مقاله پژوهشی
زبان و فرهنگ
زهرا براتی؛ بلقیس روشن؛ شیرین پورابراهیم؛ فاطمه یوسفی راد
چکیده
پژوهش حاضر، با ارائة تحلیلی معنایی، به مطالعة میان‌فرهنگی استعاره‌های مجازبنیاد دست و پا در زبان‌های فارسی و انگلیسی میپردازد. روش پژوهش از نوع اکتشافی است و داده‌های آن شامل 32 عبارت استعاری متعارف حاوی بدن‌واژه‌های دست و پا برگرفته از اصطلاحات موجود در فرهنگ رایگان است که معادل فارسی آنها براساس فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی-فارسی ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با ارائة تحلیلی معنایی، به مطالعة میان‌فرهنگی استعاره‌های مجازبنیاد دست و پا در زبان‌های فارسی و انگلیسی میپردازد. روش پژوهش از نوع اکتشافی است و داده‌های آن شامل 32 عبارت استعاری متعارف حاوی بدن‌واژه‌های دست و پا برگرفته از اصطلاحات موجود در فرهنگ رایگان است که معادل فارسی آنها براساس فرهنگ معاصر هزاره انگلیسی-فارسی یکجلدی (حقشناس و همکاران، 1381) استخراج شده است. هدف پژوهش تبیین خاستگاه زیستی این استعاره‌ها در زبان‌های فارسی و انگلیسی براساس طب کلنگر است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که تعدادی از عبارات استعاری مربوط به دست و پا برمبنای خاستگاه زیستی آنها در طب کلنگر قابل بررسی و برخی نیز در اصل طرحوارهای و نمادین هستند و برحسب رویدادها و عملکردهای بدنی قابلمشاهدة بیرونی شکل گرفتهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که اگرچه با وجود خاستگاه زیستی یکسان، مَجازهای نسبتاً یکسانی را در دو زبان فارسی و انگلیسی شاهد هستیم، اما الگوهای فرهنگی استعاره‌های متفاوتی را در آنها بهوجود آوردهاند.
مقاله پژوهشی
تحلیل گفتمان
شادی انصاریان؛ نگار داوری اردکانی
چکیده
کارتون یکی از ابزارهای رسانه‌ای است که در بسیاری از روزنامه‌ها، مجلات، پایگاه‌های خبری اینترنتی و حتی شبکه‌های مجازی در حوزه‌ها و زمینه‌های مختلف منتشر می‌شود و نقش مهمی در بیان و انتقال مفاهیم گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره دارد. در کارتون‌ها از استعاره و آمیختگی مفهومی به‌عنوان فرآیندهای شناختی و ابزارهای ...
بیشتر
کارتون یکی از ابزارهای رسانه‌ای است که در بسیاری از روزنامه‌ها، مجلات، پایگاه‌های خبری اینترنتی و حتی شبکه‌های مجازی در حوزه‌ها و زمینه‌های مختلف منتشر می‌شود و نقش مهمی در بیان و انتقال مفاهیم گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره دارد. در کارتون‌ها از استعاره و آمیختگی مفهومی به‌عنوان فرآیندهای شناختی و ابزارهای ارتباطی-گفتمانی، استفادۀ وسیعی صورت می‌گیرد. این استعاره‌ها اغلب از نوع تصویری یا تصویری-زبانی هستند. در این پژوهش در چارچوبی تلفیقی از نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف و جانسون، 1980)، نظریۀ استعاره‌های چندوجهی (فورسویل، 1994، 1996، 2009) و نظریۀ آمیختگی مفهومی (فوکونیه و ترنر، 2002) به تحلیل انتقادی نمونه‌ای از کارتون‌های سیاسی منتشرشده در پایگاه خبری فارس پرداخته می‌شود. هدف از این تحلیل آن است که نقش و اهمیت استعاره و آمیختگی مفهومی در تحلیل انتقادی گفتمان کارتون‌های سیاسی ارزیابی گردد تا مشخص شود چگونه جنبه‌های شناختی، ارتباطی و گفتمانی استعاره‌ها در این نوع کارتون‌ها با هم در تعامل قرار می‌گیرند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تجلی استعارۀ «برجام بیمار است» که برگرفته از سخنرانی حسن روحانی است، موجب شکل‌گیری تناظرهای مفهومی متعددی بین دو فضای مفهومی «عمل جراحی» و «توافق برجام» در کارتون می‌شود و کارکرد استدلالی این استعاره به‌خوبی تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی را موجه می‌سازد.
مقاله پژوهشی
زبان‌شناسی اجتماعی
عباسعلی آهنگر؛ صدیقه زینلی دستوئی؛ سمیه میرکازهی
چکیده
انتظار میرود که تسلط اجتماعی مخاطب و نیز سن آزمودنیها بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط گویشوران هر زبانی تأثیرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تسلط اجتماعی مخاطب بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط دختران نوجوان و جوان گویشور بلوچی سرحدی بر اساس راهبردهای الگوی درک کنش‌های گفتاری میان‌فرهنگی ...
بیشتر
انتظار میرود که تسلط اجتماعی مخاطب و نیز سن آزمودنیها بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط گویشوران هر زبانی تأثیرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تسلط اجتماعی مخاطب بر کاربرد نوع و تعداد راهبردهای درخواست توسط دختران نوجوان و جوان گویشور بلوچی سرحدی بر اساس راهبردهای الگوی درک کنش‌های گفتاری میان‌فرهنگی بلام-کالکا، هاوس و کاسپر (1989) است. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه تکمیل گفتمان و روش ایفای نقش توسط60 آزمودنی دختر جمعآوری شد. در این راستا، همه راهبردهای درخواست به‌کار برده شده بر اساس الگوی پژوهش شناسایی، کدگذاری، توصیف و سپس با استفاده از آزمون خیدو تحلیل شدند. نتایج نشان داد رابطهای معنادار بین تسلط اجتماعی مخاطب و سن آزمودنیها در کاربرد نوع و تعداد راهبردها در هر دو روش تکمیل گفتمان (به جز موقعیت اجتماعی برابر با مخاطب) و روش ایفای نقش وجود ندارد. بعلاوه، پرکاربردترین نوع راهبردهای درخواست مربوط به «ضمیر»، «کنش تعدیلی»، «زمینهسازها» و «نشانگر ادب» بود. همچنین، افزایش میزان تسلط اجتماعی مخاطب نسبت به گوینده موجب بهکارگیری راهبردهای ترکیبی بیشتر توسط آزمودنیها شد. افزونبراین، راهبردهای جدیدی مانند گفتن «ماشاءالله»، «قسمخوردن» و «تعارفکردن» توسط آزمودنیها استفاده گردید. بنابراین، یافتههای پژوهش در تبیین راهبردهای جهانی و خاص میان‌فرهنگی-زبانی درخواست برپایه الگوی پژوهش سهم دارد.
مقاله پژوهشی
زبان‌شناسی اجتماعی
فاطمه عظیمی‌فرد
چکیده
تغییرات اجتماعی و فرهنگی موجب تغییر رویکرد مردم به نامگذاری فرزندان می‌شود و تأثیر رسانه‌ها بر افکار عمومی آشکار است. در ایران نیز بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی بر روند نامگذاری فرزندان تأثیرگذارده‌اند؛ به اذعان مسئولان ثبت احوال، مجموعه‌هایی چون ستایش، مختارنامه، شهریار، و نرگس بر نامگذاری فرزندان اثر داشته‌اند. در این ...
بیشتر
تغییرات اجتماعی و فرهنگی موجب تغییر رویکرد مردم به نامگذاری فرزندان می‌شود و تأثیر رسانه‌ها بر افکار عمومی آشکار است. در ایران نیز بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی بر روند نامگذاری فرزندان تأثیرگذارده‌اند؛ به اذعان مسئولان ثبت احوال، مجموعه‌هایی چون ستایش، مختارنامه، شهریار، و نرگس بر نامگذاری فرزندان اثر داشته‌اند. در این مقاله تلاش شده است با رویکرد توصیفی-تحلیلی نامهای اشخاص در مجموعه‌های تلویزیونی شاخص رسانۀ ملّی در دو دهۀ 80 و 90 شمسی به دو سبک طنز و اجتماعی بررسی شود. به این منظور، چهل مجموعه به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شد. نامها در این مقاله به پنج دستۀ ملّی، مذهبی، عربی خنثی، قومی و فراملّی تقسیم شدند. تحلیل دادهها نشان داد میزان کاربرد اسامی مذهبی و عربی خنثی در مجموعه‌های اجتماعی بیش از مجموعه‌های طنز است. در عین حال، گرایش به انتخاب اسامی ملّی در هر دو سبک در حال افزایش است. همچنین رویکرد متفاوتی بین انتخاب اسامی زنان و مردان مشاهده می‌شود.
مقاله پژوهشی
زبان و فرهنگ
کمال نصرتی هشی؛ حمید احمدی هدایت؛ علی شیروانی شیری
چکیده
هدف پژوهش، تبیین نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین و لوازم روش‌شناختی آن در مطالعات تربیتی بود. در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش تحلیل مفهومی و استنتاجی، ابتدا به مطالعه نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین و قواعد آن پرداخته شد و سپس مجموعهای از روشهای سازگار با ماهیت پژوهش و ارزشیابی در مباحث علوم-تربیتی استخراج گردید. توجه ...
بیشتر
هدف پژوهش، تبیین نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین و لوازم روش‌شناختی آن در مطالعات تربیتی بود. در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش تحلیل مفهومی و استنتاجی، ابتدا به مطالعه نظریه بازیهای زبانی ویتگنشتاین و قواعد آن پرداخته شد و سپس مجموعهای از روشهای سازگار با ماهیت پژوهش و ارزشیابی در مباحث علوم-تربیتی استخراج گردید. توجه به بافت اجتماعی و غلبه بر سلطه کمیتمحوری در مسائل تربیتی، تحدید دامنه پژوهش و توجه به شبکه‌های درهمتنیده امور، تأکید بر تمییز در واکاوی مسائل تربیتی، تبعید خودخواسته، غلبه بر سوگیریها، چگونه آموختن، تجربه عاملان تربیتی در بطن جامعه و در نهایت ترویج نگاه نقادانه و رهایی از عادت از جمله روشهای مستخرج از نظریه بازیهای زبانی بود. به‌طورکلی، طبق روشهای بحث شده، می‌توان جمعبندی کرد که در بحث روششناسی نمیتوان از مراحل دقیق، ثابت و یکنواخت صحبت کرد که در همه شرایط به صورت یکسان به‌کار آید. همچنین می‌توان نتیجه گرفت که ویتگنشتاین با شناخت زبان و از دریچه آن به دنبال شناخت و حل مشکلات فلسفه و فهم حقیقی جهان پیرامون بود. در نتیجه با معرفی چستی زبان و کارکردهای آن به نسل نو، می‌توان فهم و اُفق دید آنها را به پدیده‌های جهان پیرامون ارتقاء داد.
مقاله پژوهشی
گویش‌شناسی
راضیه امیری؛ محمد هادی فلاحی
چکیده
در برخی از طوایف ایل قشقایی، بهجز زبان ترکی، زبانی منحصر به طایفه نیز به صورت قراردادی وجود دارد. این زبان را قشقایی‌ها «قوش دیلی» -زبان پرندگان- یا «اَه‌یِرّی دیل» -زبانی که دیگران قادر به فهم آن نباشند- می‌نامند. نوشتار حاضر، ضمن معرّفی زبان رمزی طایفۀ سارویی از ایل قشقایی، به فرایندهای واژهسازی و برخی ویژگیهای ...
بیشتر
در برخی از طوایف ایل قشقایی، بهجز زبان ترکی، زبانی منحصر به طایفه نیز به صورت قراردادی وجود دارد. این زبان را قشقایی‌ها «قوش دیلی» -زبان پرندگان- یا «اَه‌یِرّی دیل» -زبانی که دیگران قادر به فهم آن نباشند- می‌نامند. نوشتار حاضر، ضمن معرّفی زبان رمزی طایفۀ سارویی از ایل قشقایی، به فرایندهای واژهسازی و برخی ویژگیهای اجتماعی و کاربردی این زبان میپردازد. جمعآوری مواد زبانی به روش میدانی و با مصاحبه بر اساس پرسشنامۀ طرح ملی اطلس زبانی ایران پرمون (۱۳۸۵) صورت گرفت. برخی از واژهها نیز در روند انجام مصاحبه افزودهشدند. سپس، دادهها با توجّه به فرآیندهای واژهسازی و ویژگیهای زبان مخفی کالوه (۱۳۸۸)، تحلیل شد. نتایج تحلیل تا حدود زیادی با ویژگیهای مطرحشده توسط کالوه (1388) تطابق دارد. وجه تمایز اَه‌یِرّی دیل از ترکی قشقایی واژههای آن است. فرایندهای واژهسازی در این زبان شامل ابداع، قرضگیری و ترکیب است. نحوۀ قرارگیری عناصر جمله و همچنین وندها، حروف اضافه و اعداد مطابق با ترکی قشقایی است، اما افعال در این زبان از ترکیبی از واژهای قراردادی و فعل همکرد یا معین ساخته می‌شود.
مقاله پژوهشی
زبان‌شناسی اجتماعی
سارا واشقانی فراهانی؛ آزیتا عباسی
چکیده
یکی از تفاوت‌های بین زنان و مردان تفاوت گونه زبانی آنها است. لیکاف (1975) از جمله زبانشناسانی است که به بررسی گونه زبانی زنانه پرداخته است. از نظر لیکاف، رسانه یکی از فضاهایی است که می‌توان در آن زبان زنان را مورد بررسی قرار داد. اینستاگرام یکی از پرمخاطب‌ترین رسانه‌ها است و افراد بسیاری مانند نفوذگران در آن مشغول به کار هستند. یکی ...
بیشتر
یکی از تفاوت‌های بین زنان و مردان تفاوت گونه زبانی آنها است. لیکاف (1975) از جمله زبانشناسانی است که به بررسی گونه زبانی زنانه پرداخته است. از نظر لیکاف، رسانه یکی از فضاهایی است که می‌توان در آن زبان زنان را مورد بررسی قرار داد. اینستاگرام یکی از پرمخاطب‌ترین رسانه‌ها است و افراد بسیاری مانند نفوذگران در آن مشغول به کار هستند. یکی از نفوذگران زیبایی با نام تجاری صدفبیوتی به آموزش آرایش و تبلیغ محصولات آرایشی مشغول است. در پژوهش حاضر، براساس نظریه زبان و جنسیت لیکاف (1975) به بررسی گونه زبانی وی در ویدئوهای آموزشی و تبلیغاتیاش پرداخته می‌شود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که از میان ابزارهای زبانی نظریه زبان و جنسیت لیکاف، این نام تجاری از تردیدنماهای واژگانی به میزان بیشتر استفاده میکند و استفاده از دستور فوق صحیح برای وی اهمیت کمتر دارد و در نتیجه به میزان کمتری استفاده می‌شود.
