با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

2 دانش آموختۀ کارشناس ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه الزهرا

چکیده

رمزگردانی یکی از پدیده‌های ناشی از تماس زبانی است که در بسیاری از جوامع چندزبانه، از جملۀ جامعۀ شهرستان ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، مشاهده می‌شود. هدف از مقالۀ حاضر بررسی مقایسه‌ای میزان، جهت (از ترکی به فارسی یا بالعکس) و سطح رمزگردانی (وند، کلمه، گروه یا جمله) در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش است. این پژوهش، مطالعه‌ای میدانی و پیکره‌بنیاد بود و جمعیت نمونۀ آن تمام دانش‌آموزان دختری بودند که در مدارس دورۀ اول دبستان و دورۀ دوم متوسطه در سه منطقۀ کم‌درآمد، متوسط و پردرآمد شهرستان ارومیه تحصیل می‌کردند. داده‌های مورد نیاز پژوهش عبارات رمزگردانی‌شده‌ای بودند که در گفتار روزمرۀ جمعیت مورد پژوهش اتفاق می‌افتادند. برای دست‌یافتن به داده‌های مذکور، ابتدا داده‌های خام با استفاده از روش مشاهدۀ غیرمشارکتی و ابزار ضبط صدا در مکان‌های عمومی به دست آمد؛ سپس داده‌های اصلی، یعنی همان عبارات رمزگردانی‌شده، از میان داده‌های خام استخراج شدند. طبق یافته‌های پژوهش، پدیدۀ رمزگردانی در میان دانش‌آموزان مقطع متوسطه و طبقۀ اجتماعی متوسط رایج‌تر بود. به‌علاوه، بیشترین و کمترین میزان رمزگردانی به‌ترتیب در سطح کلمه و وند صورت گرفته بود. همچنین جهت غالب رمزگردانی از زبان مادری به فارسی بود. به‌علاوه، نتایج نشان داد که دانش‌آموزان مقطع متوسطه بیشتر در سطح کلمه و دانش‌آموزان دبستانی در سطح جمله رمزگردانی می‌کردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ادارۀ آموزش و پرورش (1396). آمار آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی، ص. 21.
بهمقامی، لیدا (1396). بررسی چندزبانگی و عوامل مؤثر بر آن در گروه‌های قومی مختلف شهر ارومیه. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا (س)، شعبۀ ارومیه، ارومیه.
غیاثیان، مریم و حکیمه رضایی (1393). بررسی پدیدۀرمزگردانی بانگاهی به گفتار دوزبانه‌های ارمنی- فارسی تهرانی. زبان و زبان‌شناسی، 10(20)، 120-103.
Backus, A., & Eversteijn, N. (2002). Pragmatic functions and their outcomes: Language choice, code-switching, and non-switching. In Bilingual socialization and bilingual language acquisition. Proceedings from the Second International Symposium on Bilingualism, University of Vigo, Galicia-Spain, 1393-1410.
Clyne, M. (1987). Constraints on code switching: how universal are they?. Linguistics, 25, 739-764.
Ervin-Tripp, S. (1964). An analysis of the interaction of language, topic and listener. American Anthropologist, 66(6), 86-102.
Fereidoni, J. (2003). A sociolinguistic study on multilingualism: A domain analysis perspective. Working Papers of the Linguistics Circle, 17, 21-28.
Gumperz, J. (1972). Sociolinguistics and communication in small groups. In J. B. Pride & J. Holmes (Eds.), Sociolinguistics: Selected readings. Harmondsworth, England: Penguin Books.
Gutiérrez-Clellen, V., Simon-Cereijido G.,& Erickson Leone, A. (2009). Code-switching in bilingual children with specific language impairment. International Journal of Bilingualism, 13(1), 91-109.
Haugen, E. (1973). Bilingualism, language contact, and immigrant languages in the United-States. In T. Sebeok (ed.), Current trends in linguistics, The Hague: Mouton, 505-91.
Meisel, J. (1994). Code-switching in young bilingual children. Studies in Second Language Acquisition, 16, 413–439.
Myers-Scotton, C. (1992). Comparing code-switching and borrowing. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 13(1-2), 19-39.
Pfaf, C. (1979). Constraints on language mixing: Intrasentential code-switching and borrowing in Spanish/English. Language, 55(2), 291-318.
Podesva, R.J.,& Sharma, D. (2013). Research Methods in Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Poplack, S. (1980). Sometimes I’ll start a sentence in Spanish y termino en espanol: toward a typology of code-switching. Linguistics, 18(7/8), 581-618.
Poplack, S. (1987 [1985]). Contrasting patterns of code-switching in two communities. In Wande, Erling, Anward, Jan, Nordberg, Bengt, Steensland, Lars & Thelander, Mats (eds.), Aspects of multilingualism. Uppsala: Borgströms, 51-77.
Sankoff, D., & Poplack, S. (1981). A formal grammar for code‐switching. Paper in Linguistics, 14(1), 3-45.
Vihman M. (1998). A developmental perspective on code-switching conversations between a pair of siblings. International Journal of Bilingualism, 2(1), 45–84.
Vogt, H. (1954). Language contacts. Word, 10(2-3), 365-374.
Wardhaugh, R., & Fuller, J.M. (2015). An introduction to sociolinguistics (7thed.). Cambridge: Basil Blackwell, Inc.
Weinreich, U. (1953). Languages in contact. The Hague: Mouton.
Williams, C. (1994). Arfarniad o ddulliau dysgu ac addysgu yng nghyd-destun addysg uwchradd ddwyieithog [An evaluation of teaching and learning methods in the context of bilingual secondary education]. Unpublished doctoral dissertation. University of Wales, Bangor.