نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابوالفضل علمدار ¹
• فرشید سمائی ²
• راحله گندمکار ³

¹ گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استادیار پژوهشکدۀ مطالعات واژه‌گزینی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران

³ دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر طرح مبانی فرهنگ‌نویسی دوزبانة پویا از رهگذر شناسایی و تحلیل چالش‌هایی بود که بر سر راه ترجمه از فارسی به انگلیسی می‌تواند پیش‌روی مترجم قرار بگیرد. منبع گردآوری و ثبت داده‌ها، پایگاه اینترنتی شهر خبر بود. جملاتی در ده زمینة اخبار سیاسی، ورزشی، اقتصادی، استخدامی، فناوری، هنری، پزشکی، حوادث، گردشگری و فرهنگی در بازة زمانی اول فروردین تا سی و یکم اردیبهشت سال ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع، واژه‌های تشکیل‌دهندة صد جمله (ده جمله از هر زمینه) به‌صورت مجزا ترجمه شدند. ۲۳۱ چالشِ ترجمه شناسایی و تحلیل شد که در هفت دسته قرار گرفتند. مبنای ترجمة واژه‌ها، فرهنگ بزرگ یک‌جلدیِ فارسی-انگلیسی پیشرو آریان‌پور (آریان‌پور کاشانی، ۱۳۸۹) بود. یافته‌های پژوهش نشان داد که در ترجمة فارسی به انگلیسی بیشترین مشکلات در وهلة اول مربوط به همایندهای دستوری با فراوانی ۴۴ درصد و در وهلة دوم مربوط به فعل سبک با فراوانی ۲۲ درصد است. چالش‌های مربوط به همایندهای واژگانی، اصطلاحات فرهنگی، کسرة اضافه، گروه‌ها و گروه‌های اصطلاحی در رتبه‌های سوم تا هفتم قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به‌عنوان معیاری برای فرهنگ‌نویسی دوزبانة پویا در زبان فارسی مطرح شود.

کلیدواژه‌ها

• مبانی فرهنگ‌نویسی
• فرهنگ پویا
• ترجمه
• همایند
• فعل سبک

موضوعات

• و سایر موضوعات پیشنهادی