با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات
مقاله پژوهشی
بررسی پیکره‏ بنیاد گفتمان‏ نمای «خُب» در زبان فارسی

یوسف آرام؛ مهرداد مشکین فام

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 9-21

چکیده
  گفتمان‏نما‏ها عناصری زبانی هستند که روابط بین واحدهای کلام را برقرار می‏کنند. به‏عبارتی، این عناصر زبانی در گفتمان پیوستگی به‏وجود می‏آورند و اجازۀ انحراف از مسیر را به گفتمان نمی‏دهند. گفتمان‏نماها نقش‏های متفاوتی در زبان ایفا می‌کنند و، از همین رو، تا به حال طبق الگو‏های مختلف و در رویکردها و حوزه‏های متفاوتی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر نگرش گویشوران بر کاربرد تنوعات گونه‌ای زبان فارسی در استان فارس: پژوهشی اجتماعی- شناختی

یحیی مدرسی؛ شراره مظفری

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 23-52

چکیده
  فضاوت‌های مثبت و منفی دربارۀ گونه‌های غیرمعیار، گویندگان این زبان‌ها را به سمت گونه‌های معیار سوق داده است. این پژوهش به ارزیابی شأن اجتماعی تنوعات گونه‌ای زبان فارسی می‌پردازد. نگرش‌های زبانی در چند شهر استان فارس در قالب مؤلفه‌های همبستگی و منزلت اجتماعی بررسی شده‌اند. گردآوری داده‌ها با سه شیوۀ پیمایشی، فن مقایسۀ صدا و مصاحبه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل گفتمان انتقادی سخنرانی‌های دونالد ترامپ در مورد مهاجران

علی افخمی؛ سیروس عابدینی؛ بهروز محمودی بختیاری

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 53-64

چکیده
  نژادپرستی یک نظام اجتماعی خاص بر مبنای تسلط است که در آن گروه‏های نژادی و اعضای آنها (اکثریت) با روش‏های متنوع از قدرت خود در تعامل با گروه‏های نژادی دیگر و اعضایشان (اقلیت) سوء استفاده می‌کنند (ون دایک، a1993). نژادپرستی نوین پنهان است، بنابراین یافتن نژادپرستی در گفتمان‏ها و متون جدید نیاز به راهکارهای ویژه دارد. نخبگان قدرت رسانه‏ها ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازنمایی هویت در گزارش فوتبال جام جهانی در مقاطع مختلف زمانی

زهرا براتی؛ شهلا یعقوبی

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 65-76

چکیده
  این پژوهش کوشیده است با رویکردی جامعه‌‌شناختی و گفتمانی به تحلیل روایت یک گزارشگر ورزشی واحد در دو دورة تاریخی بپردازد. هدف پژوهش حاضر‌‌‌ بررسی تأثیر فضای اجتماعی و سیاسی موجود در جامعه بر نحوة روایت یک گزارشگر است تا میزان تأثیر و تأثر یک روایت ورزشی از ساختار هویت ملی آشکار گردد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و داده‌های پژوهش برگرفته ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازنمایی اجتماعی شهر در فیلم فروشنده

سید ابوالحسن ریاضی؛ آنیتا صالح بلوردی

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 77-91

چکیده
  فضاهای شهری و فرهنگ‌های موجود در آنها بستر و مکان بروز کنش‌های شخصیت‌ها در داستان‌ها هستند و خود نیز به‌عنوان شخصیت نقش ایفا می‌کنند. ازاین‌رو، فیلم با رویکردهای نقدمحور، تعامل انسان با محیط پیرامونش را به تصویر می‌کشد. لایه‌های پنهان فضایی که از لابه‌لای سطور شاهکارهای ادبی می‌توان دید، ازجمله راه‌های شناخت فرهنگ‌ها هستند. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نقش استعاره‌ها در تولید و درک نظام اجتماعی گفتمان نهج‌البلاغه: مطالعۀ موردی استعاره‌های حیوان بر مبنای نظریۀ زبان‌شناسی اجتماعی شناختی

شیرین پورابراهیم

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 91-102

چکیده
  نهج‌البلاغه گفتمانی دینی متعلق به اوایل اسلام و مرجع سایر گفتمان‌های شیعی و حاوی نظامی اجتماعی مشتمل بر اخلاق و سیاست است که از سازوکارهای شناختی مختلف، از جمله استعاره، تشکیل شده است. برخی استعاره‌های نهج‌البلاغه، مانند استعارة حیوان (در اینجا شتر)، مبتنی بر بافت جغرافیایی بلافصلِ شکل‌گیری آن گفتمان است. هدف این تحقیق بررسی نقش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل گفتمان پلیس ـ متهم در حوزۀ زبان‌شناسی اجتماعی حقوقی

مژگان صبری؛ اعظم استاجی؛ محمود الیاسی

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1397، صفحه 103-113

چکیده
  اولین هدف این مقاله معرفی زبان‏شناسی اجتماعی حقوقی و کاربرد آن در تحلیل گفتمان قضایی است. زبان‏شناسی اجتماعی حقوقی شاخه‌ای نوپا است که از زبان‏شناسی کاربردی منشعب شده و با فرایندهای حقوقی و قانونی جامعه در ارتباط است. در این حوزۀ علمی اعتقاد بر این است که در تحلیل گفتمان در بافت قضایی، عوامل اجتماعی باید در نظر گرفته شوند. دومین ...  بیشتر