زبان و ارتباطات
شراره مظفری؛ یحیی مدرسی؛ آزیتا افراشی؛ مصطفی عاصی
چکیده
رفتار زبانیِ گویندگان تحتتأثیر متغیرهای اجتماعیِ سن، جنسیت، تحصیلات و شهر محل سکونت در برابرِ کاربرد تنوعات گونه‌ای (محلی، شیرازی و معیار)، واکنشهای مساعد و نامساعدی را بهدنبال دارد که منجر به شکلگیری مقولهبندیهای اجتماعی از دیدگاه شناختی میشود. این پژوهشِ میدانی به توصیف همبستگی بین لایههای اجتماعی و صورتهای ...
بیشتر
رفتار زبانیِ گویندگان تحتتأثیر متغیرهای اجتماعیِ سن، جنسیت، تحصیلات و شهر محل سکونت در برابرِ کاربرد تنوعات گونه‌ای (محلی، شیرازی و معیار)، واکنشهای مساعد و نامساعدی را بهدنبال دارد که منجر به شکلگیری مقولهبندیهای اجتماعی از دیدگاه شناختی میشود. این پژوهشِ میدانی به توصیف همبستگی بین لایههای اجتماعی و صورتهای زبانی ازمنظر دیدگاه کاربردبنیان در استان فارس میپردازد. دادهها ازطریق شیوۀ پیمایشی توسط 490 گویشور از شهرهای شیراز، مرودشت، کازرون، فسا، جهرم و چند شهر اطراف شیراز گردآوری شده است. نتایج بهدستآمده از شهرهای مورد مطالعه نشان میدهد که ازلحاظ متغیر سن، گروه سنی 15 تا 30 سال بیش از گروههای سنی دیگر و از لحاظ جنسیت، زنها بیشتر از مردها و ازلحاظ میزان تحصیلات، گروههای تحصیلی بالاتر کاربرد گونۀ معیار را در حوزههای اجتماعی مورد مطالعه (خانواده، آموزش، کار، کوچه و بازار، رسانه و در گفتار افراد تحصیلکرده) بر گونههای شیرازی و محلی شهرشان ترجیح می‌دهند. آن‌ها این گونههای زبانی را برای ابراز وفاداری و هویت بومی در محیطهای اجتماعی غیررسمی و در کنار خانواده و آشنایان بهکار میبرند.
زبان و ارتباطات
معصومه پلوئی؛ محمدرضا احمدخانی؛ مهدی سمایی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی میزان کاربرد واژگان زبان مخفی در دو گروه جنسیتی میپردازد. زبان مخفی مجموعة کلمات و عباراتی است که گروههای خاص برای مخفی نگاهداشتن اسرار درونگروهیشان به کار میبرند. این مقاله با استناد به رویکرد زبان‌شناسی اجتماعی به توصیف تفاوت‌های کاربردی واژگان این زبان در دو گروه زنان و مردان پرداخته ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی میزان کاربرد واژگان زبان مخفی در دو گروه جنسیتی میپردازد. زبان مخفی مجموعة کلمات و عباراتی است که گروههای خاص برای مخفی نگاهداشتن اسرار درونگروهیشان به کار میبرند. این مقاله با استناد به رویکرد زبان‌شناسی اجتماعی به توصیف تفاوت‌های کاربردی واژگان این زبان در دو گروه زنان و مردان پرداخته است. دادههای این پژوهش با استفاده از 60 مصاحبة حضوری به روش نمونهگیری تصادفی گلولۀ برفی گردآوری شده است. این پژوهش کاربردی و توصیفی است و با روش مطالعة موردی انجام شده است. هدف پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین فراوانی واژگانی مشاهدهشده و فراوانیهای موردانتظار اختلافی معنیدار وجود دارد یا خیر. فرض این است که مردان بیشترین واژههای زبان مخفی را در بین مصاحبهشوندهها دارند؛ که برای آزمودن آن از روش ناپارامتریک خی2 (χ 2) استفاده شده است. در این پژوهش، متغیر وابسته فراوانیِ واژگان زبان مخفی، و متغیر مستقلْ جنسیت است. به نظر میرسید که جنسیت نقشی مهم در فراوانی واژهها داشته باشد، اما نتایج یافتههای این پژوهش نشان داد میان دو متغیر جنسیت و استفادة واژگان زبان مخفی تفاوت معناداری وجود نداشت؛ بااینحال گرایش زنان در بیان برخی واژهها از مردان کمتر بود.
زبان و ارتباطات
فریده حق بین؛ نرجس منفرد
چکیده
پژوهش حاضر در حوزه زبان‌شناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر میشوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر در حوزه زبان‌شناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر میشوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی شهر تهران از طریق پیوند با سازههای برونمتنی به گسترش ابعاد معنایی کمک میکنند؟». به منظور تحلیل و بازنمایی جنبههای ناشناختة معنا، از الگوی ترکیبی با رویکردی چندروشی بهره گرفته شدهاست که قادر به واکاوی سازههای معناپرداز درونمتنی در سطحها و مرتبههای گوناگون و با توجه به پیوندهای برونمتنی بافت است. دادههای پژوهش با روش میدانی و اسنادی گردآوری شدند. پس از نمونهگیری جامعۀ آماری به شیوة تصادفی خوشهای، دادههای پژوهش با روش کمّی و کیفی توصیف و تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد که بازنشانهسازی بافت مکان غیرپیرامونی در متن آگهینماها، با تأثیرپذیری از برخی ویژگیهای منطقههای شهری و یا مکانهای مذهبی، تاریخی و فرهنگی یا تجاری، به گسترش ابعاد معناپردازی میپردازند. همچنین، بازنشانهسازی بافت موقعیت پیرامونی در آگهینماهای مکانی شهر تهران بر پایة اشاره به سازههای بافت موقعیت پیرامونی، گسترش بافت متنی در ارتباط با بافت موقعیت پیرامونی، حضور سازههای بافت موقعیت پیرامونی در متن آگهینما، به گسترش ابعاد معناپرداز این رسانة کمینه منجر شدهاست.
سیاست‌های زبانی
مریم فرنیا؛ صفورا براتی
چکیده
در دهۀ گذشته زبان‌شناسی اجتماعی و زبان‌شناسی‌کاربردی شاهد افزایش روزافزون پژوهش در زمینۀ چشم‌انداز زبانی بوده است .در این راستا، مطالعات بسیاری به بررسی زبان و نشانه‌های زبانی در محیط زندگی افراد پرداخته‌اند. تحقیق حاضر نگرش کاسبان دربارۀ نام‌گذاری محل کسب و کار در دو منطقۀ برخوردار واقع در جنوب و نابرخوردار واقع در شمال شهر ...
بیشتر
در دهۀ گذشته زبان‌شناسی اجتماعی و زبان‌شناسی‌کاربردی شاهد افزایش روزافزون پژوهش در زمینۀ چشم‌انداز زبانی بوده است .در این راستا، مطالعات بسیاری به بررسی زبان و نشانه‌های زبانی در محیط زندگی افراد پرداخته‌اند. تحقیق حاضر نگرش کاسبان دربارۀ نام‌گذاری محل کسب و کار در دو منطقۀ برخوردار واقع در جنوب و نابرخوردار واقع در شمال شهر اصفهان را مورد بررسی قرار میدهد. دادههای این مطالعه از 100 نفر از کاسبان در دو منطقۀ برخوردار و نابرخوردار از نظر اجتماعی-اقتصادی شهر اصفهان از طریق پرسشنامه در الگوی لایکرت و مصاحبۀ ساختاری توزیع و جمعآوری شد. در این پرسشنامه که برگرفته و بسط داده شده از مطالعۀ حسین، نوفل و منصور (2015) است، نگرش صاحبان کسب و کار در ارتباط با انتخاب نام، با توجه به عامل زبان، مذهب، موقعیت جغرافیایی و اجتماعی محل کسب و کار بررسی شده است. نتایج تحقیق نشانمیدهد که در ارتباط با مؤلفههای مورد بررسی، تفاوت معناداری میان نگرش کاسبان در دو منطقۀ برخوردار و نابرخودار در انتخاب نام وجود دارد.
زبان و فرهنگ
بهمن زندی؛ بلقیس روشن؛ مریم امیری‌خواه
چکیده
پژوهش حاضر بر مبنای نامشناسی اجتماعی و با هدف مقایسة نام‌گذاری قهوهخانهها با کافیشاپهای شهر تهران از دیدگاه هویتهای چندگانه انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی، با بررسی نام 232 قهوهخانه و 296 کافیشاپ شهر تهران انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که هویت فردی در نام‌گذاری ...
بیشتر
پژوهش حاضر بر مبنای نامشناسی اجتماعی و با هدف مقایسة نام‌گذاری قهوهخانهها با کافیشاپهای شهر تهران از دیدگاه هویتهای چندگانه انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی، با بررسی نام 232 قهوهخانه و 296 کافیشاپ شهر تهران انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که هویت فردی در نام‌گذاری قهوهخانهها بسیار بیشتر از کافیشاپها تجلی یافته است. به لحاظ هویت جنسیتی، نامهای مردانۀ ایرانی در قهوهخانهها رواج بیشتری از کافیشاپها دارد؛ حال آنکه در نام‌گذاری کافیشاپها تمایز جنسیتی بارزی به چشم نمیخورد. سهم هویت قومی در نام‌گذاری هر دو مکان تقریباً یکسان و قابلتوجه است. از سوی دیگر، نامهای ملی و مذهبی در نام‌گذاری قهوهخانهها نقش بیشتری دارند، در حالی که صاحبان کافیشاپها به نامهای ملی توجه بیشتری دارند. همچنین، هویت فراملی حضور معناداری در نام‌گذاری کافیشاپهای تهران دارد.
زبان و ارتباطات
مهناز طالبی دستنایی؛ ابوالفضل خوشبخت آرانی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 75-86
چکیده
دشواژه‌ها یا تابوهای زبانی بخشی از زبان مردم هر منطقه را تشکیل می‌دهند و کاربرد آن‌ها در میان گویشوران هر منطقه تحت تأثیر عوامل جامعه‌شناختی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و طبقه‌بندی انواع دشواژه‌های زبانی در گویش آران و بیدگل و سنجش تفاوت کاربرد آن‌ها بر حسب متغیرهای اجتماعی سن و جنس در محیط تک‌جنسیتی و محیط مختلط بوده است. حجم ...
بیشتر
دشواژه‌ها یا تابوهای زبانی بخشی از زبان مردم هر منطقه را تشکیل می‌دهند و کاربرد آن‌ها در میان گویشوران هر منطقه تحت تأثیر عوامل جامعه‌شناختی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و طبقه‌بندی انواع دشواژه‌های زبانی در گویش آران و بیدگل و سنجش تفاوت کاربرد آن‌ها بر حسب متغیرهای اجتماعی سن و جنس در محیط تک‌جنسیتی و محیط مختلط بوده است. حجم نمونة پژوهش 180 نفر (90 مرد و 90 زن) است. جامعة آماری پژوهش، مردم شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان است. جنسیت، سن، وضعیت تأهل و تحصیلات، متغیرهای مستقل این پژوهش هستند که تأثیر هریک از آن‌ها بر میزان کاربرد دشواژه‌ها در هر دو گویش به طور جداگانه محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که مردان بیشتر از زنان، و افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل از دشواژه‌ها استفاده میکنند. همچنین، با افزایش سن، میزان استفاده از دشواژه‌ها کاهش مییابد.
