برخورد زبانها
سمیه مروتی؛ علی جمالی
چکیده
اگرچه در مواردی بسیار، به مشکلات کودکان تکزبانۀ اُتیستیک در روایت داستان و کارکردهای اجرایی آن اشاره و پرداخته شده است اما در رابطه با تأثیر دوزبانگی بر این مهارتها، در افراد دوزبانه، به ویژه در کودکان دوزبانۀ ایرانی، اطلاعات کافی در دسترس نیست. پژوهش حاضر تأثیر دوزبانگی بر روایت داستان و کارکردهای اجرایی 20 کودک 7 تا 12 سالۀ دوزبانۀ ...
بیشتر
اگرچه در مواردی بسیار، به مشکلات کودکان تکزبانۀ اُتیستیک در روایت داستان و کارکردهای اجرایی آن اشاره و پرداخته شده است اما در رابطه با تأثیر دوزبانگی بر این مهارتها، در افراد دوزبانه، به ویژه در کودکان دوزبانۀ ایرانی، اطلاعات کافی در دسترس نیست. پژوهش حاضر تأثیر دوزبانگی بر روایت داستان و کارکردهای اجرایی 20 کودک 7 تا 12 سالۀ دوزبانۀ کردی-فارسیزبان و تکزبانۀفارسیزبان اُتیستیک را با 20 کودک دوزبانه و تکزبانۀ طبیعی مورد مقایسه قرار داده است. داستانهای روایت شدۀ آزمودنیها، در سطح ریزساختار، مورد تحلیل قرار گرفتند. همچنین تکالیف کارکردهای اجرایی یعنی تکلیف توجه دیداری کلی-جزئی و تکلیف حافظۀ فعال 2-Back نیز اجرا گردید. یافتههای پژوهش نشان داد که کودکان دوزبانۀ اُتیستیک در مقایسه با کودکان تکزبانۀ اُتیستیک عملکرد بهتری در پیچیدگی ساختار داستان و استفاده از بندهای قیدی دارند. در انجام بخش کلی تکلیف توجه دیداری، کودکان دوزبانۀ اُتیستیک در مقایسه با کودکان تکزبانۀ اُتیستیک که در مقایسه با سایر گروهها بیشتر از اطلاعات جزئی استنتاج میکردند، سرعت و صحت پاسخهای آزمودنیهای دوزبانۀ اُتیستیک در انجام تکلیف 2-back در مقایسه با آزمودنیهای تکزبانۀ همتای آنها بالاتر بود. تحلیلهای همبستگی بین روایت داستان و کارکردهای اجرایی نشان داد که آزمودنیهای دوزبانۀ اُتیستیک در مقایسه با کودکان تکزبانۀ همتای خود از گسترۀ وسیعتری از کارکردهای اجرایی خویش در روایت داستان بهره میجویند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که کودکان دوزبانۀ اُتیستیک در مقایسه با همتایان تکزبانۀ خود از نظر تولید عناصر ریزساختار داستان و همچنین توجه دیداری و مهارتهای حافظۀ فعال عملکرد بهتری دارند.
برخورد زبانها
معصومه ملکیان؛ ناهید جلیله وند
چکیده
میانگین طول گفته (MLU) مقیاسی برای ارزیابی و توصیف نظاممند رشد زبان در کودکان بهشمار میرود. هدف از این پژوهش آن است که به شیوه توصیفی-تحلیلی به مقایسه رشد زبان در کودکان فارسیزبان و فارسی-ترکیزبان به کمک این شاخص نحوی بپردازد. برای انجام این پژوهش، 30 کودک فارسیزبان و 30 کودک فارسی-ترکیزبان در سه گروه سنی 37-46، 47-56 و 57-66 ماهه انتخاب ...
بیشتر
میانگین طول گفته (MLU) مقیاسی برای ارزیابی و توصیف نظاممند رشد زبان در کودکان بهشمار میرود. هدف از این پژوهش آن است که به شیوه توصیفی-تحلیلی به مقایسه رشد زبان در کودکان فارسیزبان و فارسی-ترکیزبان به کمک این شاخص نحوی بپردازد. برای انجام این پژوهش، 30 کودک فارسیزبان و 30 کودک فارسی-ترکیزبان در سه گروه سنی 37-46، 47-56 و 57-66 ماهه انتخاب شدند. پس از گردآوری نمونههای زبانی، تحلیل دادهها با نرمافزار آماری SPSS انجام شد. یافتههای پژوهش حاضر، نشاندهنده همبستگی بالا بین دو شاخص میانگین طول گفته بر حسب تکواژ و واژه است. این نتیجهگیری با یافته پارکر (2005) مبنی بر اینکه به شکل مؤثری میتوان از یکی از این دو شاخص بهجای دیگری برای اندازهگیری رشد زبان در کودکان استفاده کرد، همسو است. از سوی دیگر، تنها در بازه سنی 57-66 ماهه بین دو گروه زبانی فارسیزبان و فارسی-ترکیزبان تفاوت قابل ملاحظهای در رشد زبان کودکان دیده میشود. این نتیجهگیری، یافتههای پژوهشهایی از قبیل دالگرِن و همکاران (2017) مبنی بر برتری عملکرد کلامی کودکان تکزبانه به کودکان دوزبانه را مورد تأیید قرار میدهد. هر دو گروه زبانی در سنین پایینتر عملکرد کلامی مشابه دارند و روند رشد زبانی مشابهی را به موازات افزایش سن نشان میدهند.
برخورد زبانها
جاوید فریدونی؛ نفیسه تدین چهارطاق
چکیده
رمزگردانی یکی از پدیدههای ناشی از تماس زبانی است که در بسیاری از جوامع چندزبانه، از جملۀ جامعۀ شهرستان ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، مشاهده میشود. هدف از مقالۀ حاضر بررسی مقایسهای میزان، جهت (از ترکی به فارسی یا بالعکس) و سطح رمزگردانی (وند، کلمه، گروه یا جمله) در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش است. این پژوهش، مطالعهای میدانی ...
بیشتر
رمزگردانی یکی از پدیدههای ناشی از تماس زبانی است که در بسیاری از جوامع چندزبانه، از جملۀ جامعۀ شهرستان ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، مشاهده میشود. هدف از مقالۀ حاضر بررسی مقایسهای میزان، جهت (از ترکی به فارسی یا بالعکس) و سطح رمزگردانی (وند، کلمه، گروه یا جمله) در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش است. این پژوهش، مطالعهای میدانی و پیکرهبنیاد بود و جمعیت نمونۀ آن تمام دانشآموزان دختری بودند که در مدارس دورۀ اول دبستان و دورۀ دوم متوسطه در سه منطقۀ کمدرآمد، متوسط و پردرآمد شهرستان ارومیه تحصیل میکردند. دادههای مورد نیاز پژوهش عبارات رمزگردانیشدهای بودند که در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش اتفاق میافتادند. برای دستیافتن به دادههای مذکور، ابتدا دادههای خام با استفاده از روش مشاهدۀ غیرمشارکتی و ابزار ضبط صدا در مکانهای عمومی به دست آمد؛ سپس دادههای اصلی، یعنی همان عبارات رمزگردانیشده، از میان دادههای خام استخراج شدند. طبق یافتههای پژوهش، پدیدۀ رمزگردانی در میان دانشآموزان مقطع متوسطه و طبقۀ اجتماعی متوسط رایجتر بود. بهعلاوه، بیشترین و کمترین میزان رمزگردانی بهترتیب در سطح کلمه و وند صورت گرفته بود. همچنین جهت غالب رمزگردانی از زبان مادری به فارسی بود. بهعلاوه، نتایج نشان داد که دانشآموزان مقطع متوسطه بیشتر در سطح کلمه و دانشآموزان دبستانی در سطح جمله رمزگردانی میکردند.
برخورد زبانها
میلاد امینی ماسوله؛ حسن بافنده قراملکی؛ عزت الله احمدی
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 37-45
چکیده
پژوهشهای قبلی نشان دادهاند که دو یا چندزبانگی میتواند بر بهبود یا افت کارکردهای شناختی کودکان نقش داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که آیا این یافتههای پیشین قابلتعمیم به جامعۀ دوزبانههای بزرگسال آذری-فارسیزبان نیز هست؟ بهعبارت دیگر، آیا دوزبانگی بر انعطافپذیری شناختی، بازداری و همچنین باورهای ...
بیشتر
پژوهشهای قبلی نشان دادهاند که دو یا چندزبانگی میتواند بر بهبود یا افت کارکردهای شناختی کودکان نقش داشته باشد. پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که آیا این یافتههای پیشین قابلتعمیم به جامعۀ دوزبانههای بزرگسال آذری-فارسیزبان نیز هست؟ بهعبارت دیگر، آیا دوزبانگی بر انعطافپذیری شناختی، بازداری و همچنین باورهای فراشناختی افراد بزرگسال نیز تاثیر دارد؟ بدین منظور 60 آزمودنی (30 دوزبانه و 30 تکزبانه، 30 مرد و 30 زن) از بین انشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به روش نمونهگیری در دسترس در گسترۀ سنی 18 تا 27 سال انتخاب شدند. برای انجام مطالعۀ حاضر از آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسین (WCST) برای سنجش انعطافپذیری شناختی و از پرسشنامۀ 30-MCQ برای سنجش باورهای فراشناختی استفاده شد. نتایج بهدستآمده از پژوهش حاضر با استفاده از آزمون تی مستقل نشان داد که انعطافپذیری شناختی در افراد دوزبانه بهطور معناداری بالاتر از تکزبانهها است (004/0P = ). اما در خردهمقیاسهای باورهای فراشناختی، تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) تفاوت معناداری را نشان نداد (43/0P =). نتایج بهدستآمده نشان میدهد که دوزبانگی میتواند در افزایش انعطافپذیری شناختی نقش مهمی ایفا کند.
برخورد زبانها
جهاندوست سبزعلیپور؛ راحله دلگرم
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 36-47
چکیده
از منظر جامعهشناسی زبان، یکی از پدیدههای زبانی قابل توجه هر جامعهای چگونگی شکلگیری زبانهای مخفی و توصیف ساختار آنهاست. زبان مخفی به زبان یا گویش هر گروه اجتماعی اطلاق میشود که اعضای آن تمایل به پنهان نگه داشتن محتوای کلام خود از گروه دیگر یا به طور کلی، از اکثریت جامعه نشان میدهند. از چند دهة قبل در برخی از روستاهای ...
بیشتر
از منظر جامعهشناسی زبان، یکی از پدیدههای زبانی قابل توجه هر جامعهای چگونگی شکلگیری زبانهای مخفی و توصیف ساختار آنهاست. زبان مخفی به زبان یا گویش هر گروه اجتماعی اطلاق میشود که اعضای آن تمایل به پنهان نگه داشتن محتوای کلام خود از گروه دیگر یا به طور کلی، از اکثریت جامعه نشان میدهند. از چند دهة قبل در برخی از روستاهای شهرستان خلخال، از توابع استان اردبیل، در میان مردانی که برای نجاری به شمال کشور میروند، زبانی معروف به قَرقَهدیلی یا اَرّانجی رایج شده است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که قرقهدیلی چگونه زبانی است، به چه قصدی ایجاد شده و ویژگیهای ساختاری آن کدام است؟ دادههای این پژوهش به روش میدانی از مردان میانسال دو روستای لِرد و کَرنَق از طریق مصاحبه به دست آمده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که قرقهدیلی یک زبان مخفی است که برای حفظ اسرار شغلی بهکار میرود و از نظر آواشناسی، ساختواژه و نحو همانند زبان تاتی در همان مناطق است، ولی از نظر واژگانی با آن متفاوت است. غیر از واژههای تاتی که در این زبان معنای مخفی به خود گرفتهاند، واژههایی از ترکی آذربایجانی نیز در آن یافت میشوند. تحلیل دادهها نشان میدهد تعداد زیادی دشواژه (تابو) و الفاظ جنسی در این زبان وجود دارد که علت کثرت آنها تکجنسیتی بودن این کارگران و نیز دوری آنها از خانواده بودهاست.
برخورد زبانها
بیستون عباسی؛ آرزو نجفیان
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 57-74
چکیده
هورامی زبانی از خانوادۀ گورانی- هورامی- زازا، از زبانهای ایرانی شاخۀ شمال غربی است. بسیاری این خانوادۀ زبانی را جزء زبانهای کردی به شمار میآورند، اما این موضوع محل اختلاف بسیار است و تفاوتهای ساختاری که میان این زبانها وجود دارد به این اختلاف دامن میزند. یکی از وجوه تفاوت این زبان با زبانهای کردی نظام غنی و پیچیدۀ زمان- ...
بیشتر
هورامی زبانی از خانوادۀ گورانی- هورامی- زازا، از زبانهای ایرانی شاخۀ شمال غربی است. بسیاری این خانوادۀ زبانی را جزء زبانهای کردی به شمار میآورند، اما این موضوع محل اختلاف بسیار است و تفاوتهای ساختاری که میان این زبانها وجود دارد به این اختلاف دامن میزند. یکی از وجوه تفاوت این زبان با زبانهای کردی نظام غنی و پیچیدۀ زمان- وجه- نمود است، که هدف پژوهش حاضر معرفی و توصیف آن بوده است. دادههای این پژوهش به صورت پیکرهای از فایلهای صوتی و یادداشتهای آوانویسی شده، از گویشوران هنجار این زبان در شهر پاوه و در طی سالهای 1389-1392 گردآوری شدهاست. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که نظام زمان- وجه- نمود در هورامی (گونۀ پاوه) دارای دو زمان حال و گذشته، پنج نمود تام، ناقص استمراری، ناقص غیراستمراری، کامل و ناکامل و پنج وجه اخباری، اخباری/تأکیدی، التزامی، امری و شرطی/آرزویی است که با هم هفده مقولۀ مختلف میسازند. مشخص شد که در هورامی نمودهای تام و ناقص در کنار نمودهای کامل و ناکامل وجود دارند. از هفده برشی که هورامی در نظام زمان- وجه- نمود زده، چهار مورد در زمان حال و سیزده مورد در زمان گذشته است. علاوه بر این، مشخص شد که هورامی زبانی عمدتاً کنایی است. یازده زمان از دوازده زمانی که در تقسیمبندی زمان گذشته قرار میگیرند دارای ساخت کنایی، و دو زمان گذشته و چهار زمان حال، جمعاً شش زمان، دارای ساخت فاعلی- مفعولی هستند. ساخت کنایی در این زبان خود را با مطابقۀ مفعولی و افزودن واژهبستهای ضمیری خاص به فعل نشان میدهد.