نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران،ایران.
2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران، ایران.
3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، تهران، ایران.
چکیده
یکی از رویکردهای نوین تحلیل متون در حوزه‌های نشانه‌شناسی، نشانه‌شناسی اجتماعی است که کارکردی میان‌رشته‌ای دارد. از نظریه‌های مهم در بحث نشانه‌شناسی اجتماعی که به بررسی جایگاه و کارکرد نشانه‌ها در جامعه می‌پردازد، دیدگاه پی‌یر گیرو است که به دو مسئله اصلی هویت و آداب معاشرت طبقه‌بندی می‌شود. نشانه‌های هویت نمایانگر تمایز فرد از دیگر افراد جامعه است که سازمان‌بندی اجتماع و روابط میان افراد و گروه‌ها را می‌نمایاند و باتوجه به جو مسلط جامعه در سرشت انسان شکل می‌گیرد. هدف پژوهش حاضر یافتن نشانه‌های اجتماعی هویت، براساس نظریه پی‌یرگیر و در مخزن‌الاسرار است که از جمله متون کلاسیک ادبی برای مطالعۀ اجتماعیات، اخلاقیات وتاثیر آن‌ها بر هویت انسان است. این جستار با استفاده از روش توصیفی–تحلیلی، نشانه‌های اجتماعی هویت را از حکایات مخزن‌الاسرار استخراج کرده و پس از دسته‌بندی، احصا و تحلیل هر یک از داده‌ها، دریافت که نظامی، به ترتیب بسامد کاربرد، از نشانه‌های هویتی گروه، نام والقاب، شغل و دین به منظور تمایز انواع کارکرد انسان نسبت به افراد جامعه و حتی دیگر موجودات هستی استفاده کرده و تاثیر متقابل هویت و اجتماع را بر یکدیگر نشان داده که در شکل رذایل و فضایل اخلاقی در رفتار افراد جامعۀ آرمانی یا معاصر او انعکاس یافته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)