با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دکتری زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

عنوان، خویش‌واژه و لقب آن دسته از نام‌های الحاقی هستند که به اختیار در کنار نام فرد درج می‌شوند و در اغلب موارد به‌منظور ادای احترام و نشان‌دادن منزلت اجتماعی فرد و همچنین بازنمایی پیوندهای خویشاوندی به کار می‌روند. هدف مطالعۀ حاضر بررسی عنوان اجتماعی، خویش‌واژه‌ها و لقب در ۴۲۴ اعلامیۀ ترحیم کاغذی گردآوری شده از مناطق مختلف سطح شهر تبریز است. تحقیق حاضر مطالعه‌ای توصیفی - تحلیلی است و داده‌های پژوهش به‌صورت میدانی گردآوری شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از تفاوت فراوانی عنوان‌ها و القاب اجتماعی و خویشاوندی در دو گروه زنان و مردان است. بر اساس یافته‌ها فراوانی عنوان یا لقب اجتماعی در گروه مردان (۲۷۸۱) بسیار بیشتر از فراوانی در گروه زنان (۳۲۸) است که بر اهمیت نقش اجتماعی مردان در ژانر مورد مطالعه تأکید می کند. از سوی دیگر تعداد عنوان‌های خویشاوندی برای گروه زنان، هم از نظر نوع (۵۱ مورد) و هم از منظر بسامد (۱۵۹۹) بیشتر است که در واقع جبران کنندۀ محدودیت عنوان‌ها و القاب اجتماعی برای زنان به شمار میآید. در خصوص اشاره به عنوان‌های شغلی نظیر «دکتر» و «مهندس» نیز فراوانی به‌کارگیری در گروه مردان بیش از زنان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

آقاگل‌زاده، فردوس (1392). تحلیل گفتمان انتقادی: تکوین تحلیل گفتمان در زبانشناسی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
مدرسی، یحیی (۱۳۶۸). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. تهران. پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
زندی، بهمن و محمدرضا طوسی نصرآبادی (1396). بررسی لقب‌گذاری دانش‌آموزان مشگین‌شهر از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی. جستارهای زبانی. دوره 8، شماره 7: 53-۷۰.
زندی، بهمن، سید محمود متشرعی و فاطمه یوسفی‌راد. (1400). نقشه راه مطالعات نام‌شناسی: از رویکرد سنتی تا رویکرد شناختی-اجتماعی. زبان‌شناسی اجتماعی. دوره 4، شماره پیاپی 14: 11-28.
Afful, J. B. (2012). A genre analysis of death announcements in Ghanaian newspapers. Language Discourse & Society1(2), 118-137.
Baranick, A., Sheeler, J., & Miller, S. (2005). Life on the death beat: A handbook for obituary writers. Marion Street Press.
Crystal, D. (1992). An encyclopedic dictionary of language and languages. Blackwell Publishers.
Elhambakhsh, E., Amirjalili, F. & Kashefi, E. (2015). A comparative genre analysis of memorial cards in English and funeral/memorial announcements in Persian. Journal of Applied Linguistics and Applied Literature: Dynamics and Advances. 3(2), 37-48. 
Fairclough, N. (1992): Discourse and social change. Oxford: Blackwell.
Fernández, E.C. (2007). Linguistic devices coping with death in Victorian obituaries. Revista Alicantina de Estudios Ingleses, 20, 7-21.
Fowler, R. (1991). Language in the news: Discourse and ideology in the press. London: Routledge.
Hashempour, Z. (2016). A study on Iranian funeral posters: Speech acts analysis. Journal of Language Teaching and Research, 7(5),946-952.
Jalilifar, A., Varnaseri, M., Saidian, S., & Khazaie, S. (2014). An investigation into the genre features of funeral announcements: people’s view in social communications in focus. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 98(6), 747-756.
Moore,S.H. (2002). Disinterring ideology from a corpus of obituaries: A critical post mortem. Discourse & Society. 13(4), 495–536.
Salahshour, F. (2017). A ‘thick description’ genre analysis of death announcement notices. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences, 20(3), 63-76.