با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان شناسی‏ همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز

2 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز

3 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه پیام‌نور

4 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

چکیده

هدف از این پژوهش تحلیل شناختی معناسازی در گفتمان سینما بر پایۀ شبکه‏های آمیختگی مفهومی فوکونیه و ترنر (2002) است. مطالعۀ حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد توصیفی-تفسیری، شیوه‏های انطباق و عناصر سازندۀ شبکۀ مفهومی آمیختۀداستان فیلم ایرانی فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی را از نظر می‌گذراند. نظریۀآمیختگی مفهومی نظامی از شناخت پشت صحنه را نشان می‏دهد که در بر گیرندۀ مقوله‏بندی، نگاشت‏ها، فرافکنی‏های ساختاری و محرک‏های ذهنی پویا است. وجود فضاهای درونداد متعدد، روابط حیاتی مختلف چون هویت، علت و معلول، تغییر، زمان و بازنمایی از جمله مواردی است که به فروشنده یک ساختار آمیختۀ آینه‏ای می‌دهد و مفهوم آمیختۀ خسران و هبوط از آن استنباط می‏شود. نتایج این مطالعه بر ضرورت توجه به ذهن در مطالعات گفتمانی تأکید می‏کند و نشان می‏دهد گسترش کاربرد نظریۀ آمیختگی مفهومی به واکاوی گفتمان سینما می‏تواند در تبیین شیوه‌های معناسازی در صنعت فیلم‏سازی و سینما مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اردبیلی، لیلا؛ برکت، بهزاد؛ روشن، بلقیس؛ محمدابراهیمی، زینب.(1392). پیوستگی معنایی متن از منظر نظریۀ آمیختگی مفهومی. دوماهنامۀ جستارهای زبانی، دوره 6، شماره 5 (26)، صص 27-47.
اورکی، غلام‌حسن؛ ویسی، الخاص؛ شکرآمیز، منصوره. (1397). ساز و کار شناختی آمیختگی و نقش آن در مفهوم‌سازی‌های قرآنی.فصلنامۀ تازه‌های علوم شناختی، سال 20، شماره 1، صص 89-74.
لیتلمور، جنت وتیلور، جانر. (1395). درآمدی بر نظریه‌های زبان‌شناسی شناختی همراه با برخی جنبه‌های کاربردی.ترجمۀپارسا بامشادی و شادی انصاریان.قم: کاوشیار.
برکت، بهزاد؛ روشن، بلقیس؛ محمدابراهیمی، زینب؛ اردبیلی، لیلا.(1391). روایت‌شناسی شناختی: کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی بر قصه‌های عامیانۀ ایرانی.ادب‌پژوهی، شمارۀ 21، صص 9-32.
پردل، مجتبی؛ رضایی، حدائق؛ رفیعی، عادل.(1396). آفرینش معانی پیدایشی در شعر سپید بر پایۀ نظریۀ
هم‌آمیزی مفهومی.دوماهنامۀ جستارهای زبانی، دوره 8 (پیاپی 38)، صص 43-66.
پورابراهیم، شیرین. (1396). کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی در مفهوم‌سازی شهادت در شعر پایداری.نشریۀ ادبیات پایداری، سال نهم، شمارۀ17، صص 85-65.
حسام‌پور، سعید و سینایی نوبندگانی، هاله.(1394). بررسی ارتباط مهارت‌های تفکر نقادانه و فرایندهای ساخت معنا در ذهن در نمایشی از مجموعۀکلاه‌قرمزی. تفکر و کودک، سال 6، شمارۀ 1، صص 19-44.
راودراد، اعظم، تقی‌زادگان،معصومه. (1392). سپیده یا الی...؟ خوانش انتقادی فیلم دربارۀ الی....فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران،1-1، صص 71-88.
سجودی، فرزان؛ شاه‌طوسی، شهناز؛ فرحزاد، فرزانه.(1390). بررسی و نقد ترجمۀ بین زبانی و ترجمۀ بین نشانه‏ای مرگ دستفروش از دیدگاه نشانه‌شناسی انتقادی. فصلنامۀ پژوهش‌هایزبانی و ادبیات تطبیقی، دورۀ 2، شمارۀ 4 (8)، صص 73-89.
صادقی، لیلا. (1391). ادغام نوشتار و تصویر در متون ادبی بر اساس نظریۀ ادغام مفهومی. جستارهای زبانی، دورۀ 4، شمارۀ 15، صص 75-103.
طاهری، پیام؛ صابر، زینب؛ چیت‌سازیان، امیرحسین. (1393)، تحلیل گفتمان انتقادی سینمای ایران با تاکید بر آثار مهرجویی، حاتمی، بنی‌اعتماد و فرهادی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان.
نجفی، آزاده؛ پهلوان‌نژاد، محمدرضا؛ شریفی، شهلا.(1395). خلق شخصیت نوظهور در متن زبانی با کمک آمیختگی مفهومی.جستارهای زبانی.
 
Bordwell, D. (2013). Film Narration as Metalanguage. In Narration in the Fiction Film (pp.33–36). Abingdon, Oxon: Rutledge.
Buckland, W. (2000). The Cognitive Semiotics of Film. Cambridge: Cambridge University Press.
Carroll, N. (1996). A Note on Film Metaphor. In Theorizing the Moving Image, (pp. 212-223). Cambridge: Cambridge University Press.
Chilton, P. (2008). Reflections on blend and discourse. In T. Oakley & A. Hougaard (Eds.). Mental spaces in discourse and interaction (Vol. 170), (pp. 251-256). John ‏Benjamin Publishing.
Coëgnarts, M. & Kravanja, P. (2014). Metaphor, Bodily Meaning, and Cinema, Image& Narrative, 15(1), 1-4.
Copland, S. (2009). Modeling the mind: Conceptual blending and modernist narratives. University of Toronto.
Coulson, S. (2001). Semantic leaps: Frame-shifting and conceptual blending in meaning construction. Cambridge University Press.
Dancygier, B. (2012). Narrative time, sequence, and memory: A blending analysis. In R. Schneider & M. Hartner (Eds.) Blending and the study of narrative: Approaches and applications (pp. 31-56). Berlin: Walter de Gruyter.
Evens, V. & Green, M. (2006).Cognitive linguistics: An introduction. Great Britain: Rutledge.
Fauconnier, G. (1994). Mental spaces: Aspects of meaning construction in natural language. Cambridge University Press.
Fauconnier, G. (1997). Mappings in thought and language. Cambridge University Press.
Fauconnier, G., & Turner, M. (1998). Conceptual integration networks. Cognitive science, 22(2), 133-187.
Fauconnier, G., & Turner, M. (2000). Compression and global insight. Cognitive Linguistics, 11(3/4), 283-304.
Fauconnier, G., & Turner, M. (2002).The way we think: Conceptual blending and the mind's hidden complexities. New York: Basic Books.
Forceville, C. (2016). Visual and multimodal metaphor in film: charting the field. In: K. Fahlenbrach (Ed.). Embodied metaphors in film, television and video games: Cognitive Approaches (pp. 17-32). London: Rutledge.
Hiraga, M. (1999). Blending and an interpretation of Haiku: A cognitive approach. Poetics Today, 20 (3), 461-481.
Hougaard, A. (2008). Compression in interaction. In T. Oakley & A. Hougaard, (Eds.). Mental spaces in discourse and interaction (Vol. 170) (pp.179-208). John ‏Benjamin Publishing.
Johnson, M. (1987). The body in the mind: The bodily basis of imagination, reason and meaning. University of Chicago Press.
Johnson, M. (2007). The meaning of body, aesthetics of human understanding, Chicago: University of Chicago Press.
Joy, A., Sherry, J. & Deschenes, J.  (2009). Conceptual blending in advertising. Journal of Business Research, 62,39-49.
Koestler, A. (1964). The act of creation. London: Hutchinson & Co.
Koetsier, J., & Forceville, C. J. (2014). Embodied identity in werewolf films of the 1980, Image & Narrative, 15(1), 44-55.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: Chicago University Press.
Lakoff,G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In A. Ortony, Metaphor and thought (2nd Ed.)(pp. 202-250), Cambridge University Press.
Pascual, E. (2008). Fictive interaction blends in everyday life and courtroom settings, in Oakley, T. & A. Hougaard (Eds.). Mental spaces in discourse and interaction (Vol. 170), (pp. 79-108). John‏ Benjamin Publishing.
Schneider, R., & Hartner, M. (2012). Blending and the study of narrative: Approaches and applications. Berlin: De Gruyter.
Sinha, C. (2005). Blending out of the background: Play, props and staging in the material world. Journal of Pragmatics, 37(10), 1537-1554.
Turner, M. (2001). The cognitive study of art. Language & Literature, 15(1), 17-27.
Williams, R. F. (2008). Guided conceptualization: Mental spaces in instructional discourse, In T. Oakley & A. Hougaard (Eds.). Mental spaces in discourse and interaction (Vol. 170), (pp. 209-234). John ‏Benjamin Publishing.