سیاستهای زبانی
کمال خالق پناه؛ علی سنائی
چکیده
در نظم فرهنگی- زبانی ایران مدرن زبان همواره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. زبان فارسی بهعنوان یکی از دالهای وحدتبخشِ ایرانیان در نتیجۀ سیاستهای زبانی، واجد جایگاه مهمی شد و این وضعیت، موقعیتهایی را برای زبانهای اقلیت تعیین کرد. در این پژوهش برآن بودهایم تا این نظم فرهنگی-زبانی را به مدد روش تحلیل گفتمان ...
بیشتر
در نظم فرهنگی- زبانی ایران مدرن زبان همواره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. زبان فارسی بهعنوان یکی از دالهای وحدتبخشِ ایرانیان در نتیجۀ سیاستهای زبانی، واجد جایگاه مهمی شد و این وضعیت، موقعیتهایی را برای زبانهای اقلیت تعیین کرد. در این پژوهش برآن بودهایم تا این نظم فرهنگی-زبانی را به مدد روش تحلیل گفتمان «لاکلائو» و «موفه» مورد واکاوی قرار داده و جایگاه زبانهای اقلیت را در یک صورتبندیِ گفتمانی مشخص کنیم؛ بنابراین به مدد اسناد، قوانین و اساسنامههای دولتی از زمان تأسیس مجلس شورای ملی (1285 ه.ش) تاکنون، نظم مذکور را مورد تحلیل قرار دادهایم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در هر سه دورۀ مورد بررسی (مشروطه، پهلوی، جمهوری اسلامی ایران)، زبان فارسی بهعنوان یکی از دالهای اصلی گفتمان سیاست فرهنگی و زبانهای اقلیت بهعنوان مسئلهای برای برساخت هویت ملی بازنمایی شدهاند. در دولت مشروطه سکوتی مبتنی بر انکار، در دولت پهلوی سکوتی مبتنی بر حذف و پس از انقلاب اسلامی حذفی ادغامی در قوانین و اسناد دولتی زبانهای اقلیت را دربرگرفته است.