زبان و ارتباطات
علی کریمی فیروزجایی؛ فاطمه جمشیدی
چکیده
رسانههای جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم می‌کنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در ...
بیشتر
رسانههای جمعی زمینهای برای بیان مسائل اجتماعی و زندگی مردم در سطح ملی و بینالمللی فراهم می‌کنند. سینما ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار در جذب مخاطب است و برای بیان مسائل اجتماعی نقش بسزایی ایفا میکند. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و به روش توصیفیتحلیلی به بحث و بررسی تأثیر متغیر جنسیت در بازنمایی مسائل اجتماعی در فیلم سینمایی رگ خواب پرداخته که یکی از شاخههای زبان‌شناسی اجتماعی است. در پژوهش حاضر، فیلم‌های سینمایی ایران بهعنوان جامعۀ آماری و فیلم رگ خواب به شیوه هدفمند بهعنوان نمونه تحقیق تحلیل و بررسی قرار شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که گفتمان فیلم رگ خواب جنسیت را چگونه بازنمایی میکند؟ و زن و مرد داستان فیلم چگونه بازنمایی شدهاند. یافتههای این تحقیق نشان می‌دهد که شخصیتِ زن داستان خوشبختیاش را وامدار حضور مردی میداند که شناخت درستی از او ندارد و با باورهای احساسی و شکننده، دنیایی برای خود میسازد که نشئتگرفته از نگاه اشتباهش به زندگی است. شخصیت مرد داستان، با خیانت به زن و سوءاستفاده از شرایط شکنندۀ روحی وی بعد از جدایی، درنهایت عشق را در دل زن میکُشد، اما قسمتی از وجود زنِ قصه است. این زن نمایندۀ بخشی از زنان جامعه است که بدون آگاهی و بیتوجه به محیط پیرامون خود رشد یافتهاند و نصیحت پدر را که در این فیلم نمود جامعه است، در نظر نگرفتهاند؛ درنتیجه، با حقیقت تلخ «فریب» مواجه می‌شوند و سرانجام، این فروپاشی درونی آنان را از نو میسازد و معنا میکند.
زبان و فرهنگ
شهرزاد بهمنی؛ ایوب مرادی؛ علی اصغر شهریاری
چکیده
تحلیل زبان‌شناختی بخشی از روش‌های تحلیل گفتمان برای شناخت ویژگی‌های زبانی است که در سطح خُرد توصیف می‌شود. هدف پژوهش حاضر، رمزگشایی خصوصیات صوری و زبانی گفتمان اساطیری در شاهنامۀ فردوسی در چارچوب نظری فرکلاف است. بر اساس مطالعات زبانی، سازمان‌دهیِ واژگان در سه دورۀ متناوب، با پیش‌دانسته‌های گوینده مرتبط است که نقش زبان را بر ...
بیشتر
تحلیل زبان‌شناختی بخشی از روش‌های تحلیل گفتمان برای شناخت ویژگی‌های زبانی است که در سطح خُرد توصیف می‌شود. هدف پژوهش حاضر، رمزگشایی خصوصیات صوری و زبانی گفتمان اساطیری در شاهنامۀ فردوسی در چارچوب نظری فرکلاف است. بر اساس مطالعات زبانی، سازمان‌دهیِ واژگان در سه دورۀ متناوب، با پیش‌دانسته‌های گوینده مرتبط است که نقش زبان را بر ساختار جهان‌بینی تولیدکنندۀ گفتمان از ایدئولوژی و نقش نخستین انسان، ارزش‌های بیانی واژگان و روابط اجتماعی هویت‌های متن‌بازنمایی می‌کنند و طرحی منسجم به شکل‌گیری گفتمان و داستان‌ها می‌بخشند. بر مبنای متغیرهای واژگانی، دورۀ سوم به لحاظِ بیشترین کمیت انواع روابط معنایی، در کانون تکرار بن‌مایۀ ایدئولوژیک اساطیری قرار‌‌دارد. مشخصه‌های دستوری مندرج در جدول‌ها، نقش اندیشگانی، رابطه‌ای و بیانی زبان را درگزینش نام شخصیت‌ها و شکل‌دهی به ژانر حماسی گفتمان می‌نمایانند. سبک نقل قول آزاد غیرمستقیم در شیوۀ‌گزارش اطلاعات، منبع اقتدار گوینده و ساخت‌مندی اجتماعی متن را در تعامل با زمینۀ نژادی مشترک نشان می‌دهد. همچنین، ضمایر ارجاع منسجم‌ترین عامل پیوند زبانی در ساخت گزاره‌های خبری با مرجع هویت‌های کهنه(شناخته‌شده)محسوب می‌شوند.
