با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.

2 استادیار مطالعات ترجمه، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران.

10.30473/il.2024.71515.1651

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است براساس دو معیار زبان‌شناختی به بررسی جای‌نام کشورهای اروپایی بپردازد. معیار نخست مربوط به تعیین عامل اصلی در نام‌گذاری هر کشور است. به عبارتی، سوال نخست این است که چه عوامل سیاسی، اجتماعی، جغرافیایی، مذهبی و ... در نام‌گذاری کشورهای اروپایی نقش داشته‌اند؟ معیار دوم مربوط به مباحث ترجمه‌شناسی آن‌ها به زبان فارسی بوده است. برای نیل به اهداف و پاسخ به سوال‌های پژوهش، پیکرۀ پژوهش شامل 54 جای‌نام از کشورهای اروپایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش در مورد معیار نخست نشان داد که نام قوم و قبیله تاثیرگذارترین عامل محسوب می‌شود چراکه مجموعا 28 کشور در اروپا براساس نام قوم یا قبیله‌ای که عمدتا نخستین ساکنان آن منطقه جغرافیایی بوده‌اند، نام‌گذاری شده‌اند. علاوه بر این، عواملی همچون منطقه یا ویژگی جغرافیایی، شخص، حیوان، اثر تاریخی و عنصر طبیعی نیز در نام‌گذاری کشورهای اروپایی دخیل هستند. نتایج مربوط به پرسش دوم نشان داد که قرض‌گیری، مهم‌ترین عامل در کاربرد جای‌نام کشورهای اروپایی در فارسی محسوب می‌شود؛ چراکه جای‌نام 44 کشور براساس فرایند قرض‌گیری مستقیم در فارسی کاربرد دارند. پس از قرض‌گیری، فرایندهای ترجمۀ قرضی و ابداع نیز در نحوۀ کاربرد جای‌نام کشورهای اروپایی در فارسی دخیل بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات