با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

انتظار می‏رود که تسلط اجتماعی مخاطب و نیز سن آزمودنی‏ها  بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط گویشوران هر زبانی تأثیر‏گذار باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تسلط اجتماعی مخاطب بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط دختران نوجوان و جوان گویشور بلوچی سرحدی بر اساس راهبردهای الگوی درک کنش‌های گفتاری میان‏فرهنگی بلام‏-کالکا، هاوس و کاسپر (1989) است. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‏نامه تکمیل گفتمان و روش ایفای نقش توسط60 آزمودنی دختر جمع‏آوری شد. در این ‏راستا، همه راهبردهای درخواست به‌کار برده ‏شده بر ‏اساس الگوی پژوهش شناسایی، کدگذاری، توصیف و سپس با استفاده از آزمون خی‏دو تحلیل شدند. نتایج نشان داد رابطه‏ای معنادار بین تسلط اجتماعی مخاطب و سن آزمودنی‏ها در کاربرد نوع و تعداد راهبردها در هر دو روش تکمیل گفتمان (به جز موقعیت اجتماعی برابر با مخاطب) و روش ایفای نقش وجود ندارد. بعلاوه، پرکاربردترین نوع راهبرد‏های درخواست مربوط به «ضمیر»، «کنش تعدیلی»، «زمینه‏سازها» و «نشانگر ادب» بود. همچنین، افزایش میزان تسلط اجتماعی مخاطب نسبت به گوینده موجب به‏کارگیری راهبردهای ترکیبی بیشتر توسط آزمودنی‏ها شد. افزون‏بر‏این، راهبردهای جدیدی مانند گفتن «ماشاءالله»، «قسم‏خوردن» و «تعارف‏کردن» توسط آزمودنی‏ها استفاده گردید. بنابراین، یافته‏های پژوهش در تبیین راهبردهای جهانی و خاص میان‏فرهنگی-زبانی درخواست بر‏پایه الگوی پژوهش سهم دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

زینلی‏دستوئی، صدیقه. (1390). بررسی تأثیر قدرت و جنسیت مخاطب بر نوع و تعداد راهبردهای عذرخواهی و رد کردن به‏کار برده شده توسط دانشجویان سراوانی. پایان‏نامه کارشناسی‏ارشد. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
صفوی، کوروش. (1392). درآمدی بر معناشناسی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر.
محدث، سمیه. (1392). تأثیر فاصله اجتماعی، تسلط اجتماعی

 
 
و جنسیت بر نوع و تعداد راهبردهای درخواست بکار برده شده توسط دانش آموزان نوجوان در شهرستان بیرجند بر اساس الگوی بلام-کالکا، هاوس و کاسپر (1989). پایان‏نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
ون‏دایک، تئون. (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان‏کاوی انتقادی. مترجم: گروه مترجمان. مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‏ها.
 
Ahmad Yusuf, F., & Amelia, F. (2018). Speech act of requests found in different rating films. Academic Journal Perspective: Language, Education and Literature, 6(2), 126-143.
Alzeebaree, M., & Yavuz, Y. (2017). Relation of the speech act of request and apology by middle eastern EFL learners. EURA SLA Journal of mathematics, science and Technology Education, 13(11), 7313-7327.
Austin, J. L. (1962). How to do things with words. Oxford: Oxford University Press.
Blum-Kulka, S. (1982). Learning how to say what you mean in a second language: A study of the speech act performance of learners of Hebrew as a second language. Applied Linguist, 3, 29–59.
Blum-kulka, S., House, J., & Kasper, G. (1989). Investigating crosscultural pragmatics: An introductory overview. Cross- cultural pragmatics: Requests and apologies. Norwood. NJ: Ablex.
Blum-Kulka, S. & Olshtain, E. (1984). Requests and apologies: A cross-cultural study of speech act realization patterns (CCSARP). Applied linguistics, 5(3), 196-213.‏
Brown, P., & Levinson, S. (1987). Politeness: Some universals in language usage. Cambridge: Cambridge University Press.
Hashemian, M. (2014). A pragmatic study of requestive speech act by Iranian EFL learners and Canadian native speakers in hotels. The Journal of Teaching Language Skills (JTLS), 6(2), 55-80.
Hudson, R. A. (1996). Sociolinguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Jahani, C., & Korn, A. (2009). Balochi, In G. Windfuhr (Ed.), The Iranian Languages. (pp. 634-692). London, New York: Routledge.
Korn, A. (2003). Balochi and the concept of north-western Iranian, In C. Jahani & A. Korn (Eds.), The Baloch and their neighbours: Ethnic and linguistic contacts in Balochistan in historical and modern times (pp.49-60). Wiesbaden: Reichert.
Kuhi, D., & Jadidi, M. (2012). A study of Iranian EFL learners’ understanding and production of politeness in three speech acts: Request, refusal and apology. Theory and practice in language studies, 2(12), 2624-2633.
Nugroho, N. (2012). An analysis of the speech act of request by male and female learners of English. Journal of English Language and Culture, 2(2), 130-140.
Olshtain, E., & Cohen, A. (1983). Apology: A speech act set, In N. Wolfson, & E. Judd (Eds.), Sociolinguistics and language acquisition (pp. 18-36). Rowley, MA: Newbury House.
Saeed, J. (2012). Semantics. Blackwell Publishing Ltd.
Searl, J. R. (1969). Speech acts: An essay in the philosophy of language. Cambridge: Cambridge University Press.
Trosborg, A. (1995). Interlanguange Pragmatics. Germany: Walter de Gruyter and Co.