با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

دشواژه‌ها یا تابوهای زبانی بخشی از زبان مردم هر منطقه‌ را تشکیل می‌دهند و کاربرد آن‌ها در میان گویشوران هر منطقه تحت تأثیر عوامل جامعه‌شناختی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و طبقه‌بندی انواع دشواژه‌های زبانی در گویش آران و بیدگل و سنجش تفاوت کاربرد آن‌ها بر حسب متغیرهای اجتماعی سن و جنس در محیط تک‌جنسیتی و محیط مختلط بوده است. حجم نمونة پژوهش 180 نفر (90 مرد و 90 زن) است. جامعة آماری پژوهش، مردم شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان است. جنسیت، سن، وضعیت تأهل و تحصیلات، متغیرهای مستقل این پژوهش هستند که تأثیر هریک از آن‌ها بر میزان کاربرد دشواژه‌ها در هر دو گویش به طور جداگانه محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مردان بیشتر از زنان، و افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل از دشواژه‌ها استفاده می‌کنند. همچنین، با افزایش سن، میزان استفاده از دشواژه‌ها کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ارباب، سپیده. (1391). «بررسی و طبقه‌بندی دشواژه‌های رایج فارسی در تداول عامه»، نشریة پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی. س2. ش. 4، 1.
امیری‌نیا، محمود. (1393). هیجان رفتار و تن گفتار. نشر آراسته.
باطنی، محمدرضا. (1387). مسائل زبان‌شناسی نوین. تهران: نشر آگاه. چاپ پنجم.
ساروخانی، باقر. (1392). جامعه‌شناسی ارتباطات. تهران: انتشارات اطلاعات. چاپ بیست و هشتم.
سمائی، سیدمهدی. (1382). فرهنگ لغات زبان مخفی (با مقدمه‌ای دربارة جامعه‌شناسی زبان). زیر نظرعلی‌اشرف صادقی. تهران: نشر مرکز.
شریفی، شهلا و دارچینیان، فهیمه (الهام). (1388). «بررسی نمود زبانی تابو در ترجمه به فارسی و پیامدهای آن»، مجلة تخصصی زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی مشهد. دورة 1، ش 1. صص 127-141.
شکیبا، نوشین. (1386). «تأثیر بافت اجتماعی بر کاربرد دشواژه در گفتار زنان و مردان تهرانی». مجلة زبان و زبان‌شناسی. دورة 3. ش 2. صص 141 -152.
فروید، زیگموند. (1351). توتم و تابو. ترجمة محمدعلی خنجی. تهران: انتشارات طهوری.
مدرسی، یحیی. (1393). درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و فرهنگی. چاپ چهارم.
 
Allan, Keith. & Burridge, Kite. (2006). Forbidden Words: Taboo and theCensoring of Language. Cambridge.lssons.
Bolton, Kingsley. & Hutton, Christopher. (1995). “Bad and Banned Language”. Language in Society. 24, 2, 159-186.
Britannica World Language Dictionary. Philip. W. Goetz. (ed) (1994).Chicago:Frunk & Wagnalls Co. (15thed). Vol. 11: 483-484.
Henderson, J. A. (2007). What’s in a Word. University of Edinburgh, Unpublished M. A Thesis.
Hughes, Geoffrey. (1998). Swearing: A Social History of foul language, Oaths and Profanity in English. Oxford: Black well.
Jay, Timothy. (2003).The Psychology of Language. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Pease, Allan. (1988). Body language: How to read other’s thoughts by their gestures. London: Sheldon.
Pool, Stuart. (1999). An Introduction to Linguistics. London: Palgrave Macmillan Press.
Swan, Michael. (1980). Practical English Usage.
 Oxford: Oxford University Press.
Timothy, Jay.(1992). Cursing in America. The Netherlands: John Benjamins North America Publishing Company.
Wardhaugh, Ronald. (2992). An Introduction to Sociolinguistics. (2nd .ed). Oxford: Basil Blackwell.