با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات
مقاله پژوهشی زبان و ارتباطات
گفتمان‌نماهای «افشا» در زبان فارسی: رویکرد دستوری‌شدگی

شادی داوری؛ محسن قاسمی؛ بهناز کوکبی

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 9-16

چکیده
    هاینه (2013) نقش اصلی گفتمان‌نماها را برقراری ارتباط میان گفتار و موقعیت گفتمان، یعنی تعامل میان گوینده و شنونده، بیان عقاید گوینده و سازمان‌دهی متن می‌داند. این عناصر به لحاظ ساخت نحوی مستقل از محیط نحوی جمله هستند. از آنجا که واحدهای مذکور، به‌عنوان ابزارهای ویژۀ کاربرد زبان و انتقال مؤثرتر پیام، در ارتباطات اجتماعی نقش برجسته‌ای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان و ارتباطات
تحلیل جامعه‌شناختی ضرب‌المثل‌ها در افسانه‌های پهلوانی فارسی

حسن ذوالفقاری؛ بهادر باقری

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 17-27

چکیده
  آثار مکتوب ادبیات عامۀ ایران علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، سرشار از اطلاعات جامعه‌شناختی است. در این متون در کنار کلیشه‌های متعدد چون اصطلاحات، کنایات، نفرین‌ها و سوگندها، از ضرب‌المثل‌های فراوانی استفاده‌ شده است که ضمن شیرینی و جذابیت بخشیدن به متن و مردم‌پسند کردن آن، ما را با اندیشه‌ها و باورهای مردم، ارز‌ش‌ها و ضدارزش‌ها، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان و فرهنگ
تحلیل زبان‌شناختی کاربرد دشواژه در شهرستان شوشتر

رزا میرزایی؛ نگار داوری اردکانی

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 28-36

چکیده
  دُشواژه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای زبانی توأمان بیانگر عواطف و احساسات فردی و شاخص‌های جامعه‌شناختی هر منطقه است. هدف از انجام این پژوهش، طبقه‌بندی دشواژه­های رایج در شهر شوشتر و مطالعۀ تفاوت کاربرد آنها تحت تأثیر متغیرهای اجتماعی سن، جنسیت، قومیت و تحصیلات است. ابزار این پژوهش توصیفی-تحلیلی مشاهده و پرسش‌نامه بود. 140 نفر از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی برخورد زبان‌ها
مقایسة انعطاف‌پذیری شناختی و باورهای فراشناختی در بین افراد دوزبانه و تک‌زبانة ترکی آذری و فارسی‌زبان

میلاد امینی ماسوله؛ حسن بافنده قراملکی؛ عزت الله احمدی

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 37-45

چکیده
  پژوهش‌های قبلی نشان داده‌اند که دو یا چندزبانگی می‌تواند بر بهبود یا افت کارکردهای شناختی کودکان نقش داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که آیا این یافته‌های پیشین قابل‌تعمیم به جامعۀ دوزبانه‌های بزرگ‌سال آذری-فارسی‌زبان نیز هست؟ به‌عبارت دیگر، آیا دوزبانگی بر انعطاف‌پذیری شناختی، بازداری و همچنین باورهای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان و ارتباطات
بررسی و مقایسۀ جامعه شناختی عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی

شهین شیخ سنگ تجن؛ آزاده یوسفی گراکوئی

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 46-63

چکیده
  کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب می‎گردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را به‌کار می‌برند. مقالۀ حاضر مطالعه‎ای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق 50 گویشور گیلکی‌زبان و 50 گویشور فارسی‌زبان در ردۀ سنی 25-40 سال به عنوان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان و فرهنگ
مطالعه‏ای تجربی در باب تأثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر کاربرد تعارف‏ها در زبان فارسی

آزاده شریفی مقدم؛ مسعود بحرینی؛ وحیده ابوالحسنی زاده

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 64-71

چکیده
  تعارفات مقولاتی جهانی هستند که در همة زبان‌ها یافت می‌شوند اما در برخی، مانند زبان فارسی، رایج‌ترند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر میزان استفادة فارسی‌زبانان از تعارفات است. بدین منظور، پرسشنامه‌ای شامل 15 سوال به تعداد 100 نفر از شرکت‌کنندگان زن و مرد کرمانی در گروه‌های سنی مختلف داده ‌شد. چارچوب ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زبان و فرهنگ
بررسی کنش کلامی پاسخ به تحسین در زبان فارسی: تأثیر سن

وحید شهیدی پور

دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، صفحه 72-83

چکیده
  تحسین و پاسخ به آن در میان کنش‌های کلامی روزانه از جایگاه پربسامد و از بار فرهنگی-جامعه‌شناختی ویژه‌ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیر سن بر راهبردهای کلامی فارسی‌زبانان در پاسخ به تحسین بوده است. بدین منظور، از 200 زن و مرد فارسی‌زبان(به تعداد برابر) در چهار ردة سنی مختلف (10-18، 19- 30، 31-40 و 40 سال به بالا) تقاضا شد که به ...  بیشتر