با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

ادبیات با امکانات گونه‌گون با مداخلۀ تجربه و حواس و از همه مهم‌تر با درگیر کردن ذهن پویای مخاطب بالقوه به ساخت و روایت داستان‌های خلاقانه می‌پردازد و ازاین‌جهت نویسندگان و هنرمندان را با گزینه‌های فراوانی در چگونگی آفرینش هنری روبه‌رو می‌کند. هدف از این پژوهش تحلیل شناختی مبناسازی در گفتمان داستان بر پایۀ شبکه‌های آمیختگی مفهومی فوکونیه و ترنر است. مطالعۀ حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد توصیفی-تفسیری، شیوه‌های انطباق و عناصر سازندۀ شبکۀ مفهومی آمیختۀ داستان پرندۀ من از فریبا وفی را ازنظر می‌گذراند. نظریۀ آمیختگی مفهومی نظامی از شناخت پشت‌صحنه را نشان می‌دهد که دربرگیرندۀ مقوله‌بندی، نگاشت‌ها، فرافکنی‌های ساختاری و محرک‌های ذهنی پویا است. وجود فضاهای درونداد متعدد، روابط حیاتی مختلف چون هویت، تغییر، زمان و بازنمایی ازجمله مواردی است که به پرندۀ یک ساختار آمیختۀ مفهومی می‌دهد نتایج این مطالعه بر ضرورت توجه به ذهن در مطالعات گفتمانی تأکید می‌کند و نشان می‌دهد گسترش کاربرد نظریۀ آمیختگی مفهومی به واکاوی گفتمان رمان می‌تواند در تبیین شیوه‌های مبناسازی متون ادبی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

راودراد، اعظم و معصومه تقی زادگان (1392) "سپیده یا الی، خوانش انتقادی فیلم درباره الی." فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال سوم، دوره 16: 63-69.
ژیژک، اسلاوی (1387) کژ نگریستن، ترجمه صالح نجفی؛ مازیار اسلامی، تهران، نشرمرکز.
سجودی، فرزان، عروجی، نفیسه و فرزانه فرحزاد (1390) "بررسی روابط بینامتنی در ترجمه بینا نشانه ای فیلم "کنعان" از داستان کوتاه "تیر و تخته"". نشریه مطالعات تطبیقی هنر، شماره اول: 77-93.
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ فاطمه شایسته‌پیران و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها.
وفی، فریبا (1381)، پرندۀ من، تهران، نشر مرکز
یارمحمدی ، لطف الله (1383) گفتمان شناسی رایج و انتقادی ، تهران ، نشر هرمس
لیتلمور، جنت وتیلور، جانر (1395)درآمدی بر نظریه‌های زبانشناسی شناختی همراه با برخی جنبه‌های کاربردی. ترجمۀ پارسا بامشادی وشادی انصاریان؛ تهران، نشر کاوش.
Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315864327
Fauconnier, G. (1997). Mappings in thought and language. Cambridge University Press.  https://doi.org/10.1017/CBO9781139174220
Fauconnier, G., & Turner, M. (1998), Conceptual integration networks. Cognitive Science, 22 (2),133-187.
 
Fauconnier, G. (2000). Compression and global insight. Cognitive Linguistics, 11(4), 283-304.
Fauconnier, G., & Turner, M. (2000) Compression and global insight. Cognitive Linguistics, 11(3–4), 283–304.
Fauconnier, G., & Turner, M. (2002). The way we think: Conceptual blending and the mind's hidden complexities. Basic books.
Fauconnier, G., & Turner, M. (2003). Conceptual integration. Journal of Foreign Languages2, 2-7.
Joy, A., Sherry, J., & Deschenes, J. (2009). Conceptual blending in advertising. Journal of Business Research, 62, 39-40.
Pan, X. (2012). Metaphor in advertisement: An integrated approach based on conceptual blending theory and relevance theory. MA Dissertation. East China Normal University.
Turner, M. (1996). The literary mind: The origins of thought and language. Oxford University Press.
 Turner, M. (1991). Reading minds: The study of English in the age of cognitive science. Princeton University Press.