با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.30473/il.2025.70936.1641

چکیده

مفاهیم انتزاعی در ذهن بشر ساختار مشخص و روشنی ندارند واز اجزای سازنده اش نمی توان به درک کامل آن رسید، ذهن برای درک این مفاهیم از حوزه های ملموس و عینی که ساختار روشنی دارد، بهره می برد. از نظر زبان شناسی شناختی این فرآیند شکل گیری استعارۀ مفهومی است که در آن استعاره ابزاری برای درک و شناخت است و از کارکرد آن در صنایع ادبی فاصله می گیرد. این پژوهش با بنیان نظری استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون، در پی بررسی ساختار استعاری بیان موضوعات اخلاقی در بوستان سعدی و چگونگی بازنمایی فکری وی در این زمینه است. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی و شیوۀ گردآوری داده ها بررسی تمام متن اشعار کتاب بوستان سعدی است. بر پایۀ تحلیل داده ها سعدی در قلمرو مبدأ ازعناصر مادی نمودهای فرهنگ و تمدن، ابزار و وسایل زندگی روزمرۀ روزگار خود در تبیین مفاهیم اخلاقی بهره برده است؛ از میان عناصر طبیعی « گیاهان» نسبت به سایر حوزه های طبیعت پرکاربردتر است. در مقایسه با دسته بندی حوزۀ مبدأ از کوچش شباهت ها و تفاوت هایی در بوستان دیده می شود. به نظر می رسد عوامل فرهنگی و تاریخی در این زمینه موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات