مقاله پژوهشی
گویش‌شناسی
فرخ حاجیانی؛ خیرالله محمودی
چکیده
جای نام، واژه ای است برای نامیدن مکان و یا موقعیت جغرافیایی خاص. علمی که به بررسی و مطالعۀ نامهای جغرافیایی می پردازد، جای نام شناسی نام دارد. جای نام شناسی شاخه ای از زبان شناسی است که از دیدگاه درزمانی و هم زمانی به بررسی علمی جای نام ها می پردازد. جاینامها، بخش مهمی از میراث زندۀ فرهنگی کشور به شمار می‌روند و مجموعۀ بزرگی ...
بیشتر
جای نام، واژه ای است برای نامیدن مکان و یا موقعیت جغرافیایی خاص. علمی که به بررسی و مطالعۀ نامهای جغرافیایی می پردازد، جای نام شناسی نام دارد. جای نام شناسی شاخه ای از زبان شناسی است که از دیدگاه درزمانی و هم زمانی به بررسی علمی جای نام ها می پردازد. جاینامها، بخش مهمی از میراث زندۀ فرهنگی کشور به شمار می‌روند و مجموعۀ بزرگی از واژگان هستند و در طی سده‌ها پدید آمده‌اند. جای نام ها به عنوان واحدهای زبانی در معرض دگرگونی‌هایی هستند که در حوزۀ زبان رخ می‌دهد. بررسی آنها از دیدگاه زبان‌شناسی و تاریخی می‌تواند ما را در به دست آوردن آگاهی‌های تاریخی از زبان و فرهنگ مردم ساکن در آن ناحیه یاری دهد. هدف این مقاله بررسی ریشه‌شناسی چند جای نام، با استفاده از منابع و نظریههای متخصصین و صاحبنظران آلمانی و آمریکایی زبانهای باستانی ایران (فارسی باستان، اوستایی و دورۀ میانه)، در استان بوشهر است. روش انجام این تحقیق ترکیبی از روش تحقیق میدانی و توصیفی–تحلیلی است. از ابزاری مانند ضبط صوت، پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده است و پیکره‌های زبانی شامل واژگان است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که این جای نام ها از عناصر محیطی بومی شکل گرفته‌اند. آب جای‌نام، گیاه جای‌نام، زیست جای‌نام و یاد جای‌نام در این جای نام ها، نقش مهمی ایفا می‌کنند. از نظر ساخت واژه (مورفولوژی، صرف) به جای نام های بسیط، مشتق و مرکب تقسیم می‌شوند. پسوند یک عنصر سازندۀ کلیدی در این جاینامها است. از نظر ساخت اشتقاقی، این جای نام ها ریشه در زبانهای باستانی و میانۀ ایرانی دارند. این جای نام ها دچار دگرگونی آوایی و واجی از دورۀ باستان به میانه و نو (گویش) شده‌اند.
مقاله پژوهشی
جامعه‌شناسی آموزش و یادگیری زبان
فاطمه تکلو
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی مهارت استدلال تحلیلی زبان‌آموزان ایرانی و بررسی ارتباط بالقوۀ آن با توانش بینافرهنگی و میراث فرهنگی آن‌هاست. برای این کار، نمونه‌ای غیرتصادفی از 180 زبان‌آموز از قومیت‌های فارس، ترک و کرد به‌طور هدفمند از مؤسسات مختلف زبان انگلیسی در تهران، تبریز و سنندج انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان از گروهی همگن، دربرگیرندۀ ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر بررسی مهارت استدلال تحلیلی زبان‌آموزان ایرانی و بررسی ارتباط بالقوۀ آن با توانش بینافرهنگی و میراث فرهنگی آن‌هاست. برای این کار، نمونه‌ای غیرتصادفی از 180 زبان‌آموز از قومیت‌های فارس، ترک و کرد به‌طور هدفمند از مؤسسات مختلف زبان انگلیسی در تهران، تبریز و سنندج انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان از گروهی همگن، دربرگیرندۀ 120 دانش‌‌آموز بر اساس نمرات 1 انحراف معیار بالاتر و پایین‌تر از میانگین، با آزمون مهارت نلسون سنجیده شدند. سه پرسش‌نامۀ مربوط به استدلال تحلیلی، توانش بینافرهنگی و میراث فرهنگی برای شرکت‌کنندگان انتخاب شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش‌های آماری، مانند همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک‌طرفه و آنالیز واریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان دادند که فرضیۀ اول مبنی بر اینکه بین استدلال تحلیلی و توانش بینافرهنگی زبان‌آموزان انگلیسی در سه گروه قومی مجزا از نظر آماری همبستگی معناداری وجود دارد، تائید می‌گردد. این در حالی است که فرضیۀ دوم مبنی بر اینکه تفاوت قابل‌توجهی در استدلال تحلیلی در میان سه گروه قومی بررسی‌شده وجود دارد،.رد شد، که نشان می‌دهد با قائل شدن به تفاوت قابل‌توجه در استدلال تحلیلی در میان سه گروه قومی می‌توان بر ماهیت ظریف استدلال تحلیلی در بین گروه‌های فرهنگی مختلف تأکید کرد.
مقاله پژوهشی
فروغ تالوصمدی؛ فرزانه فرحزاد؛ زهرا ابوالحسنی
چکیده
پژوهش حاضر مطالعه تاریخی و زبان‌شناختی اولین نشریات زنان در عصر پسامشروطه است. بررسی مطالبات زنان در این نشریات، همچنین شکل‌گیری و منازعه گفتمان‌های ایجادشده در ایران در جستجوی تجدد می‌تواند راهی جهت شناخت ماهیت جنبش‌های زنان تا به امروز باشد. در این راستا پژوهش حاضر در جهت پاسخ به چگونگی نمود صدای زنان در نشریات مطبوع آنها تمام ...
بیشتر
پژوهش حاضر مطالعه تاریخی و زبان‌شناختی اولین نشریات زنان در عصر پسامشروطه است. بررسی مطالبات زنان در این نشریات، همچنین شکل‌گیری و منازعه گفتمان‌های ایجادشده در ایران در جستجوی تجدد می‌تواند راهی جهت شناخت ماهیت جنبش‌های زنان تا به امروز باشد. در این راستا پژوهش حاضر در جهت پاسخ به چگونگی نمود صدای زنان در نشریات مطبوع آنها تمام شماره‌های موجود از دو نشریه «شکوفه» و «زبان زنان» در کتابخانه ملی همچنین شماری از کتاب‌ها و مقالات مربوط به تاریخ‌نگاری جنبش‌های زنان را به عنوان پیکره پژوهش مورد بررسی قرار داد. بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موف، دال های شناور، وقته ها، عناصر و مفصل بندی گفتمان های غالب این نشریات موردبررسی قرار گرفتند. بررسی این موارد با در نظر گرفتن شرایط تاریخی و اجتماعی نشان داد رویارویی سنت و مدرنیته در بروز و ظهور این گفتمان‌ها نقشی اساسی داشته است. شاید بتوان این‌گونه نتیجه گرفت که دال‌های اصلی گفتمان تجدد به یاری دال‌های گفتمان سنت به شکل‌گیری دال‌هایی تهی منجر شدند که برخی از آنها در کل اجتماع همه‌گیر نشدند و به تصور اجتماعی درنیامدند و به‌عنوان مفاهیمی سرکوب‌شده در برهه‌های تاریخی دیگر و به اشکالی دیگر ظهور کردند و جنبش‌هایی نیز به همراه داشتند.
مقاله پژوهشی
زبان‌شناسی اجتماعی
الهام رجب دری؛ فاطمه زند
چکیده
گرایش فزاینده به روایت‌های ترجمه در ادبیات و سینما، مفهومی نوظهور در مطالعات ترجمه با عنوان «چرخش داستانی» را پدید آورده‌است. این رویکرد، مترجم را صرفاً یک واسطه زبانی نمی‌داند، بلکه او را به عنوان یک کنشگر اجتماعی که در تولید و بازتولید معنا نقش دارد، معرفی می‌کند. این مطالعه با بررسی فیلم «مترجم» (2005) ساخته سیدنی پولاک، ...
بیشتر
گرایش فزاینده به روایت‌های ترجمه در ادبیات و سینما، مفهومی نوظهور در مطالعات ترجمه با عنوان «چرخش داستانی» را پدید آورده‌است. این رویکرد، مترجم را صرفاً یک واسطه زبانی نمی‌داند، بلکه او را به عنوان یک کنشگر اجتماعی که در تولید و بازتولید معنا نقش دارد، معرفی می‌کند. این مطالعه با بررسی فیلم «مترجم» (2005) ساخته سیدنی پولاک، به دنبال درک عمیقتر از مفهوم «چرخش داستانی» در مطالعات ترجمه است. با استفاده از روش تحقیق کیفی و رویکرد مطالعه موردی، هویت اجتماعی مترجم شفاهی در این فیلم مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. یافته‌ها نشان می‌دهد که فیلم «مترجم» تصویری پیچیده و چندوجهی از هویت اجتماعی مترجم شفاهی ارائه می‌دهد. مترجم در این فیلم به عنوان فردی ماهر، متعهد به اخلاق و در عین حال آسیبپذیر به تصویر کشیده می‌شود. او در تقاطع فرهنگها و زبانها قرار دارد و دائماً در حال یافتن تعادل بین تعهدات مختلف خود است. این مطالعه نشان می‌دهد که «چرخش داستانی» می‌تواند چارچوبی مفید برای درک هویت اجتماعی مترجم شفاهی در فیلمها و سایر روایتها ارائه دهد. با استفاده از این رویکرد، میتوانیم به درک عمیقتری از نقش پیچیده و چندوجهی مترجم در دنیای امروز دست پیدا کنیم
مقاله پژوهشی
زبان‌شناسی اجتماعی
یوسف حضرتی
چکیده
گونة بنابی یکی از گونه‌های مهم ترکی آذربایجانی در ایران است. با این که اکثر اسامی زنانه در این گونه، وام‌واژه هستند، ولی همة این واژه-ها در گفتار و زبان محاوره‌ای تابع گونة بنابی هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی (تحصیلات و سن) بر بازنمایی واج /e/ در هجای پایانی اسامی زنانه درگونة بنابی ترکی آذربایجانی است. در این ...
بیشتر
گونة بنابی یکی از گونه‌های مهم ترکی آذربایجانی در ایران است. با این که اکثر اسامی زنانه در این گونه، وام‌واژه هستند، ولی همة این واژه-ها در گفتار و زبان محاوره‌ای تابع گونة بنابی هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی (تحصیلات و سن) بر بازنمایی واج /e/ در هجای پایانی اسامی زنانه درگونة بنابی ترکی آذربایجانی است. در این پژوهش روش جمعآوری دادهها، مصاحبه می باشد. 60 اسم زنانه از 60 سخنگوی بومی زبان گونة بنابی بعد از مصاحبه جمعآوری شد. از همة این 60 آزمودنی خواسته شد که خودشان را معرفی کنند. آزمودنیها براساس متغیر تحصیلات به سه گروه و براساس سن به دو گروه تقسیم شدند. به خاطر بیسواد بودن بعضی از آزمودنیها، فقط سبک محاروهای و گفتاری بررسی شد. داده‌های پژوهش با استفاده از نمودارهای ستونی تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل دادهها نشان می-دهند که متغیرهای اجتماعی بر بازنمایی آوایی واج /e/ در هجای پایانی اسامی زنانه درگونة بنابی ترکی آذربایجانی تاثیر گذار است. در واقع، بازنمایی آوایی واج /e/ تابعی از متغرهای اجتماعی است.
مقاله پژوهشی
نشانه‌شناسی
مریم حاجی محمد جعفر؛ فاطمه سیدابراهیمی نژاد
چکیده
با افزایش نقش و تقویت جایگاه آگهی در زیست فردی، تجاری و اجتماعی- فرهنگی یک جامعه، مطالعه آن به عنوان یک پدیده ضرورت می‌یابد. در میان انواع تبلیغات، تبلیغاتی که در زمینه گردشگری انجام می‌شود؛ می‌تواند نمود بهتری از فرهنگ جامعه میزبان را ارائه دهد. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با اتخاذ بر رویکرد تطبیقی و با تکیه بر نظریه سپهرمعنایی لوتمان ...
بیشتر
با افزایش نقش و تقویت جایگاه آگهی در زیست فردی، تجاری و اجتماعی- فرهنگی یک جامعه، مطالعه آن به عنوان یک پدیده ضرورت می‌یابد. در میان انواع تبلیغات، تبلیغاتی که در زمینه گردشگری انجام می‌شود؛ می‌تواند نمود بهتری از فرهنگ جامعه میزبان را ارائه دهد. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با اتخاذ بر رویکرد تطبیقی و با تکیه بر نظریه سپهرمعنایی لوتمان به بررسی لایه‌های این پدیده و مقایسه آنها در آگهی‌های تبلیغات گردشگری ایران و انگلستان پرداخته‌است. داده‌های تحقیق از منابع مختلف تخصصی گردشگری نظیر تارنماهای گردشگری و پوسترهایی که در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شدند، گردآوری شده است. نتایج نشان داد نظام‌های کنشی در قالب لایه‌های معماری باعث نزدیکی گفتمان موجود در آگهی‌های تبلیغاتی گردشگری در ایران و انگلستان است درحالیکه وجود لایه‌های دینی/مذهبی در آگهی‌های ایرانی و عدم وجود آن در آگهی‌های انگلیسی حاکی از افتراق گفتمان در این دسته از آگهی‌هاست. لذا اگرچه عناصر نه-فرهنگی معماری و بنا در این سپهر معنایی به نوعی همگانی معناشناختی در این سپهر تبدیل شده و در همه آگهی‌‌ها وجود دارد، عناصر نه‌فرهنگی از قبیل پوشش خاص یا ابزارهای تفریحی و زندگی روزمره و همینطور نمادهای ملی در سپهر معناشناسی آگهی‌های انگلستان نقش برجسته-ای دارند که در آگهی‌های ایرانی غایب است.
