با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبا‌ن‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم

2 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه باقرالعلوم قم

3 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

نطقِ نمایندگانِ مجلس شورای اسلامی ایران، یکی از امور موثر در اقناعِ نمایندگان به منظور دستیابی به نظرات همسو در موافقت یا مخالفت با موارد مطرح شده در صحن است. یکی از روش‌های متقاعد ساختن مخاطبان در یک فرایند گفتمانی، توسل جستن به استدلال است. چنانچه در فرآیندِاستدلال‌سازی، که یکی از نکات کلیدی در رتوریک است، به منظور دستیابی به بیشینة اقناع، انحرافی در یکی از ارکان استدلال صورت گیرد، آنچه موجب اقناع می‏شود سفسطه خواهد بود. در این پژوهش به منظور واکاوی ساخت‏های اقناعی در نطق‏های مخالف و موافق در طرح بررسی برنامه و رأی اعتماد به کابینة پیشنهادی دولت دوازدهم، مغلطه‏هایی که جایگزین استدلال‏های رسمی شده‏اند از نطق‏های نمایندگان تقطیع شده، از طریق روش تحلیل رتوریکیِ مغالطات، مواضع اقناعی در بستر گفتمان مجلس شورای اسلامی بررسی شده است. باتوجه به آنچه از نتایج بررسی‌ها برمی‏آید، بزرگ‏نمایی، کوچک‏نمایی، برجسته‏سازی و حاشیه‏رانی‏هایی که در نتیجة کاربرد مغالطات صورت می‏گیرد، شاید منجر به اقناعِ لحظه‏ای و اولیة مخاطبان شوند؛ اما این اقناع تضمین‌کنندۀ کارایی و کفایت افرادی که از گذرگاه رأی اعتماد عبور می‏کنند نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

باقری، حسن (1386). سیر تحولات قانون‏گذاری در اسلام. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد، ش. 55،317-348.
پیش‏قدم،ر. و عطاران،آ. (1394). بررسی کنش‏های گفتاری استدلال در زبان تبلیغات مجلات انگلیسی و فارسی. جستارهای زبانی. ش. 24، 65- 44.
خندان، علی‏اصغر (1384). مغالطات. چاپ دوم. قم: مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
داوری اردکانی،احمد (زمستان 1382). بررسی رویکرد مجلس شورای اسلامی به بخش آموزش عالی از منظر طرح‌های قانونی.فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. ش.41، 245 – 276.
دلاورپوراقدم، مصطفی؛ دهقانی‏فیروزآبادی،سیدجلال. (زمستان1395)کاستی‌هاو راهکارهای توانمندسازی دیپلماسی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. دوره 23، ش. 88، 407-436.
 
راسخ، محمد(فوق العاده پاییز 1382).مطالعه تطبیقی مراکز پژوهشی پارلمان در سطح جهان. فصل‏نامهعلمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. ش.40، 33 -96.
سیمری، علی(فوق العاده پاییز 1382). مترجم: نقش فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی (ICTs) در تقویت دمکراسی نمایندگی. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. ش. 40، 181 – 194.
شجاعی، بهرام. (پاییز و زمستان 1389). انتقال رویان؛ بررسی قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. ش. 62 ،199-240.
عبدالهی،م. و عمل‏صالح،ا. (1391). بررسی ساختار استدلال در سه دوره قاجار. بوستان ادب(شعرپژوهی) ش. 2، 174- 151.
مرادی،سید مهدی؛ مقصودی، مجتبی. (پاییز 1384). بخش ویژه (سیاست‌گذاری خارجی): گروه‏های دوستی پارلمانی و نقش آن در سیاست خارجی: مطالعه موردی ایران. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد. ش. 48، 11 – 40.
ویژه، محمدرضا ؛ رضایی، آزاد. (تابستان 1392). روش‌های نظارت بر رفتار حرفه ای نمایندگان پارلمان؛ با تأکید بر حقوق ایران. فصل‏نامه علمی-پژوهشی مجلس و راهبرد.ش. 74 ،35- 74.
هاک، سوزان. (1382). فلسفه منطق. (ترجمه سیدمحمدعلی حجتی).  قم: کتاب طه.
 
Aristotle (1939). Topoi1 (Translated by E. S. Forster). Loeb Classical Library. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
Black, M. (1953). Critical thinking: An introduction to logic and scientific method(2nd Ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Burnyeat, M. F. (1994). Enthymeme: Aristotle on the logic of persuasion. In A. Nehemas & D. J. Furley (Eds.). Aristotle’s Rhetoric: Philosophical Essay (pp.3-53). Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Carney, J.D & Scheer, R.K. (1964). Fundamentals of logic. New York: Macmillan.
Hastings, A.C. (1963). A reformulation of the modes of reasoning in argumentation. Ph.D. dissertation. Evanston, Ill: Northwestern University
Jones, M. (1999). The presidency in a separated system. Washington, D.C: Brookings Institution.
Kienpointner, M. (1992). Alltagslogik: Struktur und Funktion von Argumentationsmustern. Stuttgart : Fromman-Holzboo.
Merkl, P.H. (1998). Comparing legitimacy and values among advanced democratic countries. Boulder Col.: Westview Press.
Mezey, .M. L. (1998) Executive-legislative relations, In: G. T. Kurian (Ed.). World Encyclopedia of Parliaments & Legislatures, Vol 2 (pp. 780-786). Washington, D.C.: Congressional Quarterly.
Perelman, Ch. & Tyteca, L. (1969). The new rhetoric: A treatise on argumentation. (Translated by J. Wilkinson & P. Weaver). Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press.
Tindale, C. W. (2007). Fallacies and argument appraisal. New York: Cambridge University Press.
van Eemeren, F. H., & Grootendorst, R. (1984). Speech acts in argumentative discussions: A theoretical model for the analysis of discussions directed. towards solving conflicts of opinion. Cinnaminson, U.S.A.: Foris Publications.
van Eemeren, F. H. &  Grootendorst, R. (1992).  Argumentation, communication, and fallacies: A pragma-dialectical perspective. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
van Eemeren, F. H. & Grootendorst, R. (2004). A systematic theory of argumentation. Cambridge: Cambridge University Press.
Walton, D. (2008).  The three bases for the Enthymeme: A dialogical theory. Journal of Applied Logic, 6, 361-379.
Walton, D. & Macagno, F. (2015).  A classification system for argumentation schemes. Argument & Computation, 6(3), 219-245, http://dx.doi.org/10.1080/19462166.2015.1123772.
Warnick, B. (2000).  Two systems of invention: The topics in the rhetoric and the new rhetoric. In: A. G. Gross & A. E.Walzer (Eds.). Rereading Aristotle's Rhetoric (pp.107-129). Carbondale: Southern Illinois University Press.