نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کورش کریمی ¹
• شیوا احمدی ²

¹ دکتری در زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

² کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی

چکیده

جستار حاضر با تاکید بر جایگزینی واکه /u:/ به جای /ʉː/. به بررسی تغییرات آوایی در گویش کردی مهاجران گویشور بومی کردی لیلاخی ساکن در سنندج می‌پردازد. به عبارتی هدف اصلی، بررسی میزان تأثیر عوامل اجتماعی بر تغییرات زبانی در یک بافتار اجتماعی است که با هدف بهبود جایگاه اجتماعی از طریق اعمال تغییراتی موسوم به «راهبردهای آوایی ارتقاء منزلت» است. لذا نگارندگان قصد دارند که از دریچۀ بررسی متغیرهایی مانند سن، جنسیت و وضعیت اجتماعی-اقتصادی به درک عمیق‌تری از مکانیسم‌های تغییر زبان و تأثیر آن‌ها بر هویت اجتماعی دست یابند. داده‌های پژوهش شامل 20 واژه در زبان کردی است که واکۀ مورد بررسی در جایگاه قلۀ هجای خوشۀ همخوانی قرار گرفته و فصل ممیز میان آن‌ها در دو گویش لیلاخی و اردلانی تنها در تظاهر آوایی این واکه نهفته است. جامعۀ آماری پژوهش نیز مشتمل بر 30 پرسش‌شونده هستند که به روش نمونه‌گیری نظام‌مند و با در نظر گرفتن توزیع همسان فاکتورهای جنسیت، سن و طبقۀ اجتماعی انتخاب شده و از آن‌ها خواسته شد هرکدام از واژه‌هایی که در اختیار دارند در قالب یک جمله یا اصطلاح بیان کنند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهند که همبستگی منفی بین سن و استفاده از واکه /u:/ بیان‌گر رابطۀ معنادار است.

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: "
• زبان‌شناسی‌اجتماعی"
• آواشناسی اجتماعی"
• زبان کردی"
• راهبرد ارتقاء منزلت"
• هویت بومی"
• "
• گویش های لیلاخی و اردلانی"

موضوعات

• زبان‌شناسی اجتماعی