با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد تاکستان

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

3 پژوهش گر دانشکده صدا و سیما

چکیده

نگارندگان در این پژوهش سعی داشته اند تا با رویکرد چهارچوب تحلیل گفتمان انتقادی «نورمن فرکلاف» به بررسی روابط متنی و بینامتنی گفتمان زنانه و مردانه مترجم در برگردان متون ادبی بپردازند و شیوۀ بیان ترجمه‌ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. در این پژوهش یک کتاب انگلیسی با نام «And the mountains echoed» به نویسندگی «خالد حسینی» ، و دو ترجمه با نام‌های، «و کوهستان به طنین آمد» ترجمۀ «نسترن ظهیری» و «ندای کوهستان» ترجمۀ «مهدی غبرائی» و کتاب انگلیسی دیگر با نام «The handmaid’s tale» به نویسندگی «مارگرت آتوود» و دو ترجمه با عنوان «سرگذشت ندیمه» ترجمۀ «سهیل سمی» و «منیره ژیان» مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه گیری به صورت انتخاب هدفمند متون بود. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که حذف گزاره‌ها و گسترش معنایی در متن‌های مقصد، توسط مترجمان زن و استفاده از دشواژه و گفتمان قدرت در گزاره‌های برگردان شده توسطه مترجمان مرد از بسامد بیشتری برخوردار بودند. بسامد استفاده از دیگر عوامل متنی و بینامتنی در بین گزاره‌های بررسی شده نشان داد که تفاوت چشم‌گیری بین گفتمان زنانه و مردانه در برگردان گزاره‌ها وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

منابع فارسی
آتوود، مارگارت. (1396). سرگذشت ندیمه. سهیل سمی. تهران: ققنوس.
آتوود، مارگارت. (1397). سرگذشت ندیمه. منیژه ژیان. قزوین: آزرمیدخت.
آقا‌گل زاده، فردوس و فیروزیان پور اصفهانی، آیلین (1395). بررسی بازنمایی ایدئولوژی در متون ترجمه شده سیاسی انگلیسی در چهارچوب تحلیل گفتمان انتقادی : محورهای سبک و بلاغت. مجله زبان شناسی و گویش‌های خراسان. شماره 14، صفحه 49-25.
ارباب، سپیده. (1391). بررسی و طبقه‌بندی دشواژه‌های رایج فارسی در تداول عامه.  نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی. شماره 4، سال دوم، صفحه 124-107.
امام، عباس (1376). جنبه‌هایی از تفاوت رفتار کلامی زن و مرد در ایران. مجموعه سومین کنفرانس زبان شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پالومبو، جوزپه. (1390). اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه. ترجمه: فر‌حزاد، فرزانه، کریم‌زاده، عبدالله. تهران: نشر قطره.
حسینی، خالد. (1397). ندای کوهستان. مهدی غبرایی. تهران: نشر ثالث.
حسینی، خالد. (1396). و کوهستان به طنین آمد. نسترن ظهیری. تهران: ققنوس.
رضوانی، رضا و احمدیان، محبوبه. (1389). نقش تفاوت‌های جنسیتی در کیفیت ترجمه، بررسی سبک نگارش مترجمان زن و مرد، مجلۀ مطالعات زبان و ترجمه. شماره 2، صفحه 154-133.
ساسانی، فرهاد. (1384). تاثیر روابط بینامتنی در خوانش متن. مجلۀ زبان و زبان شناسی. شماره 2، صفحه 55-39.
سعیدنیا، گلرخ. (1390). نقد ترجمه ادبی از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی. مجلۀ علمی پژوهشی زبان و زبان شناسی. شماره 14، صفحه 77-57.
صفوی، کوروش. (1370). نقد ادبی، شیوه نقد ترجمه. مجلۀ کلک. شماره 23 و 24، صفحه 131-123.
صفوی، کوروش. (1371). هفت گفتار دربارۀ ترجمه. تهران: نشر مرکز، کتاب ماد.
صفوی، کوروش. (1390). درآمدی بر معنی شناسی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
فاروقی، جلیل اله و امامی، حسن و احمدی، محمدهادی. (1391). تاثیر جنسیت مترجم بر ترجمه از منظر تحلیل انتقادی گفتمان (مطالعۀ موردی ترجمه‌های فارسی رمان غرور و تعصب). پایان‌نامه. دانشگاه بیرجند، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی بیرجند، صفحه 234-215.
فرحزاد، فرزانه. (1386). نقد ترجمه. مجله بخارا، شماره 62، صفحه 424-420.
فرح‌زاد، فرزانه و کریم‌زاده، عبداله. (1390). اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه. تهران: نشر قطره.
قاسمی، روح اله. (1398). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: اندیشه احسان.
مبارکی، محسن و برزگر حسینی، رضوان. (1393). تاثیر جنسیت مترجم در معادل‌ گزینی واژگان (مطالعۀ موردی: رمان غرور و تعصب اثر جین آستین. هشتمین همایش  بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران. بی صفحه.
مرادی مقدم، مصطفی و قنسولی، بهزاد. (1391). تطبیق ویژگی‌های متنی و فرامتنی اقتباس: بررسی موردی ترجمۀ رمان غرور و تعصب. جستارهای زبانی. شماره 12، صفحه 234-215.
 
منابع انگلیسی
Atwood, M. (1985). The handmaid’s tale. Toronto: Everyman’s library.
Baker, P., & Ellece, S. (2011). Key terms in discourse analysis. London Press.
Bloomaert, J. (2005). Discourse: A critical introduction. Cambridge and New York: Chamboredon University Press.
Catford, C. (1965). A linguistic theory of translation. London, Oxford university press.
Fairclough, N. (1989). Discourse and social change. Blackwell, Oxford and Cambridge.
Fairclough, N. (1989). Language and power. London: Longman.
Fairclough, N. (1992-1). Critical language awareness. London: Longman.
Fairclough, N. (1992-2). Discourse and social change. Cambridge: Polity press.
Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis. London: Longman.
Fairclough, N. (1998). Political discourse in media. Oxford: Blackwell.
Fairclough, N. (2010). Critical discourse analysis: The critical study of language. London: Longman.
Fairus, R., & Fazi, A. (2017). The role of gender in process translation. Journal of applied linguistics and language research, 4(4), 273-282.
Hosseini, K. (2013). And the mountains echoed. London: Bloomsbury publishing PLC.
Ibrahim, A. K. (2022). The effect of genderism on the process and the product of translation. Journal of the College of languages, 45, 53-83.
Newman, J. (2020). Critical realism, critical discourse analysis, and the morphogenetic approach. Journal of Critical Realism, 19(5), 433-455.Paltridge, B. (2012). Discourse analysis: An introduction (2nd edition). New York: Bloomsbury publishing PLC.