نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد جامعه شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 استاد جامعه شناس ی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4 دانشجوی دکتر ی جامعه شناسی ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
دورة صفوی یکی از دورههای مهم تاریخ ایران است که زبانهای فارسی و ترکی در این دوره با یکدیگر در تعامل بودند. این مقاله، در چارچوب نظریۀ بازار زبانشناختی بوردیو، به بررسی کارکرد زبانهای فارسی، ترکی و عربی در ایران دورة صفوی و همچنین قرضگیری واژگانی زبانهای فارسی و ترکی از یکدیگر میپردازد. به این منظور، وامواژههای زبانهای فارسی و ترکی به روش تحلیل محتوا گردآوری و از منظر بازار زبانشناختی بوردیو تحلیل شده‌اند. نتایج نشان میدهد در دورة صفوی سه زبان عربی، فارسی و ترکی با همدیگر همزیستی داشته‌اند. عربی زبان دین و علم بود و لغات و اصطلاحات مذهبی و علمی از آن زبان به زبانهای فارسی و ترکی راه یافته است. فارسی زبان شعر و ادب بود و در محافل ادبی مشروعیت داشت، واژهها و اصطلاحات شعری و ادبی را به زبان ترکی قرض داده است و ترکی به عنوان زبان شاهان و ارتش، در حوزۀ قشون و دربار کاربرد داشت و لغات و عبارات نظامی و دیوانی را به فارسی عاریه میداد. بنابراین، تسلط هر یک از سه زبان فوق در عرصة اجتماعی معین، ناشی از ذات آن زبان نبود بلکه از اقتدار و شایستگی گویشوران آن زبان در همان عرصه تأثیر می‌پذیرفت.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)