فصلنامه علمی - پژوهشی زبان‌شناسی اجتماعی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فرایندهای واژه‌آفرینی در زبان زندان و ارتباط آن با متغیر جنسیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

2 استادیار گروه زبانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

3 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

چکیده

مطالعۀ زبان زندان و واژه‌ها و اصطلاحات رایج در این زبان از نقطه‌نظر جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، زبان‌شناختی و جرم‌شناختی دارای اهمیت است. در پژوهش پیش‌رو می‌کوشیم جنبۀ ساختواژی این زبان را مورد توجه قرار داده و مهم‌ترین فرایندهای واژه‌آفرینی در زبان زندان را بر اساس تفکیکی که بوی (2007) میان فرایندهای واژه‌سازی و واژه‌آفرینی قائل می‌شود، بررسی کنیم. برای گردآوری داده‌های پژوهش از روش‌های مشاهدۀ عینی و مصاحبه با زندانیان استفاده شده است. این داده‌ها شامل 615 اصطلاح رایج در زبان زندانیان مرد و 496 اصطلاح رایج در زبان زندانیان زن است (مجموع 1111 مورد) که در مجموع 167 مورد از آنها حاصل فرایندهای واژه‌آفرینی هستند. تعداد کل زندانیانی که مورد مصاحبه قرار گرفتند 70 نفر بود؛ از این تعداد، 20 نفر آنها زن و همگی از زندان شهر ری بودند، 50 نفر آنها مرد و از چهار زندان رجایی‌شهر، قزل‌حصار، فشافویه و تهران بزرگ بودند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که در زبان زندان هشت فرایند واژه‌آفرینی کاربرد دارد که عبارتند از: (1) گسترش استعاری؛ (2) ابداع (یا نوواژه‌سازی)؛ (3) دوگان‌سازی (یا تکرار)؛ (4) کوتاه‌سازی؛ (5) وام‌گیری واژگانی؛ (6) ترخیم؛ (7) آمیزش؛ (8) سرواژه‌سازی. پس از ارزیابی ارتباط کاربرد این فرایندها با متغیر جنسیت مشخص شد که ارتباط معناداری میان این دو مشاهده می‌شود و عامل جنسیت بر میزان استفادۀ زندانیان زن و مرد از این فرایندها تاثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
رضوی، مرضیه سادات و قطره، فریبا (1393). فرایندهای واژه‌آفرینی در گونۀ گفتاری زبان فارسی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 34: 167-145.
رهبر، بهزاد و مسن‌آبادی، آمنه (1395). زبان زندان: تحلیل زبان‌شناختی و فرهنگ اصطلاحات. تهران: انتشارات گیوا.
شقاقی، ویدا (1389). مبانی صرف. چاپ سوم. تهران: سمت.
شمس، علی (1382). رویکردی جدید به نظام زندانبانی: بازگشت سعادتمندانه. تهران: سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، راه تربیت.
______ (1387). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی زندان (چاپ چهارم). تهران: انتشارات راه تربیت.
______ (1392). آسیب‌شناسی زندان. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
عبدی، عباس (1387). تاثیر زندان بر زندانی: آسیب‌شناسی اجتماعی. تهران: موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی نور.
مسن‌آبادی، آمنه (1390). زبان زندان: نگاهی به نمودهای زبان‌شناختی در بزه‌کاران زندان‌های استان تهران و استان البرز. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
نغزگوی‌کهن، مهرداد و راسخ‌مهند، محمد (1391). دستوری‌شدگی و بسط استعاری. پژوهش‌های زبانی، 3 (1): 134-117.
هاشمی، پریناز (1388). دیوارنوشته‌های زندان قصر. تهران: نشر چشمه.
Bondeson, U.V. (1989). Prisoners in prison societies. New Brunswick, NJ: Transaction Publications.
Booij, G. (2007). The Grammar of words: An introduction to linguistic morphology. Oxford: Oxford University Press.
Crystal, D. (2003). The Cambridge encyclopedia of Language. (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Einat, T., & Einat, H. (2000). Inmate argot as an expression of prison subculture: The Israeli case. The Prison Journal, 80, 309–25.
Encinas, G. (2001). Prison argot: A sociolinguistic and lexicographic study. New York: University Press of America.
Green, J. (2011). Greens dictionary of slang. Oxford: Oxford University Press.
Lighter, J. E. (1994). Historical dictionary of American slang. New York: Random House.
Looser, D. (2004). Lexicography on the inside; Doing time in every New Zealand prison. International Journal of Lexicography, 171, 69-87.
Mathew, D. (2013). Prison language: A psychoanalytic approach to the language of British young offenders in the twenty-first century. International Forum of Psychoanalysis, 22(2), 95-107.
Mayr, A. (2004). Prison discourse: Language as a means of control and resistance. New York: Palgrave Macmillan.
Mayr, A. (2013). Prison language. In C. A. Chapelle (ed.), The encyclopedia of applied linguistics (pp. 4662–4667). London: Blackwell Publishing Ltd.
Plag, I. (2003). Word-formation in English. Cambridge: Cambridge University Press.
Simelane, L. (2016). A case study of the linguistic variety of women in the Mawelawela correctional institution, Swaziland. Linguistics and Literature Studies, 4(2), 109-117.
فصلنامه علمی - پژوهشی زبان‌شناسی اجتماعی
دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7
شهریور 1398
صفحه 97-108
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار