با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

استفاده از راهبردهای کلامی مناسب در توفیق ارتباطی و بالطبع در رقم زدن مطلوب جهان برای همگان و به ویژه برای سیاست‌مداران خصوصاً در روزگار بحران مؤثر است. این مقاله با هدف کشف راهبردهای کلامی‌ رهبران سیاسی (روبین و جیگلیوتی، ۲۰۱۶)، کلیشه‌های جنسیتی-زبانی (لیکاف، ۱۹۷۵ و لویس و لوپیان، ۲۰۲۰) و هویت‌های فعال شده (جی، ۲۰۱۸) به تحلیل‌ گفتمان نخست‌وزیران نیوزلند و بریتانیا و صدراعظم آلمان در اعلام قرنطینۀ موج اول همه‌گیری کرونا در مارس ۲۰۲۰ می‌پردازد و نشان می‌دهد که تنها معدودی از کلیشه‌های جنسیتی یعنی هم‌دلی و وحدت‌جویی زنان و رقابتجویی مردان صادق هستند. به علاوه، جهت‌دهی‌های آردرن و مرکل عمدتاً تعلیمی‌ و از آن جانسون، در مواردی برتری‌جویانه است. «ما»ی شامل در سخن آردرن و «ما»ی غیرشامل در سخن جانسون غالب بوده و مرکل از این منظر در میان دو نخست‌وزیر دیگر قرار دارد. این مطالعه شکل‌گیری گفتمان رهبری مؤثر و نوی را گمانه‌زنی می‌کند که کارآمدی گفتمان سیاسی کلیشه‌ای به اصطلاح «مردانه» را تا حدی زیر سوال می‌برد. برنامه‌ریزی راهبردهای کلامی رهبران می‌تواند بلاغت سیاسی را به پایگاه تأثیرگذارتری برکشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

بشیرنژاد، حسن (۱۳۹۷). بررسی راهبردهای ارتباط کلامی در گفتمان استاد و دانشجو. مجلة زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان. دانشگاه فردوسی مشهد. سال دهم، ش. 19، ص ۱۱۹-۱۵۱.
داوری اردکانی، نگار.(۱۳۹۵). بازاندیشی طرح تحلیل گفتمان پل جی. در مردی از تبار خرد و فضیلت: دکتر سید مصطفی محقق داماد، (رضا داوری اردکانی)، (ص221-228). تهران: فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران.
نجفی، پریسا و حق‌بین، فریده (۱۳۹۹). راهبردهای کلامی در تعامل بازجویی (جستاری در گفتمان‌کاوی قضایی). جستارهای زبانی. دانشگاه تربیت مدرس. ش. ۴، ص۳۹۱-۴۱۸.
Ajzenman, N., Cavalcanti, T., & Da Mata, D. (2020). More than words: Leaders' speech and risky behavior during a pandemic. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3582908.
Bolsonero: Brazil's President Fiddles as a Pandemic Looms. (2020, March 26). The Economist.
Cameron, D., McAlinden, F., & O’Leary, K. (1988). Lakoff in context: The social and linguistic functions of tag questions'. In Women in their speech communities, ed. Jennifer Coates and Deborah Cameron, (pp. 74-93). New York: Longman Group UK Limited.
Carli, L. L. (1990). Gender, language, and influence. Journal of Personality and Social Psychology, 59 (5), 941-951.
Eckert, P. (1989). The whole woman: Sex and gender differences in variation. Language variation and change, 1(3), 245-267.
Engle, J. (2020, May 06). What makes a great leader? New York Times
Fishman, M. (1978). Interaction: The work women do. Social problems, 25(4), 397-406.
De Marchi, Bianca. (2020, June 29). Women leaders and coronavirus: look beyond stereotypes to find the secret to their success. The Conversation. https://theconversation.com/women-leaders-and-coronavirus-look-beyond-stereotypes-to-find-the-secret-to-their-success-141414
Gee, J. (2011). An introduction to discourse: Theory and method.  New York: Routledge.
Gee, J., Handford, M. (2013). The Routledge handbook of discourse analysis. London: Routledge. 1st Ed.
Gee, J. (2016). Discourse analysis matters: Bridging frameworks. Journal of Multicultural Discourses, 11(4), 343-359.
Gee, J. (2017). Identity and diversity in today's world. Multicultural Education Review, 9(2): 83-92.
Gee, J. (2018). Introducing discourse analysis: From grammar to society. London: Routledge.
Holmes, J. (1984). Hedging your bets and sitting on the fence: Some evidence for hedges as support structures. Researchgate. https://www.researchgate.net/publication/246363637_Hedging_your_bets_and_sitting_on_the_fence_Some_evidence_for_hedges_as_support_structures.
Hunt, E. (2021, February 26).  Words matter: How new Zealand's clear messaging helped beat Covid. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2021/feb/26/words-matter-how-new-zealands-clear-messaging-helped-beat-covid
JOHNATHAN. (2020, March 22). Angela Merkel: Adhere to rules, show sense and heart. Lengoo.
Kerrissey, M. J., & Edmondson, A. C. (2020, April 13).  What good leadership looks like During this pandemic. Harvard Business Review. https://hbr.org/2020/04/what-good-leadership-looks-like-during-this-pandemic
Lakoff, R. (1975). Language and woman’s place. New York: Harper Colophon Books.
Lewis, M., Lupyan, G. (2020). Gender stereotypes are reflected in the distributional structure of 25 languages. Nature Human Behaviour, 4, 1021-1228.
Martin, D. J. (2011). Communicating vision: A linguistic analysis of leadership speeches. Andrews University Dissertations561. https://digitalcommons.andrews.edu/dissertations/561.
Mayfield, M., & Mayfield, J. (2016). The effects of leader motivating language use on employee decision making. International Journal of Business Communication, 53(4):465-484.
Neshkovska, S., & Trajkova, Z. (2020). Coronavirus–inspired metaphors in political discourse. Thesis, 9(2), 99-132. https://hrcak.srce.hr/file/364883hw.
Ruben, B. D., & Gigliotti, R. A. (2016). Leadership as social influence: An expanded view of leadership communication theory and practice. Journal of Leadership & Organizational Studies, 23(4):467–479.
Svendsen, A. D. (2019). Lakoff and women’s language: A critical overview of the empirical evidence for Lakoff’s thesis. Leviathan: Interdisciplinary Journal in English, (4), 1-11.
Tannen, D. (ed.). (1993). Gender and conversational interaction. Oxford University Press: New York and Oxford.
Voxeu. (2020). Leaders speech and risky behavior during Pandemic. https://voxeu.org/article/leaders-speech-and-risky-behaviour-during-pandemic.
Yglesias, M. (2020). President trump's dangerous suggestion that the Coronavirus be treated with bleach injections, Explained. Vox.
https://www.vox.com/2020/4/24/21234427/trump-coronavirus-bleach-injection-traviolet-light-treatment.