با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دکترای زبان‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

این پژوهش در چارچوب نظریۀ ادب براون و لوینسون (1987) به بررسی تأثیر قدرت مخاطب بر نوع و تعداد راهبردهای نصیحت کردن، همچون  «بیان صریح»،  «ادب سلبی»، ترکیبی «دوتایی» و «سه‏تایی»، به‏کار برده‏شده توسط دانشجویان پسر و دختر فارسی‌زبان می‏پردازد. تعداد 60 دانشجو(30 پسر و 30 دختر) کارشناسی‏ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان در این پژوهش شرکت کردند. پرسش‌نامۀ تکمیل‏گفتمان و روش ایفای نقش به‌عنوان دو روش گردآوری داده‌ها در این پژوهش به‌کاربرده شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون آماری خی‏دو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از دو روش گردآوری داده‌ها نشان می‌دهد که قدرت مخاطب بر نوع و تعداد راهبردهای نصیحت کردن تأثیر دارد و رابطۀ معناداری بین قدرت مخاطب و همچنین نوع و تعداد راهبردهای به‏کار برده شده توسط دانشجویان دختر و پسر وجود دارد. متداول‌ترین نوع راهبردها، راهبردهای «ادب‏ سلبی» است؛ در‌حالی‏که کم‏کاربردترین راهبرد، راهبرد «عدم ‏انجام تهدید وجهه» می‌باشد. متداو‌ل‌ترین راهبردها از لحاظ تعداد نیز راهبردهای ترکیبی سه‏تایی و کم‏کاربردترین راهبرد، راهبردهای ترکیبی نه‏تایی هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پیش‏قدم، رضا و عطاران، آتنا (1394). بررسی کنش‌گفتاری استدلال در زبان تبلیغات مجلات انگلیسی و فارسی. جستارهای زبانی. د6، ش3، ص64-45.
رحمانی، حسین (1397). تأثیر قدرت و جنسیت بر بی ادبی و شیوۀ برخورد با آن در نمایشنامۀ افول اثر اکبر رادی. زبانشناسی اجتماعی. د2، ش2، ص54-65.
زینلی‏دستوئی، صدیقه (1390). بررسی تأثیر قدرت و جنسیت مخاطب برنوع و تعداد راهبردهای عذرخواهی و ردکردن به‏کاربرده‏شده توسط دانشجویان سراوانی. پایان‏نامۀ کارشناسی‏ارشد. گروه زبان‏انگلیسی. دانشکدۀ ادبیات وعلوم انسانی. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
شفقی، مریم (1392). کنش‌گفتاری «وعده» و «وعده در گفتمان سیاسی». جستارهای زبانی. د4،ش2، ص 158-141.
 شفقی، مریم و تمیم‏داری، احمد (1394). بررسی مشخصه‏های کنش‌گفتاری معذرت‏خواهی با مخاطب خداوند(توبه) در زبان فارسی و روسی. جستارهای زبانی. د6،ش5، ص 304-285.
صفوی، کوروش.(1390). درآمدی بر معناشناسی. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
عموعلی اکبری نجف‏آبادی، شهلا (1385). قدرت اجتماعی- میان فردی و راهکردهای ادب در زبان فارسی. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان  و ادبیات انگلیسی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
مدرسی، یحیی. (1368). درآمدی بر جامعه‏شناسی زبان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Al-Shboul, Y. & Zarei, N. (2013). Gender differences in the appropriateness of advice-giving among Iranian EFL learners. International Journal of Language Learning & Applied Linguistics World (IJLLALW). 3(4), 88-98.
Babaie, Sh. & Shahrokhi, M. (2015). A cross-cultural study of offering advice speech acts by Iranian EFL learners and English native speakers: pragmatic transfer in focus. English Language Teaching. 8(6), 133-140.
Baxter, L. A. (1984). An investigation of compliance-gaining as politeness. Human Communication Research, 10(3),427-456.
Berger, C. R. (2008). Power, dominance, and social interaction. In: W. Donsbach (Ed.). The international encyclopedia of communication (pp.3848-3852). Blackewell Publishing.
Blum-Kulka, S., House, J. & Kasper, G. (1989). Cross-cultural pragmatics: Requests and apologies. Ablex, Norwood, NJ.
Borderia-Garcia, A. M. (2006). The acquisition of pragmatics in Spanish as a foreign language: Interpreting and giving advice. Doctoral dissertation. University of Iowa.
Brown, R., & Gilman, A. (1989). Politeness theory and Shakespeare's four major tragedies. Language in Society, 18(2), 159-212.
Brown, P. & Levinson, S. (1987). Politeness: Some universals in language usage. Cambridge: Cambridge university press.
Farashian, A. & Muthusamy, P. (2016). Pragmatic variations in giving advice in L2 by Malaysian postgraduate students: The situational effects. English Language Teaching, 9(5), 179-191.
Farnia, M. & Abdul Sattar, H.Q. (2014). Advice strategies in English by Malay university students. International Journal of Language Learning and Applied Linguistics World, 5(3), 426-438.
Goffman, E. (1967). Interaction قitual: Essays on the face-to-face behaviour. New York: Doubleday Anchor Book.
Grice, H. P. (1975). Logic and conversation. In P. Cole & J.L. Morgan (Eds.) Syntax and semantics: Speech acts.  (pp: 41-58). New York: Academic press.
Heidari, A., Eslami-Rasekh. A & Simin, S. (2015). Politeness strategies and power relations in disagreement. International Journal of Research Studies in Language Learning. 4(2), 33-41.
Hinkel, E. (1994). Appropriateness of advice as L2 solidarity strategy. RELC Journal. 25(2),71-93.
Hinkel, E. (1997). Appropriateness of advice: DCT and multiple choice data. Applied Linguistics. 18(1), 1-26.
Kwon, J. (2004). Expressing refusals in Korean and in American English. Multilingua. 23(4), 339–364.
Levenston, E. (1975). Aspects of testing the oral proficiency of adult immigrants to Canada. Papers on Language Testing. 19(74),67-74.
Martínez-Flor, A. (2013). Learners’ production of refusals: Interactive written DCT versus oral role-play. In Martí-Arnándiz, O. and Salazar-Campillo, P. (Eds.), Refusals in instructional contexts and beyond (pp.175-211). https://doi.org/10.1163/9789401209717_010
Niroomand, M. (2012). An exploration of upper-intermediate Iranian EFL learners’ perception of politeness strategies and power relation in disagreement. English Language Teaching. 5(10), 180-191.
Searle, J. (1969). Speech acts. Cambridge: Cambridge university press.
Searle, J. (1976). The classification of illocutionary acts. Language in Society. 5,1-24.
Watts, R. J. (2003). Politeness. Cambridge: Cambridge University Press.
Watts, R. J., Ide S. & Ehlich, K. (eds.) (2005). Politeness in language: Studies in its history, theory and practice. Berlin: Mouton de Gruyter.