زبان و ارتباطات
مسعود قیومی
چکیده
در این پژوهش تلاش میشود با استفاده از تحلیل آماری، ویژگیهای اخبار جعلی فارسی مربوط به کوید-19 بررسی گردد. برای این هدف، ابتدا یک پیکرۀ زبانی که حاوی اخبار موثّق و جعلی در حوزۀ کرونا است تهیه میشود. سپس الگوهای زبانی این دو دستۀ داده و همچنین دو تحلیل آماری مقدار اطلاعات و خوانایی اخبار موثّق و جعلی مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش میشود با استفاده از تحلیل آماری، ویژگیهای اخبار جعلی فارسی مربوط به کوید-19 بررسی گردد. برای این هدف، ابتدا یک پیکرۀ زبانی که حاوی اخبار موثّق و جعلی در حوزۀ کرونا است تهیه میشود. سپس الگوهای زبانی این دو دستۀ داده و همچنین دو تحلیل آماری مقدار اطلاعات و خوانایی اخبار موثّق و جعلی مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه میشود. براساس اطلاعات استخراجشده و نتایج عملی بهدستآمده از پیکرۀ خبرهای جعلی، الگوهای زبانی مشترک بین این دو دستۀ داده وجود دارد. همچنین، مقدار اطلاعات در اخبار موثّق براساس دو معیار آنتروپی و شگفتی بیشتر از اخبار جعلی است. سطح خوانایی خبرهای جعلی با استفاده از تساویهای اندازهگیری خوانایی متن مورد ارزیابی قرار گرفتهاست و این نتیجه بهدست آمده است که اخبار جعلی در مقایسه با اخبار موثّق عمدتاً ساده بوده و دشوار نیست. در فرایند برچسبگذاری خودکار خبرهای موثّق و جعلی براساس سطح دشواری حجم زیادی از اخبار جعلی ساده تشخیص داده شدهاست و تعداد کمی از اخبار موثّق با سطح زبانی دشوار بود. علاوهبر این دستاورد و بررسی آماری ویژگیهای زبانی براساس میزان اطلاعات و خوانایی اخبار جعلی، جنبۀ کاربردی این اطلاعات آماری جهت تشخیص خبر جعلی با استفاده از روشهای یادگیری ماشینی مورد مطالعه قرار گرفت.
زبان و ارتباطات
بهاره قادری نژاد؛ مهناز کربلائی صادق؛ حیات عامری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعارههای تصویری در انتقال پیام کارتونهای شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استعارههای تصویری در انتقال پیام کارتونهای شهروندی انجام گرفته است. برای این منظور، در قالب یک مطالعۀ موردی، تعداد هفت کارتون با موضوع «کتاب و کتابخوانی» مربوط به سال 1398 به روش نمونهگیری هدفمند از چند وبگاه فارسیزبان داخلی استخراج و در چارچوب نظریۀ استعارۀ چندوجهی (فورسویل، 1996، 2008، 2009) بررسیشدهاند. پرسش اصلی پژوهش این است که برای بیان مفهوم کتابخوانی (یا مطالعه) از چه استعارههای مفهومی و چه استعارههای تصویری استفاده شده است و حوزههای مبدأ در این استعارهها کدامند؟ نتایج پژوهش نشان میدهد که استعارههای «مطالعه، سفر است»، «مطالعه، زراعت است»، «مطالعه، پیدا کردن گنج است»، «مطالعه، سلامتی (یا زندگی) است»، «مطالعه، پاکسازی ذهن است»، «مطالعه، بارندگی است» و «مطالعه، روشنایی است» استعارههای مفهومی زیربنایی در کارتونهای مطالعهشده هستند. پیام کارتونها مبتنی بر نوعی استدلال قیاسی است که در آن براساس رابطۀ میان مفاهیم مبدأ استعاری، در مورد رابطۀ میان مفاهیم مقصد استدلال صورت میگیرد. دستاورد کاربردی پژوهش این است که کارتونیستها را نسبت به اهمیت و نقش استعاره در انتقال پیام کارتونها و نحوۀ عملکرد و تعامل این فرایند شناختی آگاهمیسازد وبا توجه به انواع استعارههای تصویری، گزینههای مختلفی را برای صورتبندی پیام کارتونها پیش روی آنها قرار میدهد.
زبان و ارتباطات
زینب باوندپور؛ پارسا بامشادی
چکیده
جستار حاضر به واکاوی قلمروهای مبدأ استعاری در گفتمان رسانهای فوتبال میپردازد. برای این منظور، عنوانهای خبری هشت روزنامۀ ورزشی فارسیزبان شامل هدف، خبر ورزشی، ایران ورزشی، ابرار ورزشی، گل، پیروزی، شوت و استقلال در یک بازۀ زمانی سهماهه از اول شهریورماه تا پایان آبانماه 1398 استخراج شده و در چارچوب نظریۀ استعارۀ مفهومی ...
بیشتر
جستار حاضر به واکاوی قلمروهای مبدأ استعاری در گفتمان رسانهای فوتبال میپردازد. برای این منظور، عنوانهای خبری هشت روزنامۀ ورزشی فارسیزبان شامل هدف، خبر ورزشی، ایران ورزشی، ابرار ورزشی، گل، پیروزی، شوت و استقلال در یک بازۀ زمانی سهماهه از اول شهریورماه تا پایان آبانماه 1398 استخراج شده و در چارچوب نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف، 1993؛ لیکاف و جانسون، 1980، 1999) و نیز برپایۀ دیدگاههای کووچش دربارۀ قلمروهای مبدأ استعاری (کووچش، 2010) مورد بررسی قرار گرفتهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مهمترین قلمروهای مفهومی مبدأ عبارتند از: جنگ، مسیر، متافیزیک، پدیدههای طبیعی، حیوانات، ماشین، بازی و ورزش، ساختمان، سلامت و بیماری، هنر، نور و تاریکی، مدرسه، قدرت و سیاست، آشپزی و خوراک، دریا و فعالیتهای دریایی، گیاهان. در کل، استعارهها در عنوانهای خبری فوتبال دارای سه کارکرد عمدهاند: الف) جلب توجه مخاطب و ترغیب او به مطالعه و پیگیری خبر؛ ب) تسهیل بیان مفاهیم و موضوعات پیچیده و انتزاعی فوتبال به شیوهای هنرمندانه و جذاب؛ ج) کمک به درک این مفاهیم از سوی مخاطب. این کارکردها در نهایت موجب تسهیل و تحکیم ارتباط میان رسانه و مخاطب میشوند که تأییدی است بر دیدگاه کووچش (2014) مبنی بر اینکه استعاره علاوه بر کارکرد شناختی، کارکرد ارتباطی مهمی نیز در گفتمان دارد.
زبان و ارتباطات
شیرین پورابراهیم
چکیده
تحلیل انتقادی استعاره از رویکردهای بینرشتهای در مطالعات زبانی است که عملاً با لیکاف و جانسون (1980) شروع شد و چارتریس– بلک (2004) به معرفی آن بهعنوان یک نظریه پرداخت. این پژوهش درصدد است به چگونگی مفهومسازی انتخابات در سرخط روزنامههای ایران بپردازد و اینکه چگونه ایدئولوژیهای سیاسی متفاوتِ اصولگرا و اصلاحطلب، در مشروعیتبخشی ...
بیشتر
تحلیل انتقادی استعاره از رویکردهای بینرشتهای در مطالعات زبانی است که عملاً با لیکاف و جانسون (1980) شروع شد و چارتریس– بلک (2004) به معرفی آن بهعنوان یک نظریه پرداخت. این پژوهش درصدد است به چگونگی مفهومسازی انتخابات در سرخط روزنامههای ایران بپردازد و اینکه چگونه ایدئولوژیهای سیاسی متفاوتِ اصولگرا و اصلاحطلب، در مشروعیتبخشی به خودی و مشروعیتزدایی از رقیب عمل میکنند. برای انجام این کار از مدل محورهای اشاری شیلتون (2004) استفاده میشود. دادههای پژوهش از میان استعارههای مفهومی موجود در سرخط 12 روزنامة اطلاحطلب و اصولگرا در بازه زمانی دوماهة قبل و بعد از انتخابات ریاستجمهوری سال 96 ایران استخراج شد. پس از بررسی مشخص شد که سه استعارة «انتخابات سفر است»، «انتخابات نبرد است» و «انتخابات رقابت است» از سوی هر دو جناح سیاسی با کمیتهای متفاوت به کار رفته است. یافتة جدید این پژوهش این است که در این استعارهها، خودی در محورهای حالا، اینجا و مثبت نزدیک به مرکز اشاری و غیرخودی یا رقیب در ابعاد آنوقت، آنجا و منفی، دور از مرکز اشاری و ارزشهای آن مفهومسازی شده است. این مقاله نشان میدهد ساختها و فرایندهای سیاسی مثل تقابل میان خودی/غیرخودی در زبان به صورت استعاری بر روی محورهای اشاری شیلتون قابل بازنمایی است.
زبان و ارتباطات
علی کریمی فیروزجایی؛ فاطمه جمشیدی
چکیده
رسانههای جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم میکنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در ...
بیشتر
رسانههای جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم میکنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در بازنمایی مسائل اجتماعی در فیلم سینمایی رگ خواب پرداخته که یکی از شاخههای زبانشناسی اجتماعی است. در پژوهش حاضر، فیلمهای سینمایی ایران بهعنوان جامعۀ آماری و فیلم رگ خواب به شیوه هدفمند بهعنوان نمونه تحقیق تحلیل و بررسی قرار شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که گفتمان فیلم رگ خواب جنسیت را چگونه بازنمایی میکند؟ و زن و مرد داستان فیلم چگونه بازنمایی شدهاند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که شخصیتِ زن داستان خوشبختیاش را وامدار حضور مردی میداند که شناخت درستی از او ندارد و با باورهای احساسی و شکننده، دنیایی برای خود میسازد که نشئتگرفته از نگاه اشتباهش به زندگی است. شخصیت مرد داستان، با خیانت به زن و سوءاستفاده از شرایط شکنندۀ روحی وی بعد از جدایی، درنهایت عشق را در دل زن میکُشد، اما قسمتی از وجود زنِ قصه است. این زن نمایندۀ بخشی از زنان جامعه است که بدون آگاهی و بیتوجه به محیط پیرامون خود رشد یافتهاند و نصیحت پدر را که در این فیلم نمود جامعه است، در نظر نگرفتهاند؛ درنتیجه، با حقیقت تلخ «فریب» مواجه میشوند و سرانجام، این فروپاشی درونی آنان را از نو میسازد و معنا میکند.
زبان و ارتباطات
فریده حق بین؛ نرجس منفرد
چکیده
پژوهش حاضر در حوزه زبانشناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر میشوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر در حوزه زبانشناسی اجتماعی، در پی واکاوی گفتمان آگهینماهای مکانی شهر تهران است تا با در نظر گرفتن سازوکارهای معناپردازی بینانشانهای، به شناساندن جنبههایی بپردازد که در این رسانة کمینه به گسترش معنا منجر میشوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این پرسش است که «چگونه سازههای درونمتنی آگهینماهای مکانی شهر تهران از طریق پیوند با سازههای برونمتنی به گسترش ابعاد معنایی کمک میکنند؟». به منظور تحلیل و بازنمایی جنبههای ناشناختة معنا، از الگوی ترکیبی با رویکردی چندروشی بهره گرفته شدهاست که قادر به واکاوی سازههای معناپرداز درونمتنی در سطحها و مرتبههای گوناگون و با توجه به پیوندهای برونمتنی بافت است. دادههای پژوهش با روش میدانی و اسنادی گردآوری شدند. پس از نمونهگیری جامعۀ آماری به شیوة تصادفی خوشهای، دادههای پژوهش با روش کمّی و کیفی توصیف و تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد که بازنشانهسازی بافت مکان غیرپیرامونی در متن آگهینماها، با تأثیرپذیری از برخی ویژگیهای منطقههای شهری و یا مکانهای مذهبی، تاریخی و فرهنگی یا تجاری، به گسترش ابعاد معناپردازی میپردازند. همچنین، بازنشانهسازی بافت موقعیت پیرامونی در آگهینماهای مکانی شهر تهران بر پایة اشاره به سازههای بافت موقعیت پیرامونی، گسترش بافت متنی در ارتباط با بافت موقعیت پیرامونی، حضور سازههای بافت موقعیت پیرامونی در متن آگهینما، به گسترش ابعاد معناپرداز این رسانة کمینه منجر شدهاست.
زبان و ارتباطات
حسین کرمانی
چکیده
این مقاله به بررسی چگونگی شکلگیری و تحلیل روایتهای کاربران در توئیتر فارسی در جریان زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 میپردازد. علاوه بر این، روایتهای مسلط در توئیتر فارسی در این رویداد نیز شناسایی خواهد شد تا مشخص شود کدام روایتهای کاربران در این رسانۀ اجتماعی هژمونیک بودهاند. با توجه به این که روایتهای شکلگرفته در توئیتر هنوز ...
بیشتر
این مقاله به بررسی چگونگی شکلگیری و تحلیل روایتهای کاربران در توئیتر فارسی در جریان زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 میپردازد. علاوه بر این، روایتهای مسلط در توئیتر فارسی در این رویداد نیز شناسایی خواهد شد تا مشخص شود کدام روایتهای کاربران در این رسانۀ اجتماعی هژمونیک بودهاند. با توجه به این که روایتهای شکلگرفته در توئیتر هنوز موضوعی تازه است که محققان مشغول تحقیق دربارۀ آن هستند، نمیتوان چارچوب نظری متقنی برای آن یافت. به همین دلیل، ابتدا با مرور دیدگاههای موجود دربارۀ روایتها در توئیتر، عمدتاً مدل ساختارگرایانۀ لبف و والتزکی(بحث اوچس و کپس از کیفیتهای روایی و رهیافت داستانهای کوچک) تلاش میشود تا زمینۀ نظری مناسبی برای واکاوی این امر ایجاد شود. همچنین با استفاده از پلتفرم آنلاین دیسکاور تکست، 23964 توئیت در 24 ساعت ابتدایی پس از وقوع زلزلۀ کرمانشاه در سال 1396 جمعآوری شد. سپس با انتخاب تصادفی یک نمونۀ 15 درصدی و با تکیه بر روش تحلیل انتقادی گفتمان رسانههای اجتماعی، این توئیتهاتحلیل شد. نتایج تحقیق نشاندهندۀ آن بود که سه نوع روایت در توئیتر شکل میگیرد: روایتهای منفرد، روایتهای مرجع و روایتهای وصلی. هر یک از این روایتهادر مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفتهاند. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که روایتهای مرجع و روایتهای وصلی مسلط اغلب انتقادی و سیاسی هستند.
زبان و ارتباطات
زهرا جهانبانی؛ فریده حق بین
چکیده
جستار حاضر با هدف بررسی انتقادی دو روزنامه از ایران و پاکستان (روزنامة فارسیزبان همشهری و اردوزبان جنگ) و آشکارساختن مواضع هیأت تحریریه و ناشران این دو روزنامه بهعنوان نمایندگان دو دیدگاه سیاسی متضاد نسبت به بحران یمن، نگاشته شده است. بدینمنظور،88 خبر از روزنامۀ ایرانی همشهری و 88 خبر از روزنامة پاکستانی جنگ بصورت تصادقی ...
بیشتر
جستار حاضر با هدف بررسی انتقادی دو روزنامه از ایران و پاکستان (روزنامة فارسیزبان همشهری و اردوزبان جنگ) و آشکارساختن مواضع هیأت تحریریه و ناشران این دو روزنامه بهعنوان نمایندگان دو دیدگاه سیاسی متضاد نسبت به بحران یمن، نگاشته شده است. بدینمنظور،88 خبر از روزنامۀ ایرانی همشهری و 88 خبر از روزنامة پاکستانی جنگ بصورت تصادقی انتخاب و با استفاده از مدل کنشگران اجتماعی ونلیوون (2008) بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که همشهری، عربستان را بیشتر با مؤلفههای فعالسازی، ارزشدهی منفی و مکانمداری بازنمایی میکند تا با متجاوز و جنایتکار قلمدادکردنِ عربستان، آن را کنشگر فعالی که عامل جنگ و خونریزی است، نشان دهد. از سویدیگر، یمن را بیشتر با مؤلفههای منفعلسازی، مجموعهارجاعی و پیوندزدن بازنمایی میکند تا اتحاد و پیوند بین دولت و مردم یمن رانشان دهد؛ همچنین، اتحاد بین حکومت شیعی و مردم یمن را بهصورت کنشگران منفعلی که مظلوم و موردِ حمله هستند و کشتهها و زخمیهای زیادی دادهاند بازنمایی میکند. روزنامة جنگ هر دو کنشگر عربستان و یمن (دولت مورد حمایت عربستان) را بیشتر با مؤلفههای فعالسازی، مکانمداری و مجموعهارجاعی و حوثیها (شیعیان) را بیشتر با مؤلفة ارزشدهی منفی تحت عنوان شورشی و پیکارجو بازنمایی میکند. همچنین، بهمنظور پنهانسازی جانبداری آشکار از اقدامات عربستان، آن را مکرراً با مؤلفة ابزارمداری و مکانمداری بازنمایی میکند تا بدینوسیله از آن سلب مسئولیت شود.
زبان و ارتباطات
مجید رحیمی جعفری؛ بهروز محمودی بختیاری؛ حمیدرضا شعیری
چکیده
با توجه به پیدایش نظریۀ بینارسانهای در چندسال اخیر، هدف این مقاله، ترسیم وضعیت خرد شدن فضای گفتمانی تئاتر به چند فضای رسانهای و خوانش اشکال مشارکت آنها در تئاتر از طریق مطالعۀ کارکردهای بینرسانهای آن است. در ارتباط بین-رسانهای و مواجهۀ رسانههای میهمان و میزبان فضای ارتباطی شکل میگیرد. در این فضای ارتباطی و رسانهای، ...
بیشتر
با توجه به پیدایش نظریۀ بینارسانهای در چندسال اخیر، هدف این مقاله، ترسیم وضعیت خرد شدن فضای گفتمانی تئاتر به چند فضای رسانهای و خوانش اشکال مشارکت آنها در تئاتر از طریق مطالعۀ کارکردهای بینرسانهای آن است. در ارتباط بین-رسانهای و مواجهۀ رسانههای میهمان و میزبان فضای ارتباطی شکل میگیرد. در این فضای ارتباطی و رسانهای، ممکن است ویژگیهای اولیه حفظ شود یا به موقعیت یا گفتمان جدید گذار کنیم. در این راستا به تعاریفی چون روابط و ارجاعات رسانهای، ترکیب رسانهای، چندرسانهای، ترارسانهای و بینارسانهای به صورت مجزا خواهیم پرداخت و علاوه بر تحلیل هریک از این وضعیتهای گفتمانی، تفاوت آنها را شرح خواهیم داد. مفهوم بینارسانهای پس از پیدایش، همواره در تقابل با بینامتنیت قرار داشت و گاه برخی از مناسبات متنی و رسانهای به اشتباه با یکدیگر خلط میشدند. حال، پس از بحث در مورد پیدایش نظریۀ بینارسانه، جایگاه آن را در تحلیل گفتمان هنر و رسانه، در عصر گسترش تکنولوژی، با تکیه بر برخی نمایشهایی که از سال 1390 تا 1395 بر روی صحنه رفتهاند، مشخص خواهیم کرد
زبان و ارتباطات
سید علی اصغر سلطانی؛ زهرا کرمی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 9-20
چکیده
زبانشناسی اجتماعی حوزهای میانرشتهای است که میتواند منظری زبانشناختی از حوزة گستردة اجتماع و فرهنگ را به تصویر بکشد. یکی از حوزههای مهم فرهنگ عامه ترانههای مردمپسند است که تا کنون، در ایران، از این چشمانداز مورد مطالعة جدی قرار نگرفته است. اشعار غنایی موجود در این ترانهها انعکاسی از فرهنگ عمومی هر جامعه است که ...
بیشتر
زبانشناسی اجتماعی حوزهای میانرشتهای است که میتواند منظری زبانشناختی از حوزة گستردة اجتماع و فرهنگ را به تصویر بکشد. یکی از حوزههای مهم فرهنگ عامه ترانههای مردمپسند است که تا کنون، در ایران، از این چشمانداز مورد مطالعة جدی قرار نگرفته است. اشعار غنایی موجود در این ترانهها انعکاسی از فرهنگ عمومی هر جامعه است که این نکته مطالعة آنها را ارزشمند میسازد. اگرچه ترانههای مردمپسند دارای مضامین مختلفی هستند اما، همواره، «عشق» از مفاهیم کلیدی و تکرارشونده در آنهاست. پژوهش حاضر به بررسی این نکته میپردازد که در هر برهة تاریخی، این مفهوم چگونه در ترانههای بیانشده انعکاس یافته است. همچنین در پی آن است که از دریچة نظریه و روشِ تحلیل گفتمان و با تمرکز بر نظریة گفتمان پساساختگرای لاکلا و موف، چگونگی تعریف مفهوم عشق و بهویژه شگردهای گفتمانی استفادهشده برای تثبیت معنای پیشنهادی ترانه از این مفهوم، و نیز زنجیرههای همارزی و تفاوت شکلگرفته حول آن را بررسی کند. نمونۀ مورد تحلیل 16 ترانة عاشقانة ایرانی را شامل میشود که از میان ترانههای اجراشده توسط خوانندگان مرد و زن، در فاصلة سالهای 1350 تا 1357 ش، به روش نمونهگیری اتفاقی انتخاب شده است. نتایج نشان میدهد که ترانههای بررسیشده از «حضور طبیعت»، «ارجاع به گذشته»، «جاودانهسازی» و توسل به «نظم گفتمانهای حاضر»، بهخصوص «نظم گفتمانهای دینی و سیاسی»، برای تثبیت معنا بهره بردهاند.
زبان و ارتباطات
پارسا بامشادی؛ زینب محمد ابراهیمی؛ شادی انصاریان
دوره 1، شماره 1 ، دی 1395، ، صفحه 48-56
چکیده
متون خبری، بهویژه عناوین خبری، باید دارای زبانی جذاب و ترغیبکننده باشند تا توجه مخاطب را جلب کنند و او را به مطالعه و پیگیری خبر تشویق نمایند. یکی از شیوههای دستیابی به این هدف، استفادۀ مناسب از استعاره و مجاز در زبان رسانه است. این دو فرایند شناختی-مفهومی ریشه در فرایندهای تفکر و مفهومسازی دارند و اجزای نظام شناختی انسان هستند. ...
بیشتر
متون خبری، بهویژه عناوین خبری، باید دارای زبانی جذاب و ترغیبکننده باشند تا توجه مخاطب را جلب کنند و او را به مطالعه و پیگیری خبر تشویق نمایند. یکی از شیوههای دستیابی به این هدف، استفادۀ مناسب از استعاره و مجاز در زبان رسانه است. این دو فرایند شناختی-مفهومی ریشه در فرایندهای تفکر و مفهومسازی دارند و اجزای نظام شناختی انسان هستند. در این پژوهش نقش و اهمیت این دو فرایند شناختی در گفتمان رسانههای اقتصادی فارسیزبان بررسی میگردد و تلاش میشود تا استعارهها و مجازهای بنیادین این حوزه شناسایی و تبیین و ارتباط سلسلهمراتبی احتمالی میان آنها بررسی شود. این پژوهش دارای رویکردی شناختی و پیکرهبنیاد است و دادههای آن از عناوین خبری اقتصادی روزنامۀ دنیای اقتصاد در همۀ شمارههای آذر 1394 و نیز عناوین اخبار اقتصادی دو خبرگزاری «باشگاه خبرنگاران جوان» و درگاه «امروزآنلاین» در آذر 1394 گرفته شده است که بیش از هفتصد عنوان خبری را شامل میشود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مهمترین استعارههای مفهومی یافتشده در حوزۀ گفتمان اقتصادی عبارتاند از: «اقتصاد یک موجود زنده است»، «اقتصاد انسان است»، «اقتصاد مسیر است»، «اقتصاد یک فضا/ ظرف است»، «اقتصاد یک پدیدۀ طبیعی است»، «اقتصاد خودرو است» و «اقتصاد ماده/ شیء است». افزون بر این، برخی استعارههای جهتی نیز نمودی چشمگیر در زبان اقتصاد دارند.