با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزش و مترجمی زبان انگلیسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 استادیار گروه زبان‌شناسی همگانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده است تا با استفاده از نظریة عمومی طنز کلامی آتاردو (2020)، به بررسی و تحلیل درون‌مایه جوک پرداخته شود. داده‌های پژوهش حاضر شامل 400 جوک است که در یک بازۀ سه ماهه از شبکه‌های مجازی و نرم‌افزارهای پیام‌رسان مانند تلگرام و واتس‌اپ جمع‌آوری شده است. تحلیل داده به صورت توصیفی و تحلیل محتوا با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. علاوه بر این به منظور ارزیابی معناداری متغیرهای پژوهش از آزمون‌ خی‌دوی پیرسون و برای بررسی شدت ارتباط بین متغیرها از آزمون کرمر استفاده شده است. آنچه در این پژوهش مطرح می‌شود شناسایی الگوهای رایج در ساخت جوک‌های زبان فارسی و تعیین الگوی برتر براساس میزان خنده‌داری است. پس از تحلیل داده‌های پژوهش سه الگوی رایج شناسایی شد و پس از تهیه پرسشنامه شامل 30 جوک برگرفته از هر یک از الگوهای مذکور و مشارکت 125 نفر با متغیرهای اجتماعی گوناگون از قبیل میزان تحصیلات، سن و جنسیت، الگوی برتر بر اساس معیار میزان خنده‌داری شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

بای، علی (1395)، مقایسه نظریه‌های طنز زبان‌شناسی در طنز مطبوعاتی ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
تربتی، سروناز. مهدوی، مهران (1397)، تحلیل گفتمان انتقادی جوک در خصوص توافق هسته‌ای؛ بازنمایی توافق هسته‌ای در جوک فارسی، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال چهارم، شماره 15،ص 111-146.
زمانیان، ناصر (1386)، نقش ابـهام‌ در‌ لطیفه‌های زبان فارسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
شریعت‌پناه، شاداب (1392)، تحلیل گفتمان وغ وغ ساهاب

 
 
بر پایۀ نظریة عمومی طنز کلامی و رویکرد اجتماعی‌ - شناختی‌ ون دایـک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
کرامتی‌یزدی، سریرا (1388)، تـوصیف و بـررسی طـنز در مطبوعات زبان فارسی از سال ١٣٦٣ تا سال ١٣٨٨ بر اسـاس رویـکردهای کاربردشناختی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
مدرس خیابانی، شهرام. محرابی، حجت (1391)، بـررسی‌ عـوامل‌ زبانی مؤثر در شکل‌گیری طنز کلامی، مجموعه مقالات هشتمین همایش زبان‌شناسی ایران، ص 712-723.
 
Attardo, S. (2001). Humorous texts: A semantic and pragmatic analysis. Berlin, Germany: Mouton de Gruyter.
Attardo, S. (2005). Review of Phillip Glenn, laughter in interaction. 2003. Cambridge: Cambridge University Press. Humor: International Journal of Humor Research, 18(4), 422–429.
Attardo, S. (2008). A primer for the linguistics of humor. In V. Raskin (Ed.), The Primer of Humor Research (pp.101–156). Berlin, Germany: Mouton de Gruyter.
 
Attardo, S, .& Raskin, V. (1991). Script theory revis(it)ed: Joke similarity and joke representation model. Humor: International Journal of Humor Research, 4(3/4), 293–347.
Brône, G., Feyaerts, K., & Veale, T. (2006). Introduction: Cognitive linguistic approaches to humor. Humor: International Journal of Humor Research, 19(3), 203–228.
Raskin, V. (1985). Semantic mechanisms of humor. Dordrecht-Boston-Lancaster: D. Reidel.