نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه پیام نور
2 مربی زبانشناسی، دانشگاه پیام نور
چکیده
این پژوهش کوشیده است با رویکردی جامعهشناختی و گفتمانی به تحلیل روایت یک گزارشگر ورزشی واحد در دو دورة تاریخی بپردازد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر فضای اجتماعی و سیاسی موجود در جامعه بر نحوة روایت یک گزارشگر است تا میزان تأثیر و تأثر یک روایت ورزشی از ساختار هویت ملی آشکار گردد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و دادههای پژوهش برگرفته از گزارش دو بازی جام جهانی فوتبال ایران-استرالیا (1998) و ایران-اسپانیا (2018) است. نمونههای زبانی مورد بررسی، جملات گزارشگر در لحظات هیجانی بازی است که در سه بخش «کنشگرهای اجتماعی»، «کنش» و «واکنش» شرکتکنندگان به کنشها مورد تحلیل قرار گرفتهاند. سپس با استفاده از رویکرد هویتدهی ون لیوون (1996) کیفیت و کمیت برجستهسازی هویت فردی و ملی در این نمونهها مطالعه شد. در این پژوهش، متغیر انسانی -گزارشگر– به عنوان متغیر ثابت و مقتضیات اجتماعی و سیاسی دو مقطع زمانی مختلف، به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج حاکی از آن است که تحت تأثیر شرایط اجتماعی-سیاسی، رویکرد گفتمانی یک گزارش ورزشی میتواند از برجستهسازی هویت فردی به سمت برجستهسازی هویت ملی میل کند. همچنین، نشان داده شد که با بهرهگیری از هویتدهی طبقهای و نسبتی بهجای نامدهی واسطورهسازی، میتوان هویتهای فردی را به نفع هویت ملی به حاشیه راند.
کلیدواژهها