تحلیل گفتمان
شهین شیخ سنگ تجن
چکیده
نقش‌نماهای کلامی شامل دسته‌ای از واژه‌ها یا عناصر زبانی هستند که سبب برقراری ارتباط میانزنجیره‌های گفتار می‌شوند، بی‌آنکه نقشی در مفهوم معناشناختی آنهاداشته باشند. فریزر (2009) نقش‌نماها را به سه دستۀبسطی، استنباطی و تقابلی طبقه‌بندی کرده است.فریزر در میان انواع نقش‌نماها، and (و)، but (اما) و so (بنابراین) را، که در زبان انگلیسی ...
بیشتر
نقش‌نماهای کلامی شامل دسته‌ای از واژه‌ها یا عناصر زبانی هستند که سبب برقراری ارتباط میانزنجیره‌های گفتار می‌شوند، بی‌آنکه نقشی در مفهوم معناشناختی آنهاداشته باشند. فریزر (2009) نقش‌نماها را به سه دستۀبسطی، استنباطی و تقابلی طبقه‌بندی کرده است.فریزر در میان انواع نقش‌نماها، and (و)، but (اما) و so (بنابراین) را، که در زبان انگلیسی از فراوانی بیشتری برخوردارند، به عنوان نقش‌نماهای اولیه در نظر گرفته است. در این پژوهش به بررسی انواع نقش‌نماهای مطرح‌شده از سوی فریزر، به ویژه نقش‌نماهای اولیه و فراوانی آنها، در زبان فارسی محاوره‌ای پرداخته‌ایم. داده‌های پژوهش از دادگان مکالمۀ تلفنی فارسی بزرگ به‌دست آمده است. 30 مکالمه به مدت 10 ساعت و 36 دقیقه با موضوعات مختلف انتخاب شده‌اند و بر اساس دیدگاه فریزر (2009)، انواع نقش‌نماها در آنها بررسی و طبقه‌بندی شده‌اند. نتایج نشان داده است که نقش‌نماهای و، ولی و بعد از فراوانی بیشتری برخوردارند و می‌توان آنها را نقش‌نماهای اولیه در فارسی محاوره‌ای در نظر گرفت. همچنین، اصطلاحات دیگری در زبان فارسیمحاوره‌ایکاربرد دارند که از ترکیب دو نقش‌نما به دست آمده‌اند، مانند ولی خب. گرچه این اصطلاحات در انگارۀ فریزر مطرح نشده‌اند، اما در فارسی کاربرد نسبتاً گسترده‌ایدارند که می‌توان آنها را نقش‌نماهای مرکب نامید.
زبان و ارتباطات
شهین شیخ سنگ تجن؛ آزاده یوسفی گراکوئی
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 46-63
چکیده
کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب میگردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را به‌کار می‌برند. مقالۀ حاضر مطالعهای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق 50 گویشور گیلکی‌زبان و 50 گویشور فارسی‌زبان در ردۀ سنی 25-40 سال به عنوان ...
بیشتر
کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب میگردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را به‌کار می‌برند. مقالۀ حاضر مطالعهای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق 50 گویشور گیلکی‌زبان و 50 گویشور فارسی‌زبان در ردۀ سنی 25-40 سال به عنوان نمونههای تحقیق انتخاب شده‌اند. محققان در این پژوهش در پی پاسخ‌گویی به این پرسشها هستند: 1) پربسامدترین عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی کدامند و 2) چه تفاوتی میان عبارات خطاب در این دو زبان وجود دارد؟ نتایج تحقیق بیانگر آن است که گویشوران زبان فارسی و گیلکی در کاربرد عبارات خطاب «نام کوچک» و «عبارات خویشاوندی» مشابه هستند، اما پس از این دو دسته، گویشوران فارسی‌زبان بیشتر از «عناوین احترام‌آمیز» و گویشوران گیلکی بیشتر از عبارات «عناوین» برای خطاب قرار دادن یکدیگر استفاده میکنند. علاوه بر این، عبارات خطاب «کوتاهشدگی»، «اسامی مذهبی» و «سایر نامها» نیز دارای کمترین میزان کاربرد در زبان فارسی و گیلکی هستند. اگرچه تفاوت معناداری میان شیوة کاربرد عبارات خطاب در این دو زبان دیده نمی‌شود اما وجود افتراقات فوق‌الذکر نشانگر اختلافهای فرهنگی دو جامعة نمونه است.
