زبان و ارتباطات
مسعود قیومی
چکیده
در این پژوهش تلاش می‌شود با استفاده از تحلیل آماری، ویژگی‌های اخبار جعلی فارسی مربوط به کوید-19 بررسی گردد. برای این هدف، ابتدا یک پیکرۀ زبانی که حاوی اخبار موثّق و جعلی در حوزۀ کرونا است تهیه می‌شود. سپس الگوهای زبانی این دو دستۀ داده و همچنین دو تحلیل آماری مقدار اطلاعات و خوانایی اخبار موثّق و جعلی مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش می‌شود با استفاده از تحلیل آماری، ویژگی‌های اخبار جعلی فارسی مربوط به کوید-19 بررسی گردد. برای این هدف، ابتدا یک پیکرۀ زبانی که حاوی اخبار موثّق و جعلی در حوزۀ کرونا است تهیه می‌شود. سپس الگوهای زبانی این دو دستۀ داده و همچنین دو تحلیل آماری مقدار اطلاعات و خوانایی اخبار موثّق و جعلی مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه می‌شود. براساس اطلاعات استخراج‌شده و نتایج عملی به‌دست‌آمده از پیکرۀ خبرهای جعلی، الگوهای زبانی مشترک بین این دو دستۀ داده وجود دارد. همچنین، مقدار اطلاعات در اخبار موثّق براساس دو معیار آنتروپی و شگفتی بیشتر از اخبار جعلی است. سطح خوانایی خبرهای جعلی با استفاده از تساوی‌های اندازه‌گیری خوانایی متن مورد ارزیابی قرار گرفتهاست و این نتیجه به‌دست آمده است که اخبار جعلی در مقایسه با اخبار موثّق عمدتاً ساده بوده و دشوار نیست. در فرایند برچسب‌گذاری خودکار خبرهای موثّق و جعلی براساس سطح دشواری حجم زیادی از اخبار جعلی ساده تشخیص داده شده‌است و تعداد کمی از اخبار موثّق با سطح زبانی دشوار بود. علاوه‌بر این دستاورد و بررسی آماری ویژگی‌های زبانی براساس میزان اطلاعات و خوانایی اخبار جعلی، جنبۀ کاربردی این اطلاعات آماری جهت تشخیص خبر جعلی با استفاده از روش‌های یادگیری ماشینی مورد مطالعه قرار گرفت.
زبان و ارتباطات
بهاره قادری نژاد؛ مهناز کربلائی صادق؛ حیات عامری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعاره‌های تصویری در انتقال پیام کارتون‌های شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعاره‌های تصویری در انتقال پیام کارتون‌های شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) بررسیشدهاند. پرسش اصلی پژوهش این است که برای بیان مفهوم کتابخوانی (یا مطالعه) از چه استعاره‌های مفهومی و چه استعاره‌های تصویری استفاده شده است و حوزههای مبدأ در این استعاره‌ها کدامند؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استعاره‌های «مطالعه، سفر است»، «مطالعه، زراعت است»، «مطالعه، پیدا کردن گنج است»، «مطالعه، سلامتی (یا زندگی) است»، «مطالعه، پاکسازی ذهن است»، «مطالعه، بارندگی است» و «مطالعه، روشنایی است» استعاره‌های مفهومی زیربنایی در کارتون‌های مطالعهشده هستند. پیام کارتونها مبتنی بر نوعی استدلال قیاسی است که در آن براساس رابطۀ میان مفاهیم مبدأ استعاری، در مورد رابطۀ میان مفاهیم مقصد استدلال صورت می‌گیرد. دستاورد کاربردی پژوهش این است که کارتونیستها را نسبت به اهمیت و نقش استعاره در انتقال پیام کارتونها و نحوۀ عملکرد و تعامل این فرایند شناختی آگاهمیسازد وبا توجه به انواع استعاره‌های تصویری، گزینههای مختلفی را برای صورتبندی پیام کارتونها پیش روی آنها قرار می‌دهد.
زبان و ارتباطات
مرتضی دستلان؛ مهشید ده بزرگی؛ بهزاد مریدی؛ محسن امامی
چکیده
اخبار جعلی ورزشی که در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شوند برای ورزشکاران، باشگاه‌های ورزشی، ورزش دوستان و ... ناخوشایند هستند، پس تشخیص اخبار جعلی و غیرجعلی امری مهم و کاربردی است. این پژوهش، در چارچوب زبان‌شناسی رایانه‌ای انجام‌گرفته است. پیکره‌ی زبانی این تحقیق بر اساس بارگیری اخبار ورزشی از تارنمای ایسنا و برنامۀ اینستاگرام بوده ...
بیشتر
اخبار جعلی ورزشی که در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شوند برای ورزشکاران، باشگاه‌های ورزشی، ورزش دوستان و ... ناخوشایند هستند، پس تشخیص اخبار جعلی و غیرجعلی امری مهم و کاربردی است. این پژوهش، در چارچوب زبان‌شناسی رایانه‌ای انجام‌گرفته است. پیکره‌ی زبانی این تحقیق بر اساس بارگیری اخبار ورزشی از تارنمای ایسنا و برنامۀ اینستاگرام بوده است؛ بدین صورت که اخبار ورزشی از تارنمای ایسنا در یک محدودۀ زمانی بارگیری شده است و سپس در چند صفحه برنامۀ اینستاگرام، اخبار ورزشی بارگیری شده و از لحاظ جعلی بودن یا غیرجعلی بودن با هم مقایسه شدهاند. برای شناسایی اخبار جعلی از غیرجعلی از روش ان-گرم و روش حافظه طولانی کوتاه-مدت (ال اس تی ام) استفاده شده است. روش پیشنهاد شده در این مقاله روی چهار دیتاست معتبر و موجود پیاده سازی شده و با شش روش پیشین مقایسه شده است. دقت این روش نسبت به دیگر روشها قابل قبول میباشد و نتایج به دست آمده، بیانگر این است که برای شناسایی اخبار جعلی، در میان خبرهای منتشر شده در اینستاگرام، این روش، مناسب میباشد و دقت کافی را دارد.
زبان و ارتباطات
Maryam Farnia؛ آزاده صافی
چکیده
هدف پژوهش بینافرهنگی حاضر بررسی مدیریت تعارض در ارتباط با واسطة رایانه، و راهبردهای کاربران در تعامل چندجانبۀ آنلاین در پاسخ به پست‌های گروه‌های دگرباشان، موسوم به «رنگین‌کمان»، در صفحه‌های مجازی حامیان این گروه در اینستاگرام است. داده‌های تحقیق از مرداد تا آبان 1397 از 20 پست اینستاگرام با 2071 نظر فارسی و 1323 نظر انگلیسی جمع‌آوری ...
بیشتر
هدف پژوهش بینافرهنگی حاضر بررسی مدیریت تعارض در ارتباط با واسطة رایانه، و راهبردهای کاربران در تعامل چندجانبۀ آنلاین در پاسخ به پست‌های گروه‌های دگرباشان، موسوم به «رنگین‌کمان»، در صفحه‌های مجازی حامیان این گروه در اینستاگرام است. داده‌های تحقیق از مرداد تا آبان 1397 از 20 پست اینستاگرام با 2071 نظر فارسی و 1323 نظر انگلیسی جمع‌آوری و با استفاده از الگوی مدیریت تعارضِ بوفرانش و بلیویچ (2014) تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که راهبرد تدافعی/تعارضی در هر دو پیکره دارای بیشترین فراوانی بود. بدین معنی که کاربران در هر دو گروه در مواجهه با کنشی که تهدیدکنندة وجهه یا هویت آنها بود تصمیم به پاسخ گرفتند. علاوه بر این، فراوانی راهبرد مخالفت کردن و صرفنظرکردن در پیکرة فارسی بیش از پیکرة انگلیسی بود. همچنین، نتایج آمار تحلیلی نشان داد که در مجموع فراوانی راهبردهای فارسی بهطور معنیداری بیش از راهبردهای انگلیسی است که چالشبرانگیز بودن این موضوع و موقعیت پذیرش آن در جامعة ایرانی میتواند یکی از دلایل آن باشد.
زبان و ارتباطات
زینب باوندپور؛ پارسا بامشادی
چکیده
جستار حاضر به واکاوی قلمروهای مبدأ استعاری در گفتمان رسانه‌ای فوتبال می‌پردازد. برای این منظور، عنوان‌های خبری هشت روزنامۀ ورزشی فارسیزبان شامل هدف، خبر ورزشی، ایران ورزشی، ابرار ورزشی، گل، پیروزی، شوت و استقلال در یک بازۀ زمانی سهماهه از اول شهریورماه تا پایان آبانماه 1398 استخراج شده و در چارچوب نظریۀ استعارۀ مفهومی ...
بیشتر
جستار حاضر به واکاوی قلمروهای مبدأ استعاری در گفتمان رسانه‌ای فوتبال می‌پردازد. برای این منظور، عنوان‌های خبری هشت روزنامۀ ورزشی فارسیزبان شامل هدف، خبر ورزشی، ایران ورزشی، ابرار ورزشی، گل، پیروزی، شوت و استقلال در یک بازۀ زمانی سهماهه از اول شهریورماه تا پایان آبانماه 1398 استخراج شده و در چارچوب نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف، 1993؛ لیکاف و جانسون، 1980، 1999) و نیز برپایۀ دیدگاه‌های کووچش دربارۀ قلمروهای مبدأ استعاری (کووچش، 2010) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهمترین قلمروهای مفهومی مبدأ عبارتند از: جنگ، مسیر، متافیزیک، پدیدههای طبیعی، حیوانات، ماشین، بازی و ورزش، ساختمان، سلامت و بیماری، هنر، نور و تاریکی، مدرسه، قدرت و سیاست، آشپزی و خوراک، دریا و فعالیتهای دریایی، گیاهان. در کل، استعاره‌ها در عنوان‌های خبری فوتبال دارای سه کارکرد عمدهاند: الف) جلب توجه مخاطب و ترغیب او به مطالعه و پیگیری خبر؛ ب) تسهیل بیان مفاهیم و موضوعات پیچیده و انتزاعی فوتبال به شیوهای هنرمندانه و جذاب؛ ج) کمک به درک این مفاهیم از سوی مخاطب. این کارکردها در نهایت موجب تسهیل و تحکیم ارتباط میان رسانه و مخاطب می‌شوند که تأییدی است بر دیدگاه کووچش (2014) مبنی بر اینکه استعاره علاوه بر کارکرد شناختی، کارکرد ارتباطی مهمی نیز در گفتمان دارد.
زبان و ارتباطات
شیرین پورابراهیم
چکیده
تحلیل انتقادی استعاره از رویکردهای بین‌رشته‌ای در مطالعات زبانی است که عملاً با لیکاف و جانسون (1980) شروع شد و چارتریس– بلک (2004) به معرفی آن به‌عنوان یک نظریه پرداخت. این پژوهش درصدد است به چگونگی مفهوم‌سازی انتخابات در سرخط روزنامه‌های ایران بپردازد و اینکه چگونه ایدئولوژی‌های سیاسی متفاوتِ اصولگرا و اصلاح‌طلب، در مشروعیت‌بخشی ...
بیشتر
تحلیل انتقادی استعاره از رویکردهای بین‌رشته‌ای در مطالعات زبانی است که عملاً با لیکاف و جانسون (1980) شروع شد و چارتریس– بلک (2004) به معرفی آن به‌عنوان یک نظریه پرداخت. این پژوهش درصدد است به چگونگی مفهوم‌سازی انتخابات در سرخط روزنامه‌های ایران بپردازد و اینکه چگونه ایدئولوژی‌های سیاسی متفاوتِ اصولگرا و اصلاح‌طلب، در مشروعیت‌بخشی به خودی و مشروعیت‌زدایی از رقیب عمل می‌کنند. برای انجام این کار از مدل محورهای اشاری شیلتون (2004) استفاده می‌شود. داده‌های پژوهش از میان استعاره‌های مفهومی موجود در سرخط 12 روزنامة اطلاح‌طلب و اصولگرا در بازه زمانی دوماهة قبل و بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 ایران استخراج شد. پس از بررسی مشخص شد که سه استعارة «انتخابات سفر است»، «انتخابات نبرد است» و «انتخابات رقابت است» از سوی هر دو جناح سیاسی با کمیت‌های متفاوت به کار رفته است. یافتة جدید این پژوهش این است که در این استعاره‌ها، خودی در محورهای حالا، اینجا و مثبت نزدیک به مرکز اشاری و غیرخودی یا رقیب در ابعاد آن‌وقت، آنجا و منفی، دور از مرکز اشاری و ارزش‌های آن مفهوم‌سازی شده است. این مقاله نشان می‌دهد ساخت‌ها و فرایندهای سیاسی مثل تقابل میان خودی/غیرخودی در زبان به صورت استعاری بر روی محورهای اشاری شیلتون قابل بازنمایی است.
زبان و ارتباطات
علی کریمی فیروزجایی؛ فاطمه جمشیدی
چکیده
رسانه‌های جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم می‌کنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا می‌کند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در ...
