با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش، تبیین نظریه بازی‏های زبانی ویتگنشتاین و لوازم روش‌شناختی آن در مطالعات تربیتی بود. در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش تحلیل مفهومی و استنتاجی، ابتدا به مطالعه نظریه بازی‏های زبانی ویتگنشتاین و قواعد آن پرداخته شد و سپس مجموعه‏ای از روش‏های سازگار با ماهیت پژوهش و ارزشیابی در مباحث علوم-تربیتی استخراج گردید. توجه به بافت اجتماعی و غلبه بر سلطه کمیت‏محوری در مسائل تربیتی، تحدید دامنه پژوهش و توجه به شبکه‏های در‏هم‏تنیده امور، تأکید بر تمییز در واکاوی مسائل تربیتی، تبعید خودخواسته، غلبه بر سوگیری‏ها، چگونه آموختن، تجربه عاملان تربیتی در بطن جامعه و در نهایت ترویج نگاه نقادانه و رهایی از عادت از جمله روش‏های مستخرج از نظریه بازی‏های زبانی بود. به‌طورکلی، طبق روش‏های بحث شده، می‏توان جمع‏بندی کرد که در بحث روش‏شناسی نمی‏توان از مراحل دقیق، ثابت و یکنواخت صحبت کرد که در همه شرایط به صورت یکسان به‌کار آید. همچنین می‏توان نتیجه گرفت که ویتگنشتاین با شناخت زبان و از دریچه آن به دنبال شناخت و حل مشکلات فلسفه و فهم حقیقی جهان پیرامون بود. در نتیجه با معرفی چستی زبان و کارکردهای آن به نسل نو، می‏توان فهم و اُفق دید آنها را به پدیده‌های جهان پیرامون ارتقاء داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

استرول، اورام. (1383). فلسفه تحلیلی در قرن بیستم. ترجمه فریدون فاطمی. تهران: نشر مرکز.
امینی، محمد؛ مدنی، احمد؛ عسگرزاده، زهرا (1393) ارزیابی و تحلیل مهارت‏های تفکر انتقادی دانشجویان رشته‏های مهندسی، فصلنامه آموزش مهندسی ایران. ش 63، صص 39-59.
ادموند سی، شورت. (1388). روششناسی مطالعات برنامهدرسی. ترجمه محمود مهرمحمدی. تهران: انتشارات سمت.
باقری، خسرو؛ توسلی، طیبه؛ سجادیه، نرگس. (۱۳89). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم‏وتربیت. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
جلیلی‏مقدم، مجتبی. (1390). زبان و بازی‌های زبانی در فلسفه ویتگنشتاین متأخر. پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
رحیمی‏نیا، الهه؛ رحیمی‏نیا، حوریه (1398) تفاوت تحقیق کیفی و کمّی با نگاهی عمیق، دوازدهمین همایش تازههای علوم بهداشتی کشور. تهران: https://civilica.com/doc/935801
شارع‏پور، محمود؛ سلیمانی بشلی، محمدرضا (1391) چالش‏های آموزش علوم اجتماعی در ایران، فصلنامه جامعه‏شناسی آموزش‏وپرورش. ش 1، صص 131-157.
عابدی، احمد؛ شواخی، علیرضا (۱۳۸۹) مقایسه روش‏شناسی پژوهش کمّی و کیفی در علوم رفتاری، فصلنامه راهبرد. ش ۵۴(۱۹)، صص 153-168.
عسگری یزدی، علی (1392) نقد و بررسی نظریه بازی‏های زبانی لودویگ ویتگنشتاین، مجله فلسفه دین. ش 4، صص121-136.
فن، کی. تی. (1381). م‍ف‍ه‍وم‌ ف‍ل‍س‍ف‍ه‌ ن‍زد وی‍ت‍گ‍ن‍ش‍ت‍ای‍ن. ترجمه ک‍ام‍ران‌ ق‍ره‌گ‍زل‍ی. تهران: مرکز.
 
 
 
کریمی، صدیقه؛ شریف، مصطفی (1393) چالش‏های آموزش عالی در تدوین محتوای برنامه‏درسی با رویکرد جامعه یادگیری، فصلنامه رویکردهای نوین آموزشی. ش 1، صص 107-142.
کلاگ، جیمز سی. (1394). ویتگنشتاین در تبعید. ترجمه احسان سنایی‏اردکانی. تهران: ققنوس.
کنی، آنتونی. (1392). معماری زبان و ذهن در فلسفه ویتگنشتاین. ترجمه محمدرضا اسمخانی. تهران: ققنوس.
کومبز ، جرالد آر؛ دنیلز، لو روی بی. (1387). پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی. ترجمه خسرو باقری (ترجمه فصلی از کتاب)، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
مگی، براین. (1385). فلاسفه بزرگ. ترجمه عزت‏الله فولادوند. تهران: خوارزمی.
نصرتی هشی، کمال؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ باقری‏نوع‌پرست، خسرو؛ رادمرد، سمیه (1396) مؤلفه‌های شک سازنده در اندیشه ویتگنشتاین متأخر و پیامدهای تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم‏وتربیت. ش 7 (1)،  صص 5-26.
نصرتی هشی، کمال؛ حسینی کسنویه، شهلا (۱۳۹۸) نقش تبعید خودخواسته برای غلبه بر پیش‏فرض‏های فهم در آموزه‏های ویتگنشتاین متأخر و پیامدهای تربیتی آن، فلسفه تربیت. ش 4(1)، صص 57-87. 
نیستانی، محمدرضا. (1395). ما در باران خواهیم ماند: نقد حال اصحاب دانش. اصفهان: انتشارات یارمانا.
ویتگنشتاین، لودویگ. (1380). پژوهش‏های فلسفی. ترجمه فریدون فاطمی. تهران: مرکز.
ویتگنشتاین، لودویگ. (1383). در باب یقین. ترجمه مالک حسینی. تهران: هرمس.
ویتگنشتاین، لودویگ. (1393). رساله منطقی فلسفی. ترجمه و شرح سروش دباغ. تهران: هرمس.
 
Descartes, R. (1968). Discourse on method and other writings. Harmondsworth: Penguin Books.
Hacker, P. M. S. (2008). Insight and illusion: Themes in the philosophy of Wittgenstein. Oxford: Oxford University Press.
Jones, C. (2015). Advantages and disadvantages of qualitative and quantitative research. www.monash.edu (Assessed on 12/3/2015).
Klagge, J. C. (2011). Wittgenstein in exile. Cambridge: MA: MIT Press.
Lodico, M. G., Spanlding, D. T., & Voegtle, K. H. (2010). Method in educational research: From theory to practice (2nd ed.). UK: John Wiley and Sons Inc.
Peters, M. A., Burbules, N., & Smeyers, P. (2008). Showing and doing: Wittgenstein as a Pedagogical Philosopher. Publisher: Routledge.
Shields, L., & Alison, T. (2005). The differences between quantitative and qualitative research, Journal of Paediatric Nursing, 15(9), 24.
Shotter, J. (2015). Undisciplining social science: Wittgenstein and the art of creating situated practices of social inquiry. Journal for the Theory of Social Behaviour, 46(1), 60-83.
Shotter, J. (2013). Wittgenstein and language games in qualitative research, In Carol A. Chapelle (Ed.), The Encyclopedia of applied linguistics.  Oxford: Blackwell Publishing Ltd. DOI: 10.1002/9781405198431.wbeal1280.
Wittgenstein, L. (1964). Philosophical Remarks. In R. Rhees (ed.), R. Hargreaves, & R. White (trans.). Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (1974). Philosophical grammar. In R. Rhees (ed.), A. Kenny (trans.). Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (1977). Remarks on Colour. G. E. M. Anscombe (ed.), L. Alister and M. Schaettle (trans.). Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (1998a). The blue and brown books: Preliminary studies for the philosophical investigations. Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (1998b). Notebooks 1914-1916. In G. H. von Wright & G. E. M. Anscombe (eds.). Oxford: Basil Blackwell.