زبان و فرهنگ
آزاده شریفی مقدم؛ مسعود بحرینی؛ وحیده ابوالحسنی زاده
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 64-71
چکیده
تعارفات مقولاتی جهانی هستند که در همة زبانها یافت میشوند اما در برخی، مانند زبان فارسی، رایجترند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر میزان استفادة فارسیزبانان از تعارفات است. بدین منظور، پرسشنامهای شامل 15 سوال به تعداد 100 نفر از شرکتکنندگان زن و مرد کرمانی در گروههای سنی مختلف داده شد. چارچوب ...
بیشتر
تعارفات مقولاتی جهانی هستند که در همة زبانها یافت میشوند اما در برخی، مانند زبان فارسی، رایجترند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن و جنسیّت بر میزان استفادة فارسیزبانان از تعارفات است. بدین منظور، پرسشنامهای شامل 15 سوال به تعداد 100 نفر از شرکتکنندگان زن و مرد کرمانی در گروههای سنی مختلف داده شد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریۀ ادب براون و لوینسون (1978) بودهاست. تجزیه و تحلیل آماری دادهها نشان میدهد که میان کاربرد تعارفات فارسیزبانان کرمان در سنین مختلف تفاوت معناداری وجود دارد (0001/0P (28/0P =) هر چند که ساختارهای بازنمایی تعارف در آنها متفاوت است. این امر نشان میدهد که هم مردان و هم زنان در تعاملات کلامی از تعارف برای نشان دادن ادب استفاده میکنند.
زبان و فرهنگ
وحید شهیدی پور
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1396، ، صفحه 72-83
چکیده
تحسین و پاسخ به آن در میان کنشهای کلامی روزانه از جایگاه پربسامد و از بار فرهنگی-جامعهشناختی ویژهای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیر سن بر راهبردهای کلامی فارسیزبانان در پاسخ به تحسین بوده است. بدین منظور، از 200 زن و مرد فارسیزبان(به تعداد برابر) در چهار ردة سنی مختلف (10-18، 19- 30، 31-40 و 40 سال به بالا) تقاضا شد که به ...
بیشتر
تحسین و پاسخ به آن در میان کنشهای کلامی روزانه از جایگاه پربسامد و از بار فرهنگی-جامعهشناختی ویژهای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیر سن بر راهبردهای کلامی فارسیزبانان در پاسخ به تحسین بوده است. بدین منظور، از 200 زن و مرد فارسیزبان(به تعداد برابر) در چهار ردة سنی مختلف (10-18، 19- 30، 31-40 و 40 سال به بالا) تقاضا شد که به آزمون کتبی تکمیل گفتمان در چهار موقعیت فرضی پاسخ دهند. نتایج بدست آمده نشان داد که شرکتکنندگان در پاسخ به تحسین از راهبرد پذیرفتن بیشترین و از طفره رفتن کمترین استفاده را میکنند اما متداولترین زیرمجموعه از راهبردهای استفادهشده در پاسخ به تحسین توسط آنها راهبرد شکستهنفسی است. برگرداندن و قبول تحسین دومین و سومین راهبرد پرکاربرد محسوب میشود. از راهبردهای تغییر موضوع و انتقال هرگز استفاده نشد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که تأثیر متغیر سن بر الگوهای پاسخ به تحسین چشمگیر است. درحالیکه گروه سنی زیر 18 سال از راهبرد قبول تحسین بیشترین استفاده را داشت، دیگر گروههای سنی تمایل بیشتری به استفاده از راهبرد شکستهنفسی داشتند. اما راهبردهای مخالفت و اطمینانیابی کمترین استفاده را در همه گروههای سنی داشتند.
زبان و ارتباطات
سید علی اصغر سلطانی؛ زهرا کرمی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 9-20
چکیده
زبانشناسی اجتماعی حوزهای میانرشتهای است که میتواند منظری زبانشناختی از حوزة گستردة اجتماع و فرهنگ را به تصویر بکشد. یکی از حوزههای مهم فرهنگ عامه ترانههای مردمپسند است که تا کنون، در ایران، از این چشمانداز مورد مطالعة جدی قرار نگرفته است. اشعار غنایی موجود در این ترانهها انعکاسی از فرهنگ عمومی هر جامعه است که ...
بیشتر
زبانشناسی اجتماعی حوزهای میانرشتهای است که میتواند منظری زبانشناختی از حوزة گستردة اجتماع و فرهنگ را به تصویر بکشد. یکی از حوزههای مهم فرهنگ عامه ترانههای مردمپسند است که تا کنون، در ایران، از این چشمانداز مورد مطالعة جدی قرار نگرفته است. اشعار غنایی موجود در این ترانهها انعکاسی از فرهنگ عمومی هر جامعه است که این نکته مطالعة آنها را ارزشمند میسازد. اگرچه ترانههای مردمپسند دارای مضامین مختلفی هستند اما، همواره، «عشق» از مفاهیم کلیدی و تکرارشونده در آنهاست. پژوهش حاضر به بررسی این نکته میپردازد که در هر برهة تاریخی، این مفهوم چگونه در ترانههای بیانشده انعکاس یافته است. همچنین در پی آن است که از دریچة نظریه و روشِ تحلیل گفتمان و با تمرکز بر نظریة گفتمان پساساختگرای لاکلا و موف، چگونگی تعریف مفهوم عشق و بهویژه شگردهای گفتمانی استفادهشده برای تثبیت معنای پیشنهادی ترانه از این مفهوم، و نیز زنجیرههای همارزی و تفاوت شکلگرفته حول آن را بررسی کند. نمونۀ مورد تحلیل 16 ترانة عاشقانة ایرانی را شامل میشود که از میان ترانههای اجراشده توسط خوانندگان مرد و زن، در فاصلة سالهای 1350 تا 1357 ش، به روش نمونهگیری اتفاقی انتخاب شده است. نتایج نشان میدهد که ترانههای بررسیشده از «حضور طبیعت»، «ارجاع به گذشته»، «جاودانهسازی» و توسل به «نظم گفتمانهای حاضر»، بهخصوص «نظم گفتمانهای دینی و سیاسی»، برای تثبیت معنا بهره بردهاند.
زبان و ارتباطات
مهناز طالبی دستنایی؛ ابوالفضل خوشبخت آرانی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 75-86
چکیده
دشواژهها یا تابوهای زبانی بخشی از زبان مردم هر منطقه را تشکیل میدهند و کاربرد آنها در میان گویشوران هر منطقه تحت تأثیر عوامل جامعهشناختی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و طبقهبندی انواع دشواژههای زبانی در گویش آران و بیدگل و سنجش تفاوت کاربرد آنها بر حسب متغیرهای اجتماعی سن و جنس در محیط تکجنسیتی و محیط مختلط بوده است. حجم ...
بیشتر
دشواژهها یا تابوهای زبانی بخشی از زبان مردم هر منطقه را تشکیل میدهند و کاربرد آنها در میان گویشوران هر منطقه تحت تأثیر عوامل جامعهشناختی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و طبقهبندی انواع دشواژههای زبانی در گویش آران و بیدگل و سنجش تفاوت کاربرد آنها بر حسب متغیرهای اجتماعی سن و جنس در محیط تکجنسیتی و محیط مختلط بوده است. حجم نمونة پژوهش 180 نفر (90 مرد و 90 زن) است. جامعة آماری پژوهش، مردم شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان است. جنسیت، سن، وضعیت تأهل و تحصیلات، متغیرهای مستقل این پژوهش هستند که تأثیر هریک از آنها بر میزان کاربرد دشواژهها در هر دو گویش به طور جداگانه محاسبه شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که مردان بیشتر از زنان، و افراد مجرد بیشتر از افراد متأهل از دشواژهها استفاده میکنند. همچنین، با افزایش سن، میزان استفاده از دشواژهها کاهش مییابد.