بیشتر
رسانه‌های جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم می‌کنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا می‌کند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در بازنمایی مسائل اجتماعی در فیلم سینمایی رگ خواب پرداخته که یکی از شاخههای زبان‌شناسی اجتماعی است. در پژوهش حاضر، فیلم‌های سینمایی ایران به‌عنوان جامعۀ آماری و فیلم رگ خواب به شیوه هدفمند به‌عنوان نمونه تحقیق تحلیل و بررسی قرار شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که گفتمان فیلم رگ خواب جنسیت را چگونه بازنمایی می‌کند؟ و زن و مرد داستان فیلم چگونه بازنمایی شدهاند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که شخصیتِ زن داستان خوشبختیاش را وامدار حضور مردی می‌داند که شناخت درستی از او ندارد و با باورهای احساسی و شکننده، دنیایی برای خود میسازد که نشئتگرفته از نگاه اشتباهش به زندگی است. شخصیت مرد داستان، با خیانت به زن و سوءاستفاده از شرایط شکنندۀ روحی وی بعد از جدایی، درنهایت عشق را در دل زن میکُشد، اما قسمتی از وجود زنِ قصه است. این زن نمایندۀ بخشی از زنان جامعه است که بدون آگاهی و بیتوجه به محیط پیرامون خود رشد یافتهاند و نصیحت پدر را که در این فیلم نمود جامعه است، در نظر نگرفتهاند؛ درنتیجه، با حقیقت تلخ «فریب» مواجه می‌شوند و سرانجام، این فروپاشی درونی آنان را از نو میسازد و معنا می‌کند.
زبان و ارتباطات
شراره مظفری؛ یحیی مدرسی؛ آزیتا افراشی؛ مصطفی عاصی
چکیده
رفتار زبانیِ گویندگان تحتتأثیر متغیرهای اجتماعیِ سن، جنسیت، تحصیلات و شهر محل سکونت در برابرِ کاربرد تنوعات گونه‌ای (محلی، شیرازی و معیار)، واکنشهای مساعد و نامساعدی را بهدنبال دارد که منجر به شکلگیری مقولهبندیهای اجتماعی از دیدگاه شناختی می‌شود. این پژوهشِ میدانی به توصیف همبستگی بین لایههای اجتماعی و صورتهای ...
بیشتر
رفتار زبانیِ گویندگان تحتتأثیر متغیرهای اجتماعیِ سن، جنسیت، تحصیلات و شهر محل سکونت در برابرِ کاربرد تنوعات گونه‌ای (محلی، شیرازی و معیار)، واکنشهای مساعد و نامساعدی را بهدنبال دارد که منجر به شکلگیری مقولهبندیهای اجتماعی از دیدگاه شناختی می‌شود. این پژوهشِ میدانی به توصیف همبستگی بین لایههای اجتماعی و صورتهای زبانی ازمنظر دیدگاه کاربردبنیان در استان فارس می‌پردازد. دادهها ازطریق شیوۀ پیمایشی توسط 490 گویشور از شهرهای شیراز، مرودشت، کازرون، فسا، جهرم و چند شهر اطراف شیراز گردآوری شده است. نتایج به‌دست‌آمده از شهرهای مورد مطالعه نشان می‌دهد که ازلحاظ متغیر سن، گروه سنی 15 تا 30 سال بیش از گروه‌های سنی دیگر و از لحاظ جنسیت، زنها بیشتر از مردها و ازلحاظ میزان تحصیلات، گروه‌های تحصیلی بالاتر کاربرد گونۀ معیار را در حوزههای اجتماعی مورد مطالعه (خانواده، آموزش، کار، کوچه و بازار، رسانه و در گفتار افراد تحصیلکرده) بر گونههای شیرازی و محلی شهرشان ترجیح می‌دهند. آنها این گونههای زبانی را برای ابراز وفاداری و هویت بومی در محیطهای اجتماعی غیررسمی و در کنار خانواده و آشنایان بهکار میبرند.
زبان و ارتباطات
معصومه پلوئی؛ محمدرضا احمدخانی؛ مهدی سمایی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی میزان کاربرد واژگان زبان مخفی در دو گروه جنسیتی می‌پردازد. زبان مخفی مجموعة کلمات و عباراتی است که گروه‌های خاص برای مخفی نگاهداشتن اسرار درونگروهیشان به کار میبرند. این مقاله با استناد به رویکرد زبان‌شناسی اجتماعی به توصیف تفاوت‌های کاربردی واژگان این زبان در دو گروه زنان و مردان پرداخته ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی میزان کاربرد واژگان زبان مخفی در دو گروه جنسیتی می‌پردازد. زبان مخفی مجموعة کلمات و عباراتی است که گروه‌های خاص برای مخفی نگاهداشتن اسرار درونگروهیشان به کار میبرند. این مقاله با استناد به رویکرد زبان‌شناسی اجتماعی به توصیف تفاوت‌های کاربردی واژگان این زبان در دو گروه زنان و مردان پرداخته است. داده‌های این پژوهش با استفاده از 60 مصاحبة حضوری به روش نمونهگیری تصادفی گلولۀ برفی گردآوری شده است. این پژوهش کاربردی و توصیفی است و با روش مطالعة موردی انجام شده است. هدف پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که آیا بین فراوانی واژگانی مشاهدهشده و فراوانیهای موردانتظار اختلافی معنیدار وجود دارد یا خیر. فرض این است که مردان بیشترین واژههای زبان مخفی را در بین مصاحبهشوندهها دارند؛ که برای آزمودن آن از روش ناپارامتریک خی2 (χ 2) استفاده شده است. در این پژوهش، متغیر وابسته فراوانیِ واژگان زبان مخفی، و متغیر مستقلْ جنسیت است. به نظر میرسید که جنسیت نقشی مهم در فراوانی واژه‌ها داشته باشد، اما نتایج یافته‌های این پژوهش نشان داد میان دو متغیر جنسیت و استفادة واژگان زبان مخفی تفاوت معناداری وجود نداشت؛ بااینحال گرایش زنان در بیان برخی واژه‌ها از مردان کمتر بود.
زبان و ارتباطات
معلاه واثق؛ مهدی پورمحمد
چکیده
ادبیات کودک و نوجوان نقشی مهم در اجتماعیشدن مخاطب دارد و بازتاب شرایط جامعه، باورها، سنتها و عقایدی است که بر پایۀ آنها، ذهنیت و تلقی خوانندگان از پدیدههای مختلف شکل می‌گیرد. یکی از مهمترین جنبههای اجتماعیشدن شکلگیری مفهوم هویت جنسیتی در ذهن کودک است که در دوران نوجوانی به ثبات میرسد. ادبیات داستانی ...
بیشتر
ادبیات کودک و نوجوان نقشی مهم در اجتماعیشدن مخاطب دارد و بازتاب شرایط جامعه، باورها، سنتها و عقایدی است که بر پایۀ آنها، ذهنیت و تلقی خوانندگان از پدیدههای مختلف شکل می‌گیرد. یکی از مهمترین جنبههای اجتماعیشدن شکلگیری مفهوم هویت جنسیتی در ذهن کودک است که در دوران نوجوانی به ثبات میرسد. ادبیات داستانی اجتماعیترین گونۀ ادبیات است که میتواند بهترین منبع برای دستیابی به تصویری باشد که ادبیات کودک و نوجوان ایران در طول زمان از مفهوم جنسیت ارائه داده است. کودکان ازطریق کتاب با دنیای جدیدی آشنا می‌شوند و تجربیات جدید و متفاوتی کسب می‌کنند. تحقیق حاضر به بررسی جایگاه و نقش زن، مرد و کلیشه‌های جنسیتی در ادبیات کودک می‌پردازد. درمجموع، 200 کتاب داستان فارسی بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که در میان کتابهای پرفروش از سال 1385-1395، در بازۀ زمانی دهساله، نمونۀ کتابهایی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آنها را کتاب برتر معرفی کرده است، تبعیض جنسیتی یافت می‌شود. تعداد شخصیتها و اسمهای مردان تقریباً دوبرابر زنان بود. شخصیتهای اصلی زن متن بیشتر دیده میشدند. در این مقاله، دربارۀ قالب کتابهای عکسدار کودکان که در شکلگیری هویت جنسیتی اهمیتی بالا دارد پژوهش شده است.
زبان و ارتباطات
مریم تفرجی یگانه؛ زهرا انصاری
چکیده
زبان مهمترین ابزار برای ایجاد ارتباط است، اما گونه‌ای رمزی از آن، برای محدود کردن ارتباط بهکار میرود .زبان رمزی جابری یکی از ناشناختهترین زبانهای رمزی در ایران است که در گذشته بر حسب نیاز، توسط مردم روستای جابر (از توابع شهرستان بدره، استان ایلام) ساخته شده است. این زبان در گویش محلی به (rzuwânakiêž) معروف است. هدف ...
بیشتر
زبان مهمترین ابزار برای ایجاد ارتباط است، اما گونه‌ای رمزی از آن، برای محدود کردن ارتباط بهکار میرود .زبان رمزی جابری یکی از ناشناختهترین زبانهای رمزی در ایران است که در گذشته بر حسب نیاز، توسط مردم روستای جابر (از توابع شهرستان بدره، استان ایلام) ساخته شده است. این زبان در گویش محلی به (rzuwânakiêž) معروف است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی‌های زبانشناختی زبان رمزی جابری است و دادهها به صورت میدانی، بر اساس شمّ زبانی نگارنده و مصاحبه با گویشوران بومی این زبان به‌دست آمدهاند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که زبان رمزی جابری از لحاظ دستگاه واجی، صرف و نحو، همچون زبان معیار در این منطقه است ولی از لحاظ واژگانی کاملاً با آن متفاوت است. مبدعان این زبان نیز دعانویسان جابری هستند که در گذشته برای دعانویسی به نواحی مختلف سفر میکردند و نیاز به یک زبان مخفی داشتند که به وسیلۀ آن بتوانند اسرار خود را از غریبهها مخفی نگهدارند. بررسیها نشان می‌دهد که مبدعان زبانهای رمزی و از جمله زبان رمزی جابری، معمولاً صاحبان مشاغلی هستند که برای حفظ اسرار شغلی خود، دست به ابداع چنین زبانهایی زدهاند.
زبان و ارتباطات
فریده حق بین؛ نرجس منفرد
چکیده
پژوهش حاضر در حوزه زبان‌شناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر می‌شوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر در حوزه زبان‌شناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر می‌شوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی شهر تهران از طریق پیوند با سازههای برونمتنی به گسترش ابعاد معنایی کمک می‌کنند؟». به منظور تحلیل و بازنمایی جنبههای ناشناختة معنا، از الگوی ترکیبی با رویکردی چندروشی بهره گرفته شده‌است که قادر به واکاوی سازههای معناپرداز درونمتنی در سطحها و مرتبههای گوناگون و با توجه به پیوندهای برونمتنی بافت است. داده‌های پژوهش با روش میدانی و اسنادی گردآوری شدند. پس از نمونهگیری جامعۀ آماری به شیوة تصادفی خوشهای، داده‌های پژوهش با روش کمّی و کیفی توصیف و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که بازنشانهسازی بافت مکان غیرپیرامونی در متن آگهینماها، با تأثیرپذیری از برخی ویژگی‌های منطقههای شهری و یا مکانهای مذهبی، تاریخی و فرهنگی یا تجاری، به گسترش ابعاد معناپردازی میپردازند. همچنین، بازنشانهسازی بافت موقعیت پیرامونی در آگهینماهای مکانی شهر تهران بر پایة اشاره به سازههای بافت موقعیت پیرامونی، گسترش بافت متنی در ارتباط با بافت موقعیت پیرامونی، حضور سازههای بافت موقعیت پیرامونی در متن آگهینما، به گسترش ابعاد معناپرداز این رسانة کمینه منجر شده‌است.
زبان و ارتباطات
حسین کرمانی
چکیده
این مقاله به بررسی چگونگی شکلگیری و تحلیل روایت‌های کاربران در توئیتر فارسی در جریان زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 می‌پردازد. علاوه بر این، روایت‌های مسلط در توئیتر فارسی در این رویداد نیز شناسایی خواهد شد تا مشخص شود کدام روایت‌های کاربران در این رسانۀ اجتماعی هژمونیک بوده‌اند. با توجه به این که روایت‌های شکل‌گرفته در توئیتر هنوز ...
بیشتر
این مقاله به بررسی چگونگی شکلگیری و تحلیل روایت‌های کاربران در توئیتر فارسی در جریان زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 می‌پردازد. علاوه بر این، روایت‌های مسلط در توئیتر فارسی در این رویداد نیز شناسایی خواهد شد تا مشخص شود کدام روایت‌های کاربران در این رسانۀ اجتماعی هژمونیک بوده‌اند. با توجه به این که روایت‌های شکل‌گرفته در توئیتر هنوز موضوعی تازه است که محققان مشغول تحقیق دربارۀ آن هستند، نمی‌توان چارچوب نظری متقنی برای آن یافت. به همین دلیل، ابتدا با مرور دیدگاه‌های موجود دربارۀ روایت‌ها در توئیتر، عمدتاً مدل ساختارگرایانۀ لبف و والتزکی(بحث اوچس و کپس از کیفیت‌های روایی و رهیافت داستان‌های کوچک) تلاش می‌شود تا زمینۀ نظری مناسبی برای واکاوی این امر ایجاد شود. همچنین با استفاده از پلتفرم آنلاین دیسکاور تکست، 23964 توئیت در 24 ساعت ابتدایی پس از وقوع زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 جمع‌آوری شد. سپس با انتخاب تصادفی یک نمونۀ 15 درصدی و با تکیه بر روش تحلیل انتقادی گفتمان رسانه‌های اجتماعی، این توئیت‌هاتحلیل شد. نتایج تحقیق نشان‌دهندۀ آن بود که سه نوع روایت در توئیتر شکل می‌گیرد: روایت‌های منفرد، روایت‌های مرجع و روایت‌های وصلی. هر یک از این روایت‌هادر مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفته‌اند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که روایت‌های مرجع و روایت‌های وصلی مسلط اغلب انتقادی و سیاسی هستند.
زبان و ارتباطات
مهناز طالبی دستنایی؛ ماندانا نوربخش؛ حمیده پشتوان
چکیده
در سال‌های اخیر پژوهش‌های فراوانی درمورد تأثیر سبک‌های مختلف گفتار بر تغییر عناصر نوایی انجام شده است. آواشناسی اجتماعی ترکیب تکنیک‌ها، عناصر و چهارچوب‌های نظری آواشناسی و جامعه‌شناسی را بررسی می‌کند. پژوهش حاضر، در چارچوب مطالعات آواشناسی اجتماعی، تأثیر کاربرد بافت بر میانگین فرکانس پایه، شدت و طول مدت‌زمان جفت‌کلمه‌ها ...
بیشتر
در سال‌های اخیر پژوهش‌های فراوانی درمورد تأثیر سبک‌های مختلف گفتار بر تغییر عناصر نوایی انجام شده است. آواشناسی اجتماعی ترکیب تکنیک‌ها، عناصر و چهارچوب‌های نظری آواشناسی و جامعه‌شناسی را بررسی می‌کند. پژوهش حاضر، در چارچوب مطالعات آواشناسی اجتماعی، تأثیر کاربرد بافت بر میانگین فرکانس پایه، شدت و طول مدت‌زمان جفت‌کلمه‌ها و جفتپاراگرافهای یکسان را در دو بافت مختلفِ مذهبی و غیرمذهبی با استفاده از نرمافزار PRAAT ویرایش 5.4.17 بررسی می‌کند. به این منظور از ده شرکتکنندۀ خانم با میانگین سنی 29 سال خواسته شد تا 8 پاراگراف (4 پاراگراف با بافت مذهبی و 4 پاراگراف با بافت غیرمذهبی) را با حالت سخنرانی بخوانند. هر جفتپاراگراف حاوی یکی از اسمهای موردنظرِ پژوهش (فاطمه، محمد، عباس و حسین) است. هدفْ بررسیِ تفاوت میان میانگین فرکانس پایه (هرتز)، مدت‌زمان (هزارم ثانیه)، و شدت (دسیبل) در کلمههای یکسان اما در دو بافت مذهبی و غیرمذهبی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تمایز میان طول مدت‌زمان جفتکلمههای یکسان در دو بافت مذهبی و غیرمذهبی بهلحاظ آماری معنیدار است، به این معنا که طول مدت‌زمان واژههای موردنظر در بافت مذهبی طولانیتر بوده است.
زبان و ارتباطات
آمنه مسن آبادی؛ بهزاد رهبر؛ محمد رضا اروجی
چکیده
مطالعۀ زبان زندان و واژه‌ها و اصطلاحات رایج در این زبان از نقطه‌نظر جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، زبانشناختی و جرم‌شناختی دارای اهمیت است. در پژوهش پیش‌رو می‌کوشیم جنبۀ ساختواژی این زبان را مورد توجه قرار داده و مهمترین فرایندهای واژه‌آفرینی در زبان زندان را بر اساس تفکیکی که بوی (2007) میان فرایندهای واژه‌سازی و واژه‌آفرینی ...
بیشتر
مطالعۀ زبان زندان و واژه‌ها و اصطلاحات رایج در این زبان از نقطه‌نظر جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، زبانشناختی و جرم‌شناختی دارای اهمیت است. در پژوهش پیش‌رو می‌کوشیم جنبۀ ساختواژی این زبان را مورد توجه قرار داده و مهمترین فرایندهای واژه‌آفرینی در زبان زندان را بر اساس تفکیکی که بوی (2007) میان فرایندهای واژه‌سازی و واژه‌آفرینی قائل می‌شود، بررسی کنیم. برای گردآوری داده‌های پژوهش از روش‌های مشاهدۀ عینی و مصاحبه با زندانیان استفاده شده است. این دادهها شامل 615 اصطلاح رایج در زبان زندانیان مرد و 496 اصطلاح رایج در زبان زندانیان زن است (مجموع 1111 مورد) که در مجموع 167 مورد از آنها حاصل فرایندهای واژه‌آفرینی هستند. تعداد کل زندانیانی که مورد مصاحبه قرار گرفتند 70 نفر بود؛ از این تعداد، 20 نفر آنها زن و همگی از زندان شهر ری بودند، 50 نفر آنها مرد و از چهار زندان رجایی‌شهر، قزل‌حصار، فشافویه و تهران بزرگ بودند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که در زبان زندان هشت فرایند واژه‌آفرینی کاربرد دارد که عبارتند از: (1) گسترش استعاری؛ (2) ابداع (یا نوواژه‌سازی)؛ (3) دوگان‌سازی (یا تکرار)؛ (4) کوتاه‌سازی؛ (5) وام‌گیری واژگانی؛ (6) ترخیم؛ (7) آمیزش؛ (8) سرواژه‌سازی. پس از ارزیابی ارتباط کاربرد این فرایندها با متغیر جنسیت مشخص شد که ارتباط معناداری میان این دو مشاهده می‌شود و عامل جنسیت بر میزان استفادۀ زندانیان زن و مرد از این فرایندها تاثیر دارد.
زبان و ارتباطات
زهرا جهانبانی؛ فریده حق بین
چکیده
جستار حاضر با هدف بررسی انتقادی دو روزنامه از ایران و پاکستان (روزنامة فارسیزبان همشهری و اردوزبان جنگ) و آشکارساختن مواضع هیأت تحریریه و ناشران این دو روزنامه به‌عنوان نمایندگان دو دیدگاه سیاسی متضاد نسبت به بحران یمن، نگاشته شده است. بدینمنظور،88 خبر از روزنامۀ ایرانی همشهری و 88 خبر از روزنامة پاکستانی جنگ بصورت تصادقی ...
بیشتر
جستار حاضر با هدف بررسی انتقادی دو روزنامه از ایران و پاکستان (روزنامة فارسیزبان همشهری و اردوزبان جنگ) و آشکارساختن مواضع هیأت تحریریه و ناشران این دو روزنامه به‌عنوان نمایندگان دو دیدگاه سیاسی متضاد نسبت به بحران یمن، نگاشته شده است. بدینمنظور،88 خبر از روزنامۀ ایرانی همشهری و 88 خبر از روزنامة پاکستانی جنگ بصورت تصادقی انتخاب و با استفاده از مدل کنشگران اجتماعی ونلیوون (2008) بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که همشهری، عربستان را بیشتر با مؤلفههای فعالسازی، ارزشدهی منفی و مکانمداری بازنمایی می‌کند تا با متجاوز و جنایتکار قلمدادکردنِ عربستان، آن را کنشگر فعالی که عامل جنگ و خونریزی است، نشان دهد. از سویدیگر، یمن را بیشتر با مؤلفههای منفعلسازی، مجموعهارجاعی و پیوندزدن بازنمایی می‌کند تا اتحاد و پیوند بین دولت و مردم یمن رانشان دهد؛ همچنین، اتحاد بین حکومت شیعی و مردم یمن را بهصورت کنشگران منفعلی که مظلوم و موردِ حمله هستند و کشتهها و زخمیهای زیادی دادهاند بازنمایی می‌کند. روزنامة جنگ هر دو کنشگر عربستان و یمن (دولت مورد حمایت عربستان) را بیشتر با مؤلفههای فعالسازی، مکانمداری و مجموعهارجاعی و حوثیها (شیعیان) را بیشتر با مؤلفة ارزشدهی منفی تحت عنوان شورشی و پیکارجو بازنمایی می‌کند. همچنین، بهمنظور پنهانسازی جانبداری آشکار از اقدامات عربستان، آن را مکرراً با مؤلفة ابزارمداری و مکانمداری بازنمایی می‌کند تا بدینوسیله از آن سلب مسئولیت شود.
زبان و ارتباطات
شادی انصاریان؛ نگار داوری اردکانی؛ پارسا بامشادی
چکیده
در برهۀ کنونی تریبون سازمان ملل به ابزاری برای پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی کشورها تبدیل شده و رهبران کشورها با بهرهگیریاز این فرصت مغتنم میکوشند با رسانه‌های داخلی و بینالمللی و نیز مسئولان و مقامات کشورهای دیگر ارتباط برقرار کرده و برای تبیین مواضع کشور خود با آنها گفتگو کنند. پژوهشحاضر سعی دارد سخنرانی حسن روحانی در مجمع ...
بیشتر
در برهۀ کنونی تریبون سازمان ملل به ابزاری برای پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی کشورها تبدیل شده و رهبران کشورها با بهرهگیریاز این فرصت مغتنم میکوشند با رسانه‌های داخلی و بینالمللی و نیز مسئولان و مقامات کشورهای دیگر ارتباط برقرار کرده و برای تبیین مواضع کشور خود با آنها گفتگو کنند. پژوهشحاضر سعی دارد سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1396(2017 میلادی)را با رویکرد تحلیل گفتمان جیمز پل جی (2014، 2018) تحلیل کند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که گفتمان روحانی بر هشت محور اصلی متمرکز بوده است: (1) دموکراسی و حقوق بشر؛ (2) اعتدال؛ (3) تنوع فرهنگی و مذهبی؛ (4) برجام و پاسخ به نقض آن؛ (5) تعامل و مذاکره؛ (6) توان موشکی ایران؛ (7) تروریسمپروری آمریکا؛ (8) ظرفیت اقتصادی ایران. علت برجستهسازی و پرداختن به این هشت مورد تأثیرپذیری از منازعات غالب جهان و رابطۀ بینامتنیت با گفتمان رییسجمهور آمریکا بوده است.این یافته‌ها همچنین بیانگر آن است که برجستهترین هویتها در سخنرانی روحانی،«ایران» و «ملت ایران» بوده ومهمترین پیوندی که در گفتمان روحانی وجود دارد،پیوند میان صلح و امنیت با توسعه و پیشرفت کشورها است. همچنین می‌توان نظام نشانهای غالب در گفتمان روحانی را نظام نشانهای حقوقی دانست.
زبان و ارتباطات
سهراب آذرپرند
چکیده
دنیای معاصر در نتیجۀ انقلاب دیجیتال، رشد فزایندۀ رسانه‌های ارتباط جمعی و پدیدۀ جهانی شدن، همواره در معرض تغییرات گوناگونی قرار گرفته که جوامع بشری را با چالشهای تازهای روبرو کرده است. ازطرفی، به دلیل ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی اجتماع و زبان، تغییرات اجتماعی به دلایل ذکرشده، در نهایت تغییرات زبانی گوناگون را هم به دنبال داشته ...
بیشتر
دنیای معاصر در نتیجۀ انقلاب دیجیتال، رشد فزایندۀ رسانه‌های ارتباط جمعی و پدیدۀ جهانی شدن، همواره در معرض تغییرات گوناگونی قرار گرفته که جوامع بشری را با چالشهای تازهای روبرو کرده است. ازطرفی، به دلیل ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی اجتماع و زبان، تغییرات اجتماعی به دلایل ذکرشده، در نهایت تغییرات زبانی گوناگون را هم به دنبال داشته است و چارچوبهای فرهنگ سنتی حاکم بر بسیاری از زبانها را درهم شکسته است. در پژوهش حاضر، با بررسیهای میدانی، صورتهای «خطاب» در چهار نوع کنش زبانی در محیط دانشگاه تهران، در چارچوب نظریۀ ادب براون و لوینسن (1987) مورد بررسی قرار گرفته است. 200 استاد با ردۀ سنی 29-69 سال به‌عنوان دانشجویان نسل قبل و 200 دانشجوی دورۀ کارشناسی دانشگاه تهران با ردۀ سنی 18-25 سال به‌عنوان دانشجویان نسل حاضر، با توزیع پرسشنامه مخاطب این پژوهش بوده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده نشانگر این است که در مقایسه با گذشته، در فضای نسبتاً رسمی دانشگاه، ادب مثبت بهتدریج در حال افزایش و پیشی گرفتن از ادب منفی در کنشهای زبانی خطاب است.
زبان و ارتباطات
مجید رحیمی جعفری؛ بهروز محمودی بختیاری؛ حمیدرضا شعیری
چکیده
با توجه به پیدایش نظریۀ بینارسانه‌ای در چندسال اخیر، هدف این مقاله، ترسیم وضعیت خرد شدن فضای گفتمانی تئاتر به چند فضای رسانه‌ای و خوانش اشکال مشارکت آنها در تئاتر از طریق مطالعۀ کارکردهای بین‌رسانه‌ای آن است. در ارتباط بین-رسانه‌ای و مواجهۀ رسانه‌های میهمان و میزبان فضای ارتباطی شکل می‌گیرد. در این فضای ارتباطی و رسانه‌ای، ...
بیشتر
با توجه به پیدایش نظریۀ بینارسانه‌ای در چندسال اخیر، هدف این مقاله، ترسیم وضعیت خرد شدن فضای گفتمانی تئاتر به چند فضای رسانه‌ای و خوانش اشکال مشارکت آنها در تئاتر از طریق مطالعۀ کارکردهای بین‌رسانه‌ای آن است. در ارتباط بین-رسانه‌ای و مواجهۀ رسانه‌های میهمان و میزبان فضای ارتباطی شکل می‌گیرد. در این فضای ارتباطی و رسانه‌ای، ممکن است ویژگی‌های اولیه حفظ شود یا به موقعیت یا گفتمان جدید گذار کنیم. در این راستا به تعاریفی چون روابط و ارجاعات رسانه‌ای، ترکیب رسانه‌ای، چندرسانهای، ترارسانهای و بینارسانه‌ای به صورت مجزا خواهیم پرداخت و علاوه بر تحلیل هریک از این وضعیتهای گفتمانی، تفاوت آنها را شرح خواهیم داد. مفهوم بینارسانه‌ای پس از پیدایش، همواره در تقابل با بینامتنیت قرار داشت و گاه برخی از مناسبات متنی و رسانه‌ای به اشتباه با یکدیگر خلط میشدند. حال، پس از بحث در مورد پیدایش نظریۀ بینارسانه، جایگاه آن را در تحلیل گفتمان هنر و رسانه، در عصر گسترش تکنولوژی، با تکیه بر برخی نمایشهایی که از سال 1390 تا 1395 بر روی صحنه رفتهاند، مشخص خواهیم کرد
زبان و ارتباطات
تینا چهارسوقی امین؛ سید علی اصغر سلطانی؛ محمدجواد حجازی
چکیده
نطقِ نمایندگانِ مجلس شورای اسلامی ایران، یکی از امور موثر در اقناعِ نمایندگان به منظور دستیابی به نظرات همسو در موافقت یا مخالفت با موارد مطرح شده در صحن است. یکی از روش‌های متقاعد ساختن مخاطبان در یک فرایند گفتمانی، توسل جستن به استدلال است. چنانچه در فرآیندِاستدلال‌سازی، که یکی از نکات کلیدی در رتوریک است، به منظور دستیابی به بیشینة ...
بیشتر
نطقِ نمایندگانِ مجلس شورای اسلامی ایران، یکی از امور موثر در اقناعِ نمایندگان به منظور دستیابی به نظرات همسو در موافقت یا مخالفت با موارد مطرح شده در صحن است. یکی از روش‌های متقاعد ساختن مخاطبان در یک فرایند گفتمانی، توسل جستن به استدلال است. چنانچه در فرآیندِاستدلال‌سازی، که یکی از نکات کلیدی در رتوریک است، به منظور دستیابی به بیشینة اقناع، انحرافی در یکی از ارکان استدلال صورت گیرد، آنچه موجب اقناع می‌شود سفسطه خواهد بود. در این پژوهش به منظور واکاوی ساختهای اقناعی در نطقهای مخالف و موافق در طرح بررسی برنامه و رأی اعتماد به کابینة پیشنهادی دولت دوازدهم، مغلطههایی که جایگزین استدلالهای رسمی شدهاند از نطقهای نمایندگان تقطیع شده، از طریق روش تحلیل رتوریکیِ مغالطات، مواضع اقناعی در بستر گفتمان مجلس شورای اسلامی بررسی شده است. باتوجه به آنچه از نتایج بررسیها برمیآید، بزرگنمایی، کوچکنمایی، برجستهسازی و حاشیهرانیهایی که در نتیجة کاربرد مغالطات صورت می‌گیرد، شاید منجر به اقناعِ لحظهای و اولیة مخاطبان شوند؛ اما این اقناع تضمینکنندۀ کارایی و کفایت افرادی که از گذرگاه رأی اعتماد عبور می‌کنند نخواهد بود.
زبان و ارتباطات
پارسا بامشادی؛ شادی انصاریان
چکیده
پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی عنوان‌های خبری یکی از پربیننده‌ترین بخش‌های خبری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، یعنی اخبار بیست‌وسی انجام گرفته است. این پژوهش پیکره‌بنیاد و مبتنی بر شیوۀ تحلیل کیفی و کمّی بوده و عنوان‌های خبری بیست‌وسی را در یک بازۀ زمانی یک‌ماهه از 11 آذر تا 11 دی 1394 بررسی می‌کند. پیکرۀ دادهها 186 عنوان خبری در موضوعات ...
بیشتر
پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی عنوان‌های خبری یکی از پربیننده‌ترین بخش‌های خبری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، یعنی اخبار بیست‌وسی انجام گرفته است. این پژوهش پیکره‌بنیاد و مبتنی بر شیوۀ تحلیل کیفی و کمّی بوده و عنوان‌های خبری بیست‌وسی را در یک بازۀ زمانی یک‌ماهه از 11 آذر تا 11 دی 1394 بررسی می‌کند. پیکرۀ دادهها 186 عنوان خبری در موضوعات گوناگون داخلی و خارجی را دربر می‌گیرد. این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که ویژگی‌های زبانی مؤثر در جذابیت عنوان‌های خبری بخش اخبار بیست‌وسی کدام است. یافته‌های پژوهش گویای آن است که این ویژگی‌های زبانی را می‌توان در سه دستۀ معنایی، واژگانی و نحوی مورد تحلیل قرار داد که مهمترین موارد هریک از این سه دسته به شرح زیر است: (1) ویژگی‌های معنایی شامل به‌کارگیری استعاره (از جمله جاندارپنداری و انسان‌پنداری)، مجاز، اصطلاح، ضرب‌المثل، حس‌آمیزی و اشاره به شعر یا جملۀ معروف. (2) ویژگی‌های واژگانی شامل باهم‌آیی متداعی، تکرار واژگانی، قافیه‌سازی؛ (3) ویژگی‌های نحوی شامل عدم استفاده از فعل و اسم‌سازی. این یافته‌ها همچنین نشان می‌دهد که گرچه هر سه ویژگی پیش‌گفته در جذابیت عنوان‌های خبری بیست‌وسی اثرگذار است، اما اثرگذارترین آنها ویژگی‌های معنایی است، یعنی گزینش شیوه‌هایی نوآورانه و جذاب برای معنارسانی.
زبان و ارتباطات
حسین رحمانی
چکیده
در پژوهش حاضر تأثیر قدرت و جنسیت بر اتخاذ رویکردهای بی‌ادبی و برخورد با آن در نمایشنامة افول اثر اکبر رادی (1386[1342])، بر اساس مدل بی‌ادبی دِرِک بوسفیلد (2008)، مورد بررسی قرار گرفته است. بوسفیلد مدل خود را براساس مدل بی‌ادبی کالپپر (1996، 2005) و کالپپر و دیگران (2003) تعریف کرده است، اما در آن تغییراتی به عمل آورده تا بتواند واکنش مخاطبان را در ...
بیشتر
در پژوهش حاضر تأثیر قدرت و جنسیت بر اتخاذ رویکردهای بی‌ادبی و برخورد با آن در نمایشنامة افول اثر اکبر رادی (1386[1342])، بر اساس مدل بی‌ادبی دِرِک بوسفیلد (2008)، مورد بررسی قرار گرفته است. بوسفیلد مدل خود را براساس مدل بی‌ادبی کالپپر (1996، 2005) و کالپپر و دیگران (2003) تعریف کرده است، اما در آن تغییراتی به عمل آورده تا بتواند واکنش مخاطبان را در برخورد با بی‌ادبی نیز بررسی کند. هدف انواع بی‌ادبی صدمه زدن به وجهۀ مخاطب است. بر اساس مدل بی‌ادبی بوسفیلد، فردی که مورد بی‌ادبی قرارگرفته میتواند سکوت کند یا واکنشی تدافعی یا تهاجمی از خود نشان دهد. این واکنشها بر اساس جنسیت و قدرت افراد متغیر است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که شخصیتهای فرادست و فرودست، به ترتیب، از بی‌ادبی مستقیم و بی‌ادبی غیرمستقیم استفاده می‌کنند؛ شخصیتهای فرادست و مردان نسبت به بی‌ادبی واکنش تهاجمی دارند؛ و شخصیتهای فرودست و زنان نسبت به آن واکنش تدافعی نشان می‌دهند. از نظر استفاده از استراتژی بی‌ادبی، میان زنان و مردان تفاوت معناداری وجود ندارد.
زبان و ارتباطات
الهام اخلاقی باقوجری؛ شهلا شریفی؛ علی ایزانلو
چکیده
مطالعات اجتماعی و میانفرهنگی نشان می‌دهند که روایت یک صورت بنیادی و همیشگی گفتار انسان است که لزوماً در جوامع مختلف بهصورت یکسان به کار نمی‌رود. در این پژوهش نحوۀ شفاهی‌سازی فیلم جهانی بدون کلام گلابی از منظر تعاملهای اجتماعی و نحوۀ ارزیابی بین دو گروه 80 نفرۀ کودک و بزرگ‌سال مؤنث مورد بررسی قرار گرفته است. این داستان مضمونی ...
بیشتر
مطالعات اجتماعی و میانفرهنگی نشان می‌دهند که روایت یک صورت بنیادی و همیشگی گفتار انسان است که لزوماً در جوامع مختلف بهصورت یکسان به کار نمی‌رود. در این پژوهش نحوۀ شفاهی‌سازی فیلم جهانی بدون کلام گلابی از منظر تعاملهای اجتماعی و نحوۀ ارزیابی بین دو گروه 80 نفرۀ کودک و بزرگ‌سال مؤنث مورد بررسی قرار گرفته است. این داستان مضمونی اجتماعی دارد که دزدی پسر بچهای را همراه با ماجراهای بعد از آن به تصویر کشیده است. پس از نمایش فیلم از شرکتکنندگان خواسته شد آنچه را دیدهاند به صورت کلامی بازگو کنند. برای بررسی تعاملهای اجتماعی از معیار بسامد و مکان و در زمینۀ نحوۀ ارزیابی از معیار تولان (1386) بهره گرفته شد. بررسیهای آماری تفاوت معناداری بین دو گروه از نظر مشخصههای تعامل اجتماعی نشان ندادند، اما دو گروه از نظر نحوۀ ارزیابی تفاوت معناداری با هم داشتند. بر اساس این پژوهش، بزرگسالان حدود دو برابر کودکان روایت خود را ارزیابی کرده‌اند. همچنین، تعامل مصاحبهشونده در نقطۀ شروع داستان برای پاسخ به مصاحبهگر انجام می‌گیرد و در میان داستان به دلیل فرایند به خاطر آوردن داستان رخ می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد که ارزیابی فرآیندی است اجتماعی- فرهنگی و نشانۀ بلوغ و دانش اجتماعی است و کودکان هنوز به این سطح شناخت نرسیدهاند.
زبان و ارتباطات
شادی داوری؛ محسن قاسمی؛ بهناز کوکبی
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 9-16
چکیده
هاینه (2013) نقش اصلی گفتمان‌نماها را برقراری ارتباط میان گفتار و موقعیت گفتمان، یعنی تعامل میان گوینده و شنونده، بیان عقاید گوینده و سازمان‌دهی متن می‌داند. این عناصر به لحاظ ساخت نحوی مستقل از محیط نحوی جمله هستند. از آنجا که واحدهای مذکور، به‌عنوان ابزارهای ویژۀ کاربرد زبان و انتقال مؤثرتر پیام، در ارتباطات اجتماعی نقش برجسته‌ای ...
بیشتر
هاینه (2013) نقش اصلی گفتمان‌نماها را برقراری ارتباط میان گفتار و موقعیت گفتمان، یعنی تعامل میان گوینده و شنونده، بیان عقاید گوینده و سازمان‌دهی متن می‌داند. این عناصر به لحاظ ساخت نحوی مستقل از محیط نحوی جمله هستند. از آنجا که واحدهای مذکور، به‌عنوان ابزارهای ویژۀ کاربرد زبان و انتقال مؤثرتر پیام، در ارتباطات اجتماعی نقش برجسته‌ای بر عهده دارند، بخشی از مطالعات زبان‌شناسی اجتماعی را تشکیل می‌دهند. در این مختصر به بررسی دسته‌ای از گفتمان‌نماها در فارسی می‌پردازیم که نقش و تا حدود زیادی ساخت نحوی ثابت و مشخصی دارند (مانند «حقیقت این است که ...»). این عبارات را به‌خاطر نقش آنها در آماده‌سازی روند گفتگو و شخص مخاطب برای افشای حقایق، گفتمان‌نماهای «افشا» نامیده‌ا‌یم. داده‌های پژوهش از میان متون مکتوب فارسی امروز و نیز گفتار فارسی‌زبانان گردآوری شده‌است. مبنای نظری پژوهش دو انگارۀ دستورشناختی و دستوری‌شدگی اِیجمر (2007) است. تحلیل دادهها نشان می‌دهد که گفتمان‌نماهای افشا در زبان فارسی تصویری دستوری‌شده از بند پایه را به نمایش می‌گذارند چراکه دیگر حامل مفهوم اصلی جمله نیستند. تصویر حاصل لزوم بازنگری در مفاهیم نحوی بند پایه و بند پیرو را از رهگذر حضور عناصر گفتمانی در جمله تقویت می‌کند.
زبان و ارتباطات
حسن ذوالفقاری؛ بهادر باقری
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 17-27
چکیده
آثار مکتوب ادبیات عامۀ ایران علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، سرشار از اطلاعات جامعه‌شناختی است. در این متون در کنار کلیشه‌های متعدد چون اصطلاحات، کنایات، نفرین‌ها و سوگندها، از ضرب‌المثل‌های فراوانی استفاده شده است که ضمن شیرینی و جذابیت بخشیدن به متن و مردم‌پسند کردن آن، ما را با اندیشه‌ها و باورهای مردم، ارز‌ش‌ها و ضدارزش‌ها، ...
بیشتر
آثار مکتوب ادبیات عامۀ ایران علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، سرشار از اطلاعات جامعه‌شناختی است. در این متون در کنار کلیشه‌های متعدد چون اصطلاحات، کنایات، نفرین‌ها و سوگندها، از ضرب‌المثل‌های فراوانی استفاده شده است که ضمن شیرینی و جذابیت بخشیدن به متن و مردم‌پسند کردن آن، ما را با اندیشه‌ها و باورهای مردم، ارز‌ش‌ها و ضدارزش‌ها، اصول اخلاقی، آیین عیاری، نقش زنان در جامعه، مسائل دینی و مذهبی و غیره آشنا می‌کند. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر بررسی 500 ضرب‌المثل از 30 افسانة پهلوانی منظوم و منثور ازرن ششم تا پایان دورة قاجار به منظور ارائه چشماندازی زبانی-جامعه‌شناختی بوده است. نتایج این تحلیل نشان می‌دهد که ضرب‌المثل‌های مورد بررسی را می‌توان از نظر موضوعی به چهار دستۀ کلی دنیا، بخت و اقبال؛ مسائل اجتماعی؛ سیاست و حکومت و اندرزهای اخلاقی تقسیمبندی کرد. در این ضرب‌المثل‌ها گاه رگههایی از اندیشههای مردسالارانه و زنستیزانه دیده می‌شود.
