تحلیل گفتمان
شادی انصاریان؛ نگار داوری اردکانی
چکیده
کارتون یکی از ابزارهای رسانه‌ای است که در بسیاری از روزنامه‌ها، مجلات، پایگاه‌های خبری اینترنتی و حتی شبکه‌های مجازی در حوزه‌ها و زمینه‌های مختلف منتشر می‌شود و نقش مهمی در بیان و انتقال مفاهیم گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره دارد. در کارتون‌ها از استعاره و آمیختگی مفهومی به‌عنوان فرآیندهای شناختی و ابزارهای ...
بیشتر
کارتون یکی از ابزارهای رسانه‌ای است که در بسیاری از روزنامه‌ها، مجلات، پایگاه‌های خبری اینترنتی و حتی شبکه‌های مجازی در حوزه‌ها و زمینه‌های مختلف منتشر می‌شود و نقش مهمی در بیان و انتقال مفاهیم گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره دارد. در کارتون‌ها از استعاره و آمیختگی مفهومی به‌عنوان فرآیندهای شناختی و ابزارهای ارتباطی-گفتمانی، استفادۀ وسیعی صورت می‌گیرد. این استعاره‌ها اغلب از نوع تصویری یا تصویری-زبانی هستند. در این پژوهش در چارچوبی تلفیقی از نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف و جانسون، 1980)، نظریۀ استعاره‌های چندوجهی (فورسویل، 1994، 1996، 2009) و نظریۀ آمیختگی مفهومی (فوکونیه و ترنر، 2002) به تحلیل انتقادی نمونه‌ای از کارتون‌های سیاسی منتشرشده در پایگاه خبری فارس پرداخته می‌شود. هدف از این تحلیل آن است که نقش و اهمیت استعاره و آمیختگی مفهومی در تحلیل انتقادی گفتمان کارتون‌های سیاسی ارزیابی گردد تا مشخص شود چگونه جنبه‌های شناختی، ارتباطی و گفتمانی استعاره‌ها در این نوع کارتون‌ها با هم در تعامل قرار می‌گیرند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تجلی استعارۀ «برجام بیمار است» که برگرفته از سخنرانی حسن روحانی است، موجب شکل‌گیری تناظرهای مفهومی متعددی بین دو فضای مفهومی «عمل جراحی» و «توافق برجام» در کارتون می‌شود و کارکرد استدلالی این استعاره به‌خوبی تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی را موجه می‌سازد.
زبان و ارتباطات
بهاره قادری نژاد؛ مهناز کربلائی صادق؛ حیات عامری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعاره‌های تصویری در انتقال پیام کارتون‌های شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعاره‌های تصویری در انتقال پیام کارتون‌های شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) بررسیشدهاند. پرسش اصلی پژوهش این است که برای بیان مفهوم کتابخوانی (یا مطالعه) از چه استعاره‌های مفهومی و چه استعاره‌های تصویری استفاده شده است و حوزههای مبدأ در این استعاره‌ها کدامند؟ نتایج پژوهش نشان میدهد که استعاره‌های «مطالعه، سفر است»، «مطالعه، زراعت است»، «مطالعه، پیدا کردن گنج است»، «مطالعه، سلامتی (یا زندگی) است»، «مطالعه، پاکسازی ذهن است»، «مطالعه، بارندگی است» و «مطالعه، روشنایی است» استعاره‌های مفهومی زیربنایی در کارتون‌های مطالعهشده هستند. پیام کارتون‌ها مبتنی بر نوعی استدلال قیاسی است که در آن براساس رابطۀ میان مفاهیم مبدأ استعاری، در مورد رابطۀ میان مفاهیم مقصد استدلال صورت می‌گیرد. دستاورد کاربردی پژوهش این است که کارتونیستها را نسبت به اهمیت و نقش استعاره در انتقال پیام کارتون‌ها و نحوۀ عملکرد و تعامل این فرایند شناختی آگاهمیسازد وبا توجه به انواع استعاره‌های تصویری، گزینههای مختلفی را برای صورتبندی پیام کارتون‌ها پیش روی آنها قرار میدهد.
