با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.30473/il.2025.60186.1473

چکیده

کنش های گفتاری به عنوان بخش کاربردشناسی زبان در بازنمایی جایگاه اجتماعی افراد یک جامعه نقش به سزایی دارند. از این رو، بررسی کنش های گفتاری شخصیت های رمان ها می تواند دانش کاربردشناختی و زبانشناختی اجتماعیِ یادگیرندگان زبان خارجی و شناخت خارجیان از ویژگی های اجتماعی-فرهنگی یک جامعۀ زبانی را افزایش دهد. مقالۀ حاضر با توجه به ضرورت و اهمیت این امر در فارسی آموزی و فقدان پژوهش های بومیِ جامعه شناختی در زبانشناسی کاربردی و آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان (آزفا)، با روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی کنش های گفتاری رمان فارسی «سووشون» اثر سیمین دانشور می پردازد. نتایج نشان می دهد شخصیت های مرد و زن این رمان از کنش های گفتاریِ اظهاری، ترغیبی و عاطفی بیشتر از کنش های گفتاریِ تعهدی و اعلامی استفاده نموده اند. همچنین، تحلیل مقایسه ای نتایج بیانگر آن است که زنان جامعۀ ایرانی، هم در بافت شهری و هم در بافت روستایی، در استفاده از کنش های گفتاریِ سرل (1969) تقریباً از الگویی مشابه پیروی می کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات