی برای آموزش تعارف را نشان می دهد. مقاله حاضر تلاشی است در جهت فراهم آوردن این زیرساخت از طریق ترسیم تصویر نسبتا منسجمی از موقعیتها، کارکردها و ساختارهای زبانی تعارفات روزمرۀ فارسیزبانان بومی. در این تتبع پیکره تعارفات فراهم آمده توسط کلانتری ( 1398) در چهارچوب طرح ادب و تعارف کوتلاکی(۱۳۹۷) بررسی شد. در مجموع 9 موقعیت پرکاربرد تعارف شامل آغاز دیدار/ مکالمه، پذیرایی، درخواست و پرسش، سپاسگزاری، همدلی و همدردی، تمجید و تشویق، داد و دهش، حضور و غیاب، آمد و رفت و پایان دیدار تشخیص داده شد. سپس کارکردهای هر موقعیت مشخص و سازوکارهای زبانی بیان تعارفات نیز جستجو شد. این پژوهش گامی مقدماتی به سوی تدوین دستور تعارف برای بهرهگیری در تهیه و تدوین کتابهای آموزش زبان فارسی است و طبعا در تسهیل آموزش و یادگیری تعارف تاثیر گذار است.
زبانشناسی اجتماعی
زهرا مومنی؛ فاطمه علوی؛ نغمه حسینی
چکیده
ایجاد یک ارتباط زبانی مؤثر مستلزم تسلط بر مهارتهای کلامی و غیرکلامی است. یکی از این مهارتهای کلامی رعایت ادب در تعاملات اجتماعی است. تحقیق حاضر شیوههای رعایت ادب در گفتگوهای کلاس درس را بر اساس نظریۀ ادب براون و لوینسون (1987) مورد بررسی قرار داده است. دادههای پژوهش حاضر طی جلسات متعددی که در برخی مؤسسات آموزشی در شهر بوشهر ...
بیشتر
ایجاد یک ارتباط زبانی مؤثر مستلزم تسلط بر مهارتهای کلامی و غیرکلامی است. یکی از این مهارتهای کلامی رعایت ادب در تعاملات اجتماعی است. تحقیق حاضر شیوههای رعایت ادب در گفتگوهای کلاس درس را بر اساس نظریۀ ادب براون و لوینسون (1987) مورد بررسی قرار داده است. دادههای پژوهش حاضر طی جلسات متعددی که در برخی مؤسسات آموزشی در شهر بوشهر از جمله دانشگاههای آزاد و پیام نور برگزار گردید جمعآوری شدهاند. نتایج حاکی از آن است که در مجموع، راهبردهای ادب سلبی تقریباً دو برابر راهبردهای ادب ایجابی بهکار رفتهاند و در برخی موارد راهبردهای ادب ایجابی همراه با ادب سلبی بودهاند. بیشترین بسامد ادب سلبی متعلق به چهار راهبرد «بیان غیرمستقیم متعارف»، «سؤال/نشانگر احتیاط»، «احترام گذاشتن» و «عذرخواهی» بود و «توجه به علایق، خواستهها و نیازهای مخاطب»، «اغراق»، «جستن توافق» و «ارائه دلیل» بیشترین بسامد ادب ایجابی را داشتند. بررسی مؤلفههای ادبمندی در کلاس درس در شناساندن گفتمان کلاسی به عنوان گفتمانی دانشگاهی مؤثر است. بعلاوه، این یافتهها میتوانند در آموزش زبانهای خارجی نیز، که مستلزم مقایسه تطبیقی فرهنگها و سنتها است، مورد استفاده واقع شوند.
زبانشناسی اجتماعی
یوسف آرام؛ مرضیه کوثری فرد
چکیده
امکانات تکریمی صورتهای زبانی خاص هستند که برای ابراز ادب به مصداقهای اسمی یا مخاطبان رمزگذاری شدهاند. بررسی انواع امکانات تکریمی در منشآت قائممقام فراهانی (1386) در دورة قاجار انگیزة اصلی تدوین این پژوهش قرار گرفته است . پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی و از نوع پیکره بنیاد میباشد .دادههای پژوهش مشتمل بر 2221 واژة تکریمی است ...
بیشتر
امکانات تکریمی صورتهای زبانی خاص هستند که برای ابراز ادب به مصداقهای اسمی یا مخاطبان رمزگذاری شدهاند. بررسی انواع امکانات تکریمی در منشآت قائممقام فراهانی (1386) در دورة قاجار انگیزة اصلی تدوین این پژوهش قرار گرفته است . پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی و از نوع پیکره بنیاد میباشد .دادههای پژوهش مشتمل بر 2221 واژة تکریمی است که از پیکرة پژوهش استخراج شدهاند. این دادهها بر اساس الگوی شیباتنی (2006) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس این چارچوب نظری، امکانات تکریمی به چهار دسته تقسیم میشوند که عبارتند از «تکریمیهایارجاعی»، «تکریمیهایمخاطب»، «زبانهای اجتنابی» و «زیباسازی». بر اساس یافتههای این پژوهش، مشخص گردید که تکریمیهای ارجاعی در پیکرة مورد نظر از بسامد بیشتری برخوردارند و تکریمیهای مخاطب که ناظر بر استفاده از ادات، پیشوند و پسوند میباشد، در پیکرة پژوهش یافت نشد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که علاوه بر طبقهبندی شیباتنی (2006)، تکریمیهای توصیفی و دعایی را نیز میتوان در زمرة دیگر امکانات تکریمیهای ارجاعی زبان فارسی قرار داد. همچنین، در این پژوهش مشخص گردید که موقعیت اجتماعی، قدرت و رسمیّت در استفاده از امکانات تکریمی در دورة قاجار تأثیرگذار بودهاند.
زبان و ارتباطات
شهین شیخ سنگ تجن؛ آزاده یوسفی گراکوئی
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 46-63
چکیده
کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب میگردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را بهکار میبرند. مقالۀ حاضر مطالعهای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق 50 گویشور گیلکیزبان و 50 گویشور فارسیزبان در ردۀ سنی 25-40 سال به عنوان ...
بیشتر
کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب میگردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را بهکار میبرند. مقالۀ حاضر مطالعهای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق 50 گویشور گیلکیزبان و 50 گویشور فارسیزبان در ردۀ سنی 25-40 سال به عنوان نمونههای تحقیق انتخاب شدهاند. محققان در این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسشها هستند: 1) پربسامدترین عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی کدامند و 2) چه تفاوتی میان عبارات خطاب در این دو زبان وجود دارد؟ نتایج تحقیق بیانگر آن است که گویشوران زبان فارسی و گیلکی در کاربرد عبارات خطاب «نام کوچک» و «عبارات خویشاوندی» مشابه هستند، اما پس از این دو دسته، گویشوران فارسیزبان بیشتر از «عناوین احترامآمیز» و گویشوران گیلکی بیشتر از عبارات «عناوین» برای خطاب قرار دادن یکدیگر استفاده میکنند. علاوه بر این، عبارات خطاب «کوتاهشدگی»، «اسامی مذهبی» و «سایر نامها» نیز دارای کمترین میزان کاربرد در زبان فارسی و گیلکی هستند. اگرچه تفاوت معناداری میان شیوة کاربرد عبارات خطاب در این دو زبان دیده نمیشود اما وجود افتراقات فوقالذکر نشانگر اختلافهای فرهنگی دو جامعة نمونه است.