نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2 استادیار زبان شناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
چکیده
زبانشناسی اجتماعی با بهرهگیری از رویکرد هم‌زمانی توانسته است نامشناسی را از قالبی سنّتی به دانشی برای کمک به مطالعۀ اجتماع بدل کند و آن را از منظرهای متفاوتی مورد مطالعه قرار دهد. پژوهش حاضر الگوهای نامگذاری مدارس شهرستان گناباد واقع در جنوب خراسان رضوی را از لحاظ مقوله‌های اجتماعی، شامل نوع اسامی (انسان‌مدار و غیرانسان‌مدار) و نیز از حیث مسائل زبانشناسی (ساختارهای آوایی و دستوری) مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و از روش تحقیق کتابخانه‌ای و میدانی استفاده کرده است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی مدارس شهرستان گناباد را شامل شده که به بخش‌های دولتی و غیردولتی تقسیم‌بندی شده‌اند. حجم نمونه شامل 396 نام مدرسۀ ابتدایی و متوسطۀ شهری و روستایی در بازۀ زمانیِ پیش و پس از انقلاب اسلامی است. نتایج نشان می‌دهد که در نامگذاری مدارس گناباد به مقولۀ انسان‌مدار بیشتر توجه شده و در مورد مقولۀ غیرانسان‌مدار، نامها عمدتاً به زیرمقولۀ انتزاعی گرایش دارد. در حوزۀ بررسی نامها از حیث مقولۀ هویّت، بالاترین میزان نامگذاری مربوط به هویّت ملّی است. در حوزۀ مشاهیر، بالاترین تعداد را مشاهیر غیرمعاصر (زیرمقولۀ پیامبر اسلام و خاندان‌شان) به خود اختصاص داده‌اند و بر اساس مقولۀ جنسیت نیز نام‌های مذکّر بیش از نام‌های مؤنّث بودهاند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)