فصلنامه علمی - پژوهشی زبان‌شناسی اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ترسیم مرز گویشی بانه ای- مکریانی در حد فاصل شهرستان های بانه و سردشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام

2 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام

10.30473/il.2025.73911.1677

چکیده

پژوهش حاضر تلاشی است در‌راستای ترسیم مرز‌گویشی میان گونه‌های بانه‌ای و مکریانی که با‌استفاده از منابع کتابخانه‌ای و گردآوری داده‌های‌میدانی از طریق پرسشنامه‌هایی که در بین 80 نفر از گویشوران (40 نفر مرد و 40 نفر زن) توزیع شد، به انجام رسیده است. بدین‌ترتیب که پس از گردآوری داده‌ها و آوانگاری آنها، به ترسیم مرز‌گویشی پرداخته‌شد. مشخصه‌های مورد‌بررسی شامل تبدیل همخوان سایشی‌حلقی‌بی‌واک [ħ] به همخوان سایشی‌حلقی‌واکدار [ʔ]، حذف همخوان‌چاکنایی مابعد واکه و کشش‌جبرانی واکه، تبدیل واکه پیشین کوتاه‌بسته [i] به واکه بلند [i:]، حذف همخوان‌لثوی [d] و جایگزینی با نیم‌واکه] [y، تبدیل واکه پیشین‌بسته [i]به واکه‌باز [æ]، حذف همخوان‌چاکنایی مابعد واکه، تبدیل هجای آغازین [yu] به [we]، تغییر نیم‌واکة [y] به واکة [e]، تغییر واکة [u] به نیم‌واکة [w]، تبدیل هجای آغازین از [ʔʊs] به[wæs]، درج وند‌تصریفی [-ə] به پایانۀ اسمی در جایگاه مفعول، کاربرد واژه‌های همسان و مطابقت ضمیر‌شخصی و عددها با کردی‌معیار می‌باشد. در بررسی‌ها مشخص شد که روستاهای نزدیک به شهر بانه به گویش‌بانه‌ای صحبت می‌کنند ولی گونة زبانی روستاهای دوردست‌تر که در جایگاه بینابینی قرارداشته را می‌توان تلفیقی از گونۀ‌بانه‌ای و مکریانی دانست. گویشوران روستاهای مجاور شهرستان‌سردشت نیز به گونۀ مکریانی تکلم می‌ورزند، به‌همین‌خاطر در این روستاها به‌واسطۀ این مشخصه‌ها، مرز گویشی مکریانی- بانه‌ای تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
 
 
References
Ahmadi, B. (2022). Dialectology of proper names: A new approach in dialectology and onomastics studies: Case study: Sorani dialect, Sardashti and Baneh varieties. Iranian Linguistics and Dialects, 7(2), 1-21. [In Persian]
 Ahmadi-Vermezani, S., & Mehdi F. (2019). Moravian analysis of compensatory tension in the Kermanshahi Persian dialect. Studies in the Languages ​​and Dialects of Western Iran, 7(2), 1-15. [In Persian]
 Alinejad, B., & Mohammad Sediq, Z. (2009). Moravian analysis of compensatory vowel tension in Sorani Kurdish Dialect. Journal of Linguistic Research, 1(1), 27-46. [In Persian]
Arezki, A. (2008) L’identité  linguistique : une construction sociale et/ou un processus de construction sociodiscursive. Synergies Algérie, no 2, 2008, pp. 191-198.
Budiarsa, I. M. (2015). Language, dialect and register sociolinguistic perspective. RETORIKA: Jurnal Ilmu Bahasa, 1(2), 379-387.
Fattahi, M. (2019). Elimination of plosive consonants in names in Kalhori Kurdish. Journal of Western Iranian Languages ​​and Dialects Studies, 8(31), 45-56. [In Persian]
Haig ,G., & Matras, Y. (2002). Kurdish linguistics: A brief overview. STUF-Language Typology and Universals, 55(1), 3–14.
Khalid, H. S. (2015). Kurdish dialect continuum, as a standardization solution. International Journal of Kurdish Studies, 1(1), 27-39.
Matras Y., & Akin S. (2012). A survey of the Kurdish dialect continuum. In Proceedings of the 2nd International Conference on Kurdish Studies. May 1st- 3rd, 2011.University of Duhok. Duhok Governorate, Kurdistan Region, Iraq
Matras, Y. (2019). Revisiting Kurdish dialect geography: Findings from the Manchester database. Current issues in Kurdish linguistics, 1, 225.
Matthews, P.H. (1997). The concise Oxford dictionary of Linguistics. Oxford: Oxford University Press.
Sanai Y., Najafian, A., Mollaei P. S., & Sanai, A. (2019). Highlighting the most important group of “homologization border” in the linguistic varieties of northern Ilam province. Kurdish Literature Research Journal, 5(1), 95-117. ‎ [In Persian]
Siyavoshi, S. (2015). Why is preserving languages ​​important?, Maidan website, 20 December 2024. URL: https://meidaan.com/archive/12732. [In Persian]
Statistical Center of Iran. (2021). General population and housing census system. Tehran: Statistical
Taheri-Ardali, M., Anonby, E (2021). The Online Atlas of the Languages of Iran: Design, Methodology and Initial Results. Language Related Research (LRR) ,12 (2), 231-291. URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-33460-en.html
Weisi, H. (2020). A critical review of Kurdish language branches based on geographical residency. Journal of Kurdish Literature, 5(2), 125-140. [In Persian]
 
فصلنامه علمی - پژوهشی زبان‌شناسی اجتماعی
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 30
تیر 1404
صفحه 71-84
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار