نشانه‌شناسی
نادیا وارمیلی؛ فروغ کاظمی
چکیده
نشانه‌معناشناسی گفتمانی برآیند نشانه‌شناسی ساختگرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه جریان تولید معنا را با شرایط حسّی-ادراکی پیوند میزند. هدف مقاله حاضر بررسی ساختار روایی جایگاه حیوانات در داستانهای کلیلهودمنه از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمانی است. مسئله اصلی پژوهش آن است که در اثر مذکور، چگونه استعلای ...
بیشتر
نشانه‌معناشناسی گفتمانی برآیند نشانه‌شناسی ساختگرا و نظام روایی مطالعات معنایی است. این دیدگاه جریان تولید معنا را با شرایط حسّی-ادراکی پیوند میزند. هدف مقاله حاضر بررسی ساختار روایی جایگاه حیوانات در داستانهای کلیلهودمنه از دیدگاه نشانه‌معناشناسی گفتمانی است. مسئله اصلی پژوهش آن است که در اثر مذکور، چگونه استعلای شوشی در روایات جاری میگردد و تجلی مییابد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و دادهها شامل ده باب حکایتهای کلیهودمنه است که به شیوه اِسنادی گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفتهاست. اندیشهی اصلی در تحلیل ساختار مورد نظر، آن است که افراد به طور گسترده به تجارب خود معنا میدهند و آنها را در قالب داستان منتقل میکنند. نتایج پژوهش نشان میدهد که در هر روایت بسته به ماجراها و اتفاقات بهوجود آمده، نظامهای گفتمانی متفاوتی قابل مشاهده و تبیین است. این روایتها بهلحاظ کارکرد نشانه-معنایی به عنوان یک گفتمان معنادار در خدمت القای پیام اخلاقی به مخاطب است و راوی انتزاعی با لایهلایه کردن متن غالباً از کنشها به شوش میرسد. نتایج حاکی از آن است که در غالب روایات، نظام شوشی بر نظام کنشی غلبه مییابد و سپس، نظامهای گفتمانی دیگر از قبیل نظامهای تصادف، رخداد و تطبیق را فرا میخواند. یافتهها مبین این واقعیت است که نظام شوشی به شیوههایی گوناگون، گاه با مقاومت در برابر وضعیت تثبیت شده از طریق کنشهای انتقامجویانه، گاه با نظام محافظهکاری گفتمانی و اصل تطبیق و گاه با نظام گفتمانی خطرپذیری تولید معنا کرده و بدین ترتیب، راه ورود به استعلای وجودی روایات حیوانات را در حکایتهای کلیلهودمنه را فراهم نموده و معنا را تحقق بخشیدهاست.
فاطمه جمشیدی؛ زهرا ابوالحسنی چیمه
چکیده
در این پژوهش، با تکیه بر نظریۀ نشانه‌شناسی اجتماعی ونلیوون، تعدادی از فیلمهای دو فیلمساز ایرانی را بهعنوان بخشی از پیکرۀ زبانی بررسی کردیم. از رهگذر کاوش نشانهشناختی زبان، در صدد پاسخ به این پرسش هستیم که نشانه‌های مشترک و متفاوت تفکر جنسیّتگرایی در متون سینمایی ایران کدامند و چگونه این نشانهها توانسته ...
بیشتر
در این پژوهش، با تکیه بر نظریۀ نشانه‌شناسی اجتماعی ونلیوون، تعدادی از فیلمهای دو فیلمساز ایرانی را بهعنوان بخشی از پیکرۀ زبانی بررسی کردیم. از رهگذر کاوش نشانهشناختی زبان، در صدد پاسخ به این پرسش هستیم که نشانه‌های مشترک و متفاوت تفکر جنسیّتگرایی در متون سینمایی ایران کدامند و چگونه این نشانهها توانسته است بر محوریّت جنسیّتگرایی و اجتماعی جامعۀ ایران دلالت کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی– تحلیلی انجام شده و از نوع پژوهشهای کمّی و کیفی است. نمونهگیری هدفمند بوده و موضوع وجهیّت را در فیلم مورد نظر قرار داده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد از تعداد وجهیّتهای بهکاررفته توسط بازیگران زن و مرد در فیلمهای کارگردان زن ایرانی، عکس نتایج مورد انتظار الگوی ونلیوون حاصل شده است و تفکر غالب، دیدگاه فمینیستی و زنسالارانۀ مدنظر فیلمساز بوده است. تحقیقی مشابه بر فیلمهای کارگردان مرد ایرانی نیز انجام شد و نتایج بهدستآمده نشان داد وجهیّتهای استفاده شده توسط شخصیّتهای زن و مرد داستان کاملاٌ مطابق با الگوی ونلیوون است، و نگاه غالب یا حاکم بین دو جنسیّت مشاهده نشده و شخصیّتهای زن و مرد داستان فیلم از وجهیّتهای مورد انتظار الگوی بهکاررفته، بهطور طبیعی استفاده کردهاند.